Ενα καινοτόμο και πρωτόγνωρο σε πανελλαδικό και πανευρωπαϊκό επίπεδο πείραμα στις ιχθυοκαλλιέργειες της Λέσβου με αρωγό τα ολοθούρια συντονίζει το WWF Γαλλίας με εταιρικό σχήμα που αποτελείται συνολικά από 8 εταίρους: πανεπιστήμια, ινστιτούτα, αναπτυξιακούς φορείς, περιβαλλοντικές οργανώσεις από 10 μεσογειακές χώρες, ενώ συμμετέχουν ως συνεργαζόμενοι 9 επιπλέον φορείς, μεταξύ των οποίων το WWF Ελλάδος και η Διάσκεψη Παρακτίων Περιφερειών της Ευρώπης (CPMR), της οποίας ενεργό μέλος είναι η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου.
Πρόκειται για το έργο PHAROS4MPAs που χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα INTERREG MED 2014-2020, στο οποίο συμμετέχει ως εταίρος το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Βορείου Αιγαίου. Το έργο ξεκίνησε τον Φεβρουάριο 2018, αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Ιούλιο 2019, με συνολικό προϋπολογισμό 1,2 εκατ. ευρώ και αφορά θαλάσσιες μεταφορές και τα λιμάνια, κρουαζιέρες, scuba diving, θαλάσσια πάρκα ανεμογεννητριών, υδατοκαλλιέργεια, σκάφη αναψυχής, και παραδοσιακή και ψυχαγωγική αλιεία. Στη Λέσβο όμως, με έναν πολύ μικρό προϋπολογισμό ύψους 10 χιλιάδων ευρώ, θα εστιάσει στον τομέα της υδατοκαλλιέργειας στο Βόρειο Αιγαίο, σε συνεργασία με το Τμήμα Αλιείας Λέσβου της Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου (ΠΒΑ).
Το Περιφερειακό Ταμείο έχει αναλάβει, μεταξύ άλλων, την υλοποίηση πειραματικής εφαρμογής για τη διερεύνηση της δυνατότητας μείωσης οργανικού φορτίου από το ίζημα κάτω από κλωβούς υδατοκαλλιεργειών, με τη χρήση ολοθουρίων. «Τα ολοθούρια είναι θαλάσσιοι οργανισμοί που τρέφονται με οργανική ύλη, την οποία κατακρατούν, γεγονός που τα καθιστά ιδανικούς οργανισμούς για τον καθαρισμό της θαλάσσιας περιοχής», εξηγεί στην «Κ» ο επίκουρος καθηγητής Ωκεανολογίας και Θαλάσσιων Επιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Γιάννης Μπατζάκας.
Η πειραματική εφαρμογή ανατέθηκε από το Περιφερειακό Ταμείο στο Τμήμα Ωκεανογραφίας και Θαλασσίων Βιοεπιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Συγκεκριμένα, θα κατασκευαστούν τέσσερις τετράγωνοι κλωβοί από λαμαρίνα και λεπτό δίχτυ, οι οποίοι θα τοποθετηθούν μέσα στις επόμενες μέρες κάτω από τους υπάρχοντες κλωβούς των ιχθυοκαλλιεργειών σε μονάδα της Λέσβου. Στους πειραματικούς κλωβούς θα τοποθετηθούν ολοθούρια από δύο διαφορετικά είδη (Holothuria tubulosa και Holothuria poli) και σε διαφορετική πυκνότητα και θα πραγματοποιηθούν δειγματοληψίες και μετρήσεις, οι οποίες θα αναλυθούν στα εργαστήρια του Πανεπιστημίου Αιγαίου με σκοπό να διαπιστωθεί αν η χρήση των ολοθουρίων μπορεί να συμβάλει θετικά στη βελτίωση των συνθηκών του πυθμένα μιας υδατοκαλλιέργειας.
Από ό,τι είναι έως σήμερα γνωστό, ανάλογη πειραματική εφαρμογή, σε τέτοια κλίμακα, με τόσα είδη ολοθουρίων και για μεγάλο χρονικό διάστημα, υλοποιείται για πρώτη φορά τόσο σε πανελλαδικό επίπεδο όσο και πανευρωπαϊκό και ως εκ τούτου τα αποτελέσματά της αναμένεται να έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
«Η υλοποίηση του έργου PHAROS4MPAs συμβάλλει στην προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και ταυτόχρονα στηρίζει τους παραγωγούς για να διερευνήσουν νέες δυνατότητες και νέες προοπτικές», λέει στην «Κ» η περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου, Χριστιάνα Καλογήρου.
Η ιδέα για την προώθηση της ωφελιμότητας των ολοθουρίων προέκυψε από τον προϊστάμενο του Τμήματος Αλιείας της Δ/νσης Αγροτικής Οικονομίας, Μιχάλη Πασπάτη, σε σχέση με την υπεραλίευσή τους: «Ενώ μέχρι πρότινος εκδίδονταν μία με δύο άδειες για τα σκάφη, από το 2016 εκδίδονταν 60». Σύμφωνα με τον κ. Πασπάτη και τον Στρ. Βουγιούκα, προϊστάμενο του Τμήματος Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων της ΠΒΑ, είναι γνωστό ότι τα ολοθούρια γνώρισαν μεγάλη απήχηση ως τροφή στην Κίνα και εξάγονταν σε μεγάλες δόσεις μέσω Βουλγαρίας. «Γι’ αυτό και με διάβημά μας στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ζητήσαμε τη διακοπή αλίευσης ολοθουρίων», ανέφερε ο κ. Πασπάτης στην «Κ», εξηγώντας τους μετέπειτα περιορισμούς που επέβαλε με νομοθεσία το υπουργείο, καθώς και το σύστημα παρακολούθησης και ελέγχου της αλίευσης.