Από τον Αύγουστο του ’18, η 16χρονη Γκρέτα Τούνμπεργκ έγινε μία από τις διάσημες περσόνες του πλανήτη, καθώς εξελίχθηκε στο πιο αναγνωρίσιμο πρόσωπο της εκστρατείας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Στο μεσοδιάστημα σταμάτησε το σχολείο, έκανε χορτοφάγους τους γονείς της (καλλιεργώντας τους ενοχές, κατά δήλωσή της), μίλησε με σπουδαίους ανθρώπους στο Νταβός και σε ανάλογες διασκέψεις, ξεσήκωσε σχολικές καταλήψεις στην πατρίδα της Σουηδία και στην υπόλοιπη Ευρώπη, και φυσικά εμφανίστηκε σε όλα τα ισχυρά ΜΜΕ.
Σήμερα, αυτό το μεγαλωμένο σε αναμφισβήτητα εύπορο περιβάλλον κορίτσι πλέει –δεν πετάει ποτέ λόγω οικολογικής ευαισθησίας– με ιστιοπλοϊκό προς τις ΗΠΑ, για να μεταφέρει κι εκεί το μήνυμά της. Μέσα σε ένα χρόνο η Γκρέτα Τούνμπεργκ, άθελά της, εξελίσσεται σταδιακά, και στο πρόσωπο ενός νεόκοπου δογματισμού συνολικά απορριπτικού του δυτικού τρόπου ζωής, γίνεται η φωνή πάμπολλων ακραίων βίγκαν, υστερικών φεμινιστριών, φανατικών λουδιτών, τυφλών υποστηρικτών της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης, μηδενιστών «αντίφα», νεοπουριτανών εκφραστών της πολιτικής ορθότητας. Αυτά τα συνασπισμένα νεαρά άτομα συμπεριφέρονται σαν κάτοχοι της απόλυτης αλήθειας, σαν μεσσίες άδικα παραγνωρισμένοι από τους βολεμένους μικρούς και μεσαίους αστούς. Ωστόσο, δεν έχουν να προτείνουν κάποια ουσιαστική διέξοδο για τους μικρούς παραγωγούς πλαστικών μιας χρήσης, για τις λιγνιτικές ηλεκτροπαραγωγές μονάδες, για τις βαριές βιομηχανίες, για τις τουριστικές και αεροπορικές επιχειρήσεις, για όλους εκείνους τους συμμετέχοντες σε κλάδους προοριζόμενους να χτυπηθούν σκληρά εξαιτίας της βαθμιαίας οικονομικής αναπροσαρμογής στα ανεπτυγμένα κράτη, στο πλαίσιο της προσπάθειάς τους να μειώσουν το ενεργειακό αποτύπωμά τους. Η κλιματική αλλαγή συμβαίνει και, σύμφωνα με την ευρεία ομοφωνία της επιστημονικής κοινότητας, ο σύγχρονος άνθρωπος την επηρεάζει, όμως πολύ φοβάμαι πως η –game changer κατά το GQ– Γκρέτα και οι αδιάλλακτοι συνοδοιπόροι της μάλλον ζημιά προκαλούν στον σχετικό παγκόσμιο διάλογο πάρα όφελος, καθώς κάνουν ακόμη επιφυλακτικότερους όσους φοβούνται ότι οι πρωτοβουλίες για το περιβάλλον θα θέσουν σε κίνδυνο την οικονομική ασφάλειά τους.
Ειλικρινά αναρωτιέμαι αν οι επώνυμοι χορηγοί κάθε αντίστοιχης προσπάθειας αντιλαμβάνονται ότι η ταύτιση ευγενών σκοπών με τουλάχιστον αμφιλεγόμενες προσωπικότητες τελικά υπονομεύει την προσπάθειά τους, παρέχοντας πειστική συναισθηματική επιχειρηματολογία στις ακραίες συντηρητικές δυνάμεις, δηλαδή στους υπέρμαχους των ερμητικά κλειστών συνόρων. Η Γκρέτα Τούνμπεργκ στοχοποιείται όχι επειδή είναι κοπέλα, ούτε φυσικά επειδή πάσχει από σύνδρομο Ασπεργκερ, μα επειδή προσωποποιεί μια κοινότητα νέων αγνώμονων για τα πολύτιμα αγαθά των προηγμένων πατρίδων τους. Ως αντιπαράδειγμά της προβάλλεται η Μαλάλα Γιουσουφζάι, η Πακιστανή μαθήτρια που δίκαια ηρωοποιήθηκε εξαιτίας του πάθους της για παιδεία. Και στο μεταξύ, αντί ενός σοβαρού διαλόγου για την υπερθέρμανση, εμείς τρωγόμαστε για τις κοτσίδες της μικρής Γκρέτα.
* Ο κ. Φάνης Ουγγρίνης είναι επιχειρηματίας.