Ευρωπαϊκός κανονισμός για τη χρήση γενετικών πόρων

Ευρωπαϊκός κανονισμός για τη χρήση γενετικών πόρων

1' 56" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ιδιαίτερη σημασία έχει για την Ελλάδα ο νέος ευρωπαϊκός κανονισμός που καταρτίζεται για τη χρήση γενετικών πόρων. Ο κανονισμός, που αναμένεται να δημοσιευθεί σε λίγες ημέρες, επιχειρεί να διασαφηνίσει τους όρους αξιοποίησης του φυσικού πλούτου των χωρών της Ε.Ε. (οι όροι πρόσβασης παραμένουν προνόμιο των εθνικών Κοινοβουλίων).

Πρόκειται για την ευρωπαϊκή απόπειρα εξειδίκευσης του άρθρου 15 του Πρωτοκόλλου της Ναγκόγια, που εγκρίθηκε τον Οκτώβριο του 2010 με κοινή απόφαση των 193 χωρών που συμμετέχουν στη διεθνή Σύμβαση για τη Βιοποικιλότητα. Οπως σημειώνεται στο σχέδιο του κανονισμού, η Σύμβαση για τη Βιοποικιλότητα «δεν περιλαμβάνει επί του παρόντος πολλές λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο πρόσβασης και καταμερισμού των οφελών στην πράξη, για τη χρήση των γενετικών πόρων και των σχετικών παραδοσιακών γνώσεων».

Αυτό το κενό, το οποίο ήλθε να καλύψει το Πρωτόκολλο της Ναγκόγια, είχε σοβαρές συνέπειες. Οπως σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση του κανονισμού, «το 26% του συνόλου των νέων φαρμάκων που εγκρίθηκαν την τελευταία τριακονταετία είναι είτε φυσικά προϊόντα είτε παράγωγα φυσικού προϊόντος». Απόντος ενός συγκεκριμένου νομικού πλαισίου, ερευνητές και εταιρείες από χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου επέδραμαν στις αναπτυσσόμενες χώρες και δρούσαν συχνά ανεξέλεγκτα, με αποτέλεσμα να κατηγορούνται για «βιοπειρατεία». Δεν έλειψαν περιπτώσεις όπου δυτικές εταιρείες παρήγαγαν προϊόντα με έρευνα βασισμένη στην «παραδοσιακή γνώση» τοπικών πληθυσμών φτωχότερων χωρών, κατοχύρωσαν τις σχετικές πατέντες και αύξησαν την κερδοφορία τους εις βάρος των πληθυσμών αυτών.

Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες είναι χρήστες και όχι πάροχοι γενετικών πόρων. Για την Ελλάδα, τα πράγματα είναι αντεστραμμένα: η έρευνα και η ανάπτυξη είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα, αλλά ο ενδημικός φυσικός πλούτος είναι ασύγκριτος και θα μπορούσε να αποτελέσει πηγή εσόδων για το Δημόσιο, αλλά και μεταβίβασης τεχνολογίας και έναυσμα καλύτερης προστασίας της βιοποικιλότητας.

Οι νόμοι στη χώρα μας

Διατάξεις για την πρόσβαση και την προστασία των γενετικών πόρων υπάρχουν ήδη από το 1990 στη χώρα μας (Π.Δ. 80, 434, ν. 2290/1995 κ.ά.), και προστίθενται, κατά καιρούς, νέες. Ωστόσο, όπως δηλώνει στην «Κ» η Αίθρα Μαριά, αναπληρώτρια καθηγήτρια στη Σχολή Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης, οι διατάξεις «είναι διάσπαρτες και δεν ανταποκρίνονται στη σύγχρονη έννοια της πρόσβασης», όπως αυτή ορίζεται από το Πρωτόκολλο της Ναγκόγια. Το πρωτόκολλο έχει επικυρωθεί ώς σήμερα από 28 χώρες, εκ των οποίων καμία της Ε.Ε. Το πρωτόκολλο θα αποκτήσει νομική ισχύ 90 ημέρες μετά την επικύρωσή του από την πεντηκοστή συμβαλλόμενη χώρα, κάτι που αναμένεται να συμβεί εντός του 2014.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή