Του ΝΙΚΟΥ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΥ
Τα δέκα γραμματόσημα που απαρτίζουν τη νέα σειρά των ΕΛΤΑ, «Ο
πλούτος των ελληνικών θαλασσών» (σε κυκλοφορία από 21 Φεβρουαρίου),
μας υπενθυμίζουν το παράλληλο -αθέατο από τη στεριά- σύμπαν.
Εικαστικά, τα νέα γραμματόσημα (σχεδιασμένα από την Ανθούλα Λύγκα)
έχουν ως έμπνευση την αισθητική του National Geographic, με
προβληματικό, μόνο, σκέλος αυτό που αφορά τις γραμματοσειρές και
τους αριθμούς (όπου σχεδόν μονίμως υστερούν τα ελληνικά
γραμματόσημα).
Η σειρά αυτή μας οδηγεί αναπόφευκτα σε ανασκόπηση της παρουσίας
του φυσικού κόσμου στις ελληνικές σειρές γραμματοσήμων. Προπομπός
υπήρξε η υψηλής αισθητικής σειρά του 1958, σχεδιασμένη από τον Α.
Τάσσο, που είχε ως θέμα την «Προστασία της Φύσης». Για τα μέτρα της
εποχής ήταν μια τομή από την άποψη της θεματολογίας, καθώς εισήγαγε
την κοινωνική ευαισθησία σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος.
Αξεπέραστη παρέμεινε η σειρά αυτή (τυπωμένη στο τυπογραφείο Ασπιώτη
ΕΛΚΑ) παρότι ακολούθησαν και άλλες καλές έως αρκετά καλές. Ξεχώρισε
η σειρά με το ίδιο θέμα του 1970, αλλά έκτοτε η ποιότητα έχει
πτωτική τάση.
Αν μείνουμε στον ελληνικό βυθό, είναι μια ευκαιρία να θυμηθούμε
και τα βιβλία του επίσης αξεπέραστου Θέμου Ποταμιάνου, (όπως «Με το
Γυαλί του Ψαρά» με την εικονογράφηση του Ε. Σπυρίδωνος – με 11 ευρώ
το βρίσκετε στις εκδόσεις Εστία) αλλά και τις άλλες -λίγες- σειρές
γραμματοσήμων με θέματα από τον κόσμο της θάλασσας. Αναφέρω
ενδεικτικά δύο σειρές της δεκαετίας του 1980 (μια περίοδος
ιδιαίτερα αρνητική για τη στάθμη του ελληνικού γραμματοσήμου): τη
σειρά «Πεταλούδες, Κοχύλια & Ψάρια» (1981) και τη σειρά
«Μικροσκοπικά Ζώα & Φυτά των Ελληνικών Θαλασσών» (1988), που
δεν ξέφυγαν από τη μετριότητα. Η νέα σειρά για τον «πλούτο των
ελληνικών θαλασσών» δεν βλάπτει την ανοδική τροχιά του ελληνικού
γραμματοσήμου, αλλά δεν συμβάλλει στη δημιουργία ενός φιλοτελικού
γεγονότος.