Ιδιαίτερα σημαντικός κλάδος της διατροφικής βιομηχανίας η τυροκομία, συνοδεύεται από το μεγάλο πρόβλημα των αποβλήτων της τυροκομικής επεξεργασίας. Τα απόβλητα των τυροκομείων είναι εξαιρετικά επιβαρυμένα και δύσκολα στη διαχείρισή τους. Για να καταλάβουμε την οξύτητα του προβλήματος, αρκεί να σημειώσουμε πως το τυρόγαλα (υγρό απόβλητο των τυροκομείων) φθάνει στο 75%-80% του εισερχομένου γάλακτος που επεξεργάζεται μια τυροκομική μονάδα, χωρίς βέβαια στην ποσότητα αυτή να συνυπολογίζονται τα νερά πλύσης.
Το τυρόγαλο έχει 100 φορές πιο υψηλό ρυπαντικό φορτίο από εκείνο των αστικών λυμάτων (μέχρι και 35.000 mg/lt BOD5 έναντι 150 έως 350 mg/lt BOD5). Δηλαδή, ένα μικρό τυροκομείο, που επεξεργάζεται 10 τόνους γάλα την ημέρα, παράγει απόβλητα ισοδύναμα σε ρυπαντική ικανότητα με μια κωμόπολη 5.500 κατοίκων!
Πολλές από τις προσπάθειες που γίνονται για τη διαχείριση του προβλήματος δεν αποδίδουν, με αποτέλεσμα τα τυροκομικά απόβλητα να καταλήγουν σε ποτάμια και ρέματα, ρυπαίνοντας βαριά το περιβάλλον. Σε τυροκομεία όπου έχουν δημιουργηθεί κλασικές μονάδες βιολογικού καθαρισμού, αυτές δεν μπορούν να αποδώσουν, καθώς αδυνατούν να διαχειριστούν τόσο υψηλό ρυπαντικό φορτίο.
Το ελπιδοφόρο είναι πως από ανθρώπους που ασχολούνται χρόνια με την τυροκομία ήρθε ένα σύστημα διαχείρισης των τυροκομικών αποβλήτων στη μονάδα παραγωγής, που μπορεί να ανταποκριθεί στις πολύ υψηλές απαιτήσεις. Το 2011, η εταιρεία Βιοπροτύρ (με έδρα τη Λάρισα) παρουσίασε ένα σύστημα μηχανικής και χημικής επεξεργασίας υγρών τυροκομικών αποβλήτων, με την ονομασία ECOLact. «Μετά την επεξεργασία των αποβλήτων, απομένει μια υγρή λυματολάσπη (2% επί της αρχικής ποσότητας των λυμάτων και του τυρογάλακτος) και ένα καθαρό υγρό απόβλητο, το υπόλοιπο 98%», μας λέει ο κ. Ηλίας Βασιλείου, από τη Βιοπροτύρ.
«Η λυματολάσπη είναι άοσμη και λευκή, με μεγάλη περιεκτικότητα σε λακτόζη, και κατόπιν ξήρανσης μπορεί να επιχωματωθεί ή να χρησιμοποιηθεί λόγω των χαρακτηριστικών της ως λίπασμα. Το υπόλοιπο υγρό απόβλητο (με ΒΟD 10 mg/lt και ουδέτερο Ph 6,5 ~ 7,5) μπορεί να χρησιμοποιηθεί για άρδευση κήπων και γεωργικών εκτάσεων, καθώς και εγκεκριμένη διάθεση σε φυσικά ρέματα ή σε δίκτυα αποχέτευσης. Μπορεί επίσης να κατευθυνθεί προς περαιτέρω επεξεργασία σε υφιστάμενο βιολογικό καθαρισμό του τυροκομείου, ώστε να μπορεί πλέον αυτός να λειτουργήσει αποτελεσματικά», εξηγεί ο κ. Βασιλείου. Το ECOLact κατοχυρώθηκε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Πώς δουλεύει το σύστημα; Ολα τα απόβλητα του τυροκομείου (τυρόγαλο, πλυστικά υγρά, απόνερα κ.λπ.) συλλέγονται και διοχετεύονται στην πρώτη δεξαμενή. Εκεί πραγματοποιείται το αρχικό μηχανικό φιλτράρισμα, όπου κατακρατούνται σωματίδια μεγαλύτερα των 0,5 mm. Στη συνέχεια τα λύματα οδηγούνται στη δεύτερη δεξαμενή, όπου με διοχέτευση κατάλληλων χημικών προκαλείται κροκίδωση (πήξη) του μείγματος και διαχωρισμός λάσπης – στερεών. Τα στερεά συγκεντρώνονται στο κωνικό κάτω μέρος της δεξαμενής. Στη συνέχεια απομακρύνεται η λυματολάσπη, ενώ στο επόμενο και τελικό στάδιο επεξεργασίας / φιλτραρίσματος γίνεται περαιτέρω φυγοκεντρικός διαχωρισμός των υγρών αποβλήτων.
Εξαιρετικά αποτελέσματα
Εδώ και δύο χρόνια βρίσκεται σε πιλοτική εφαρμογή η πρώτη μονάδα ECOLact μικρής δυναμικότητας (15.000 λίτρα) σε τυροκομείο στο Ρέθυμνο. «Τα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά, πληρούνται όλες οι απαιτήσεις της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας, όπως προκύπτει από τους ελέγχους των αρμόδιων υπηρεσιών», σημειώνει ο κ. Βασιλείου.