Αντιπλημμυρικά έργα στους δύο μεγαλύτερους ποταμούς της Δυτικής Ελλάδος, δηλαδή στον Αλφειό της Ηλείας και στον Αχελώο της Αιτωλοακαρνανίας, προγραμματίζει η Περιφέρεια, με σκοπό τόσο την προστασία των παρόχθιων περιοχών, όπου υπάρχουν κυρίως καλλιέργειες, όσο και του οικοσυστήματος.
Ειδικότερα, στην τελευταία συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Δυτικής Ελλάδας αποφασίστηκε η έγκριση δημοπράτησης και ο τρόπος ανάθεσης της μελέτης, με ανοικτή διαδικασία, για αντιπλημμυρικά έργα και οριοθέτηση του ποταμού Αλφειού. Τα έργα θα ξεκινήσουν από τέλος της υπάρχουσας οριοθέτησης που βρίσκεται στη χιλιομετρική θέση 10+564 και θα επεκταθούν έως τη γέφυρα Ασπρα Σπίτια. Η μελέτη έχει προϋπολογισμό 750.000 ευρώ και είναι ενταγμένη στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων της Περιφέρειας.
Σκοπός της μελέτης, σύμφωνα με τον αντιπεριφερειάρχη κ. Νίκο Υφαντή, είναι η αντιπλημμυρική προστασία των παρόχθιων εκτάσεων, η εξασφάλιση επαρκούς διατομής, η οριοθέτηση του ποταμού Αλφειού και η διευθέτησή του με επένδυση ή μη των εξεταζόμενων διατομών του, σε μήκος άνω των 15 χιλιομέτρων, δηλαδή μέχρι την εκβολή του ποταμού Ερυμάνθου στον Αλφειό και τα όρια νομών Ηλείας και Αρκαδίας. Βασικός στόχος είναι να επιτευχθεί η προστασία του ευρύτερου οικοσυστήματος και η αντιπλημμυρική προστασία των παρόχθιων εκτάσεων και οικισμών, των δήμων Αρχαίας Ολυμπίας και Ανδρίτσαινας – Κρεστένων.
Σχεδόν κάθε χρόνο οι κάτοικοι των οικισμών ζουν με την αγωνία μιας πιθανής υπερχείλισης, ενώ κάθε φορά που ο Αλφειός υπερχειλίζει, οι καταστροφές είναι εκτεταμένες, κυρίως στις καλλιεργήσιμες εκτάσεις.
Σύμφωνα με την Περιφέρεια, η συγκεκριμένη μελέτη έρχεται σε συνέχεια της ήδη εγκεκριμένης μελέτης και της εργολαβίας που εκτελείται για την αντιπλημμυρική προστασία των παρόχθιων εκτάσεων από το φράγμα Φλόκα μέχρι τη χιλιομετρική θέση 10+564, ώστε να ολοκληρωθεί η οριοθέτηση και ο σχεδιασμός των απαραίτητων αντιπλημμυρικών έργων για το ανάντη τμήμα του Αλφειού, δηλαδή από το φράγμα Φλόκα μέχρι τα όρια των νομών Ηλείας-Αρκαδίας.
Οσον αφορά τον Αχελώο, το περιφερειακό συμβούλιο ενέκρινε και σε αυτή την περίπτωση τη μελέτη με ανοικτή διαδικασία για αντιπλημμυρικά έργα και οριοθέτηση των επικίνδυνων για πλημμύρες περιοχών σε μήκος 32 χιλιομέτρων. Δηλαδή από τέλος διώρυγας φυγής του υδροηλεκτρικού σταθμού Στράτου έως τη γέφυρα Μάστρου – Κατοχής. Η μελέτη, η οποία έχει προϋπολογισμό 800.000 ευρώ, είναι επίσης ενταγμένη στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων της Περιφέρειας. Εκτός από την αντιπλημμυρική προστασία των παρόχθιων εκτάσεων και των οικισμών, η μελέτη θα προβλέπει επίσης και την ενίσχυση των υφιστάμενων αναχωμάτων.
Ωστόσο, ενστάσεις για τη συγκεκριμένη διαδικασία καταθέτει, μιλώντας στην «Κ», ο επικεφαλής της περιφερειακής παράταξης «Οικολογική Δυτική Ελλάδα» και γραμματέας του περιφερειακού συμβουλίου Γιώργος Κανέλλης.
Οπως αναφέρει, «όσο σημαντική κι αν είναι η διαδικασία ανάθεσης της μελέτης, όπου καλώς προτείνεται η ανοικτή διαδικασία, πολύ πιο σημαντικό θέμα για την οικολογική βιωσιμότητα και την παραγωγική απόδοση των δύο μεγάλων και πολύτιμων ποταμών είναι οι προδιαγραφές και η ποιότητα των ίδιων των “αντιπλημμυρικών” μελετών, που κανονικά θα έπρεπε να ορίζονται ως μελέτες διαχείρισης πλημμυρικών ροών».
Οπως εξηγεί ο Γιώργος Κανέλλης, «οι κατευθυντήριες γραμμές των μελετών θα πρέπει να σέβονται τα ποτάμια και τις παραποτάμιες περιοχές ως ενιαία οικοσυστήματα και να εφαρμόζουν πλήρη επιστημονικά κριτήρια, χωρίς να υπάρχει συμβιβασμός με μη βιώσιμες δημιουργημένες καταστάσεις, όπως είναι καταπατημένες παρόχθιες περιοχές». Σύμφωνα με όσα υποστηρίζει ο γραμματέας του περιφερειακού συμβουλίου, «οφείλουμε να σεβόμαστε τα ιστορικά πλημμυρικά πεδία, ως φυσική και παραγωγικά χρήσιμη διέξοδο των πλημμυρικών υδάτων, στον μέγιστο δυνατό βαθμό».
Τεχνητοί υγρότοποι
Παράλληλα, ο κ. Καννέλης τονίζει ότι «οφείλουμε να μην αποδεχόμαστε άκριτα ότι κάθε καλλιέργεια σε παραποτάμιες περιοχές, που αποτελούσαν ιστορικά φυσικά πλημμυρικά πεδία των ποταμών, πρέπει να προστατεύεται με ακριβά και αμφίβολης απόδοσης αναχώματα». Αντιθέτως, όπως προσθέτει, «ελεγχόμενα πλημμυρικά πεδία μπορούν ως τεχνητοί υγρότοποι να εμπλουτίσουν το έδαφος με θρεπτικά συστατικά, να λειτουργήσουν ως εφεδρικές δεξαμενές αρδευτικού νερού, μειώνοντας έτσι τη σπατάλη, και να τροφοδοτήσουν τους υπόγειους υδροφορείς». Επίσης, τονίζει ότι «δεν πρέπει να κάνουμε καμία έκπτωση και καμία καταστρατήγηση των προδιαγραφών του νόμου, όσον αφορά την οριοθέτηση των κοιτών που προβλέπεται -και σωστά- να αποτελέσει μέρος των μελετών».
Ακόμη, ο Γιώργος Κανέλλης υποστηρίζει ότι «πρέπει να αντιμετωπίζουμε τις “σκληρές” επεμβάσεις στις όχθες, όπως διευθετήσεις, περιλαμβανομένου και του εγκιβωτισμού, ως εσχάτη και μόνο λύση, που πρέπει να τεκμηριώνεται πολλαπλά».
Αλλωστε, καταλήγει, «τα πλημμυρικά φαινόμενα δεν είναι αναγκαστικά “καταστροφή”, αλλά είναι μέρος των φυσικών ισορροπιών των ποτάμιων οικοσυστημάτων».