Στην αρχή δεν το χωράει ο νους σου. Σε 25 εκατομμύρια υπολογίζονται τα πουλιά που θανατώνονται παράνομα κάθε χρόνο στις χώρες γύρω από τη Μεσόγειο! Πυροβολημένα παράνομα, παγιδευμένα ή κολλημένα σε ξόβεργες, οι μέθοδοι εκτέλεσης των φτερωτών πλασμάτων είναι πολλαπλοί. Τα ανατριχιαστικά αυτά στοιχεία προέρχονται από την πρώτη στο είδος της, μεγάλη επιστημονική έκθεση που διεξήχθη στην περιοχή από την BirdLife International, εταίρος της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας.
Στον κατάλογο της ντροπής φιγουράρουν και ευρωπαϊκές και ασιατικές και αφρικανικές χώρες, αποκαλύπτοντας πως η βαρβαρότητα δεν έχει σύνορα.
Πρώτη στην κατάταξη βρίσκεται η Αίγυπτος με την εκτίμηση ότι περίπου 5,7 εκατομμύρια πουλιά θανατώνονται παράνομα κατά μέσο όρο κάθε χρόνο, με την Ιταλία να έρχεται δεύτερη με 5,6 εκατ. και την πολύ πιο μικρή Κύπρο πέμπτη με 2,3 εκατ. μετά τη Συρία και τον Λίβανο. Μάλιστα, η περιοχή της Αμμοχώστου έχει αναδειχθεί στο πιο θανατηφόρο σημείο για τα πουλιά στη Μεσόγειο! Μόνο στην περιοχή αυτή 689.000 πουλιά κατά μέσο όρο το έτος βρίσκουν τον θάνατο.
Ποια πουλιά θανατώνονται κυρίως; Ο Σπίνος (κατ’ εκτίμηση 2,9 εκατ. θανατώνονται κάθε χρόνο), ο Μαυροσκούφης (1,8 εκατ.), το Ορτύκι (1,6 εκατ.) και η Τσίχλα (1,2 εκατ.). Η Ελλάδα καταλαμβάνει την έκτη θέση, με μέσο εκτιμώμενο αριθμό πουλιών που θανατώνονται παράνομα ετησίως τις 704.000. «Για πολλά χρόνια ήταν αδύνατον να κάνουμε ασφαλείς εκτιμήσεις για την παράνομη θανάτωση πουλιών. Ομως μετά μια δεκαετία καταγγελιών, επιστημονικής παρακολούθησης ορισμένων προστατευόμενων ειδών, αναφορών από πολίτες, εφαρμογής ευρωπαϊκών προγραμμάτων είμαστε σε θέση να δώσουμε δημόσια στοιχεία. Για πολλά είδη έγινε εκτίμηση με βάση μεθοδολογίες των ειδικών, ενώ για άλλα έχουμε ιδιαίτερα αξιόπιστα στοιχεία» λέει στην «Κ» η κ. Μαλαμώ Κορμπέτη, συντονίστρια θεμάτων πολιτικής περιβάλλοντος της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας.
Αξιολόγηση
Στην Ελλάδα αξιολογήθηκαν 345 είδη και βρέθηκε ότι 32% από αυτά θανατώνονται μαζικά. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΟΕ, η Ελλάδα είναι η τρίτη πιο θανατηφόρα χώρα για το Τρυγόνι (Streptopelia turtur) στη Μεσόγειο. Εκτιμάται ότι κατά μέσο όρο 69.000 τρυγόνια θανατώνονται κάθε Απρίλιο και Μάιο κυρίως στα Ιόνια Νησιά για λόγους κυρίως «στόχου» και σπορ, και λιγότερο για φαγητό. Πίσω από την αδράνεια των αρχών βρίσκεται η παράνομη ενοικίαση των «πόστων» (καρτέρια) σε εξωφρενικές τιμές για 2-3 εβδομάδες. Το αποτέλεσμα είναι το τρυγόνι να έχει υποστεί μείωση περίπου 70% στην Ευρώπη από το 1980. Η ευρωπαϊκή μεσογειακή καμπάνια «Η Ζωή είναι Ταξίδι», μέσω Προγράμματος LIFE+, ενημερώνει νέους και ενήλικους λαθροθήρες, κυνηγούς και τοπικές αρχές σε Ζάκυνθο, Παξούς, Αντίπαξους, Κέρκυρα και Οθωνούς.
Η αγαπητή Καρδερίνα (Carduelis carduelis) αποτελεί το δημοφιλέστερο άγριο μικρόπουλο που παγιδεύεται και προωθείται στα παράνομα παζάρια και pet shop για να καταλήξει σε κλουβί (με τιμή μέχρι και 100 ευρώ). Περίπου 200.000 καρδερίνες παγιδεύονται ή θανατώνονται κατά την παγίδευση ετησίως, αν και αυτό αποτελεί υποεκτίμηση. Στην Αθήνα το μεγαλύτερο παράνομο παζάρι βρίσκεται στο Σχιστό, το οποίο η Πολιτεία ανέχεται εδώ και 20 χρόνια. Αλλα είδη που προωθούνται μαζικά στην αγορά είναι το Σκαρθάκι, ο Φλώρος και η Μικροαλιάντρα.
Το πλέον άδικο θύμα στη χώρα μας είναι ο Ασπροπάρης (Neophron percnopterus). Μέσα σε μόλις τέσσερα χρόνια, η Ελλάδα έχασε 5 από τους 20 εμβληματικούς γύπες από δηλητηριασμένα δολώματα, που είχαν τοποθετηθεί για λόγους αντεκδίκησης με γείτονα, κυνηγό ή άλλο κτηνοτρόφο. Αντίστοιχες απειλές αντιμετωπίζει το Ορνιο, ειδικά στην περιοχή της Κρήτης. Για την αντιμετώπιση της απειλής η Ορνιθολογική και το WWF Ελλάς εφαρμόζουν το Πρόγραμμα LIFE+ «Η Επιστροφή του Ασπροπάρη», όπου εκπαιδευμένα σκυλιά εντοπίζουν τα δολώματα.
«Τα αποτελέσματα της έκθεσης αποτελούν ντροπή για τη χώρα μας. Δεν μας εκπλήσσουν όμως. Στην Ελλάδα, ο ελεγκτικός μηχανισμός είναι πια σχεδόν άφαντος, η εκπαίδευση των κυνηγών η ελάχιστη δυνατή, ενώ η λαθροθηρία δεν αντιμετωπίζεται, με την ανοχή της Πολιτείας», τόνισε η κ. Κορμπέτη.
Προς εξαφάνιση ο Ασπροπάρης
Ο ασπροπάρης πεθαίνει δηλητηριασμένος από φάρμακο που δεν προορίζεται γι’ αυτόν. Ελάχιστα ζευγάρια από τον μικρό αυτό γύπα έχουν απομείνει στην Ελλάδα και όμως οι ασπροπάρηδες συνεχίζουν να βρίσκουν τον θάνατο από δηλητηριασμένα ψοφίμια, τα οποία ασυνείδητοι έχουν αφήσει για να πλήξουν τον γείτονα ή τον διπλανό κτηνοτρόφο. Σκορπούν τοξικές βόμβες μέσα στην ύπαιθρο, προκαλώντας μεταξύ άλλων τη θανάσιμη δηλητηρίαση αρπακτικών πουλιών, όπως ο ασπροπάρης.
Ενα από τα τελευταία θύματα ήταν ένας ενήλικος ασπροπάρης, ο οποίος βρέθηκε από ερευνητές της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας νεκρός στη φωλιά του, στην περιοχή των Μετεώρων, στις 16 Ιουλίου. Για μέρες είχε εξαφανιστεί μαζί με το ταίρι του, με αποτέλεσμα οι ερευνητές της ΕΟΕ να πραγματοποιήσουν καταρρίχηση στη φωλιά, όπου βρέθηκε ο ένας γύπας δηλητηριασμένος. Ο άλλος εξαφανισμένος.
Γιατί τόσο ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο ζευγάρι; Δεν ήταν διάσημοι. Ηταν απλώς ένα από τα τρία εναπομείναντα ζευγάρια ασπροπάρηδων στα Μετέωρα, τα οποία παρακολουθούνται στενά από την Ορνιθολογική στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού Προγράμματος LIFE+ «Η επιστροφή του ασπροπάρη». Σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν πια μόλις 10 ζευγάρια ασπροπάρηδων. Μέσα σε τέσσερα χρόνια, η Ελλάδα έχει χάσει από φόλες 5 άτομα από το πιο απειλούμενο είδος πουλιού της χώρας και ένα από τα πιο απειλούμενα αρπακτικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο.