Δραματική είναι η συρρίκνωση των πληθυσμών των θαλάσσιων ειδών κατά τα τελευταία 40 χρόνια, αφού σε πολλές περιπτώσεις υπερβαίνει το 50%. Κάποια είδη φαίνεται ότι υποφέρουν περισσότερo από την απώλεια των οικοσυστημάτων τους, την υπεραλίευση των θαλασσών, την αύξηση της θερμοκρασίας αλλά και της οξύτητας των υδάτων. Αυτό είναι το κεντρικό νόημα της έκθεσης του παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα.
Η κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα ζώα και τα φυτά της θάλασσας παρουσιάζεται με λεπτομέρεια στην έκθεση του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση, η οποία τιτλοφορείται «Ζωντανός Γαλάζιος Πλανήτης».
Μέσα από τις σελίδες της ξεδιπλώνονται οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ωκεανοί. Τεράστιες πιέσεις -διαφορετικής αιτιολογίας- που ασκούνται στο παγκόσμιο ωκεάνιο οικοσύστημα δημιουργούν τρομακτικές δυσκολίες για κάθε ον που ζει στις θάλασσες.
Kάποια από τα υδάτινα οικοσυστήματα, όπως παραδείγματος χάρη τα μαγκρόβια αλλά και γενικότερα η θαλάσσια χλωρίδα, από την οποία εξαρτούν την επιβίωση τους πολλά είδη, έχουν συρρικνωθεί σημαντικά, ενώ οι πληθυσμοί εμπορικώς εκμεταλλεύσιμων ιχθύων, όπως είναι ο τόνος και το σκουμπρί, έχουν μειωθεί κατά 75% από το 1970.
Σημαντικά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κοραλλιογενείς ύφαλοι, που θεωρούνται «τα τροπικά δάση των ωκεανών» εξαιτίας της πολυποικιλότητας των έμβιων όντων που φιλοξενούν. Η έκθεση κρούει τον κώδωνα του κινδύνου καθώς επισημαίνει ότι οι κοραλλιογενείς ύφαλοι κινδυνεύουν με αφανισμό έως το 2050 εφόσον εξακολουθήσει η αύξηση της οξύτητας των θαλάσσιων υδάτων που προκαλείται λόγω των συνεχώς αυξανόμενων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.
Η έκθεση, αξίζει να σημειωθεί, εκπονήθηκε μετά την αξιολόγηση των δημοσιευμένων επιστημονικών μελετών αλλά και του λεγόμενου Δείκτη Ζωντανού Πλανήτη, μία βάση δεδομένων της Ζωολογικής Εταιρείας του Λονδίνου. Πρόκειται για μία από τις πιο ενδελεχείς μελέτες της θαλάσσιας ζωής που έγιναν ποτέ έως σήμερα.
Για να καταλήξουν σε ασφαλή συμπεράσματα, οι συντάκτες της έκθεσης μελέτησαν ένα ευρύτατο φάσμα θαλάσσιων ειδών από τα ψάρια μέχρι τις θαλάσσιες χελώνες και τα Ολοθουροειδή, τα λεγόμενα και «θαλάσσια αγγούρια», αλλά και εκατοντάδες θαλάσσια φυτά, από τα μαγκρόβια μέχρις τις Ποσειδωνίες.
Ενδεικτικά η έκταση που καταλαμβάνεται από τις Ποσειδωνίες έχει περιοριστεί κατά 30% μέσα στον τελευταίο αιώνα, όπως εξάλλου και η έκταση που καλύπτεται από μαγκρόβια, η οποία μειώθηκε κατά 20% την περίοδο 1980 έως 2005, εξαιτίας της εντατικής εκτροφής γαρίδας και άλλων υδατοκαλλιεργειών.
«Εντός μιας γενιάς, η ανθρώπινη δραστηριότητα έχει προκαλέσει ανυπολόγιστη ζημία στους ωκεανούς εξαιτίας της υπεραλίευσης αλλά και της καταστροφής του γόνου. Πρέπει να γίνουν σημαντικές αλλαγές στην προσέγγισή μας, προκειμένου να εξασφαλίσουμε ωκεανούς γεμάτους από ζωή στις επόμενες γενιές», δήλωσε ο Μάρκο Λαμπερτίνι, γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση.
Δραματική, όμως, αποδεικνύεται και η μείωση των πληθυσμών των ειδών που αλιεύονται για εμπορικούς σκοπούς, με μεγαλύτερα θύματα να αποδεικνύονται τα Σκουμπροειδή (σκουμπρί, τόνος και σαρδέλα) που σε πολλές περιπτώσεις εμφάνισαν συρρίκνωση του πληθυσμού κατά 74% την περίοδο 1970 έως 2010. Δυστυχώς, τίποτα δεν δείχνει ότι τα είδη αυτά ανακάμπτουν.