Σώθηκαν τα προσχήματα, όχι το κλίμα
Η δημιουργία μηχανισμού για την καταπολέμηση της παγκόσμιας
αποδάσωσης είναι ό,τι πιο θετικό αποφασίστηκε στη Βαρσοβία.
Του Γιαννη Ελαφρου
Στη Διάσκεψη της Βαρσοβίας για την κλιματική αλλαγή σώθηκαν οι
εντυπώσεις. Το κλίμα όχι! Το Σάββατο 23 Νοεμβρίου το απόγευμα, αντί
για την Παρασκευή 22 Νοεμβρίου, όπως ήταν προγραμματισμένο, έληξε η
COP 19, η 19η Παγκόσμια Διάσκεψη για το Κλίμα, που διοργανώθηκε
στην πολωνική πρωτεύουσα. Χρειάστηκε ένα 30ωρο σκληρών
διαπραγματεύσεων, μπροστά σε εκπροσώπους 190 χωρών, για να
ξεπεραστεί το αδιέξοδο.
Οι δύο εβδομάδες των διαπραγματεύσεων δεν προδίκαζαν καλύτερη
εξέλιξη. Αυτό που αποτυπώθηκε στη Διάσκεψη της Βαρσοβίας είναι ότι
η μεγάλη πλειονότητα των ανεπτυγμένων ή των δυναμικά αναπτυσσόμενων
χωρών, δηλαδή οι πιο μεγάλες οικονομίες με τις μεγαλύτερες
εκπομπές, έχουν γυρίσει την πλάτη στο πρόβλημα της κλιματικής
αλλαγής και δεν είναι αποφασισμένες να πάρουν ουσιαστικά μέτρα.
Παρά τις καταστροφικές πλημμύρες στις Φιλιππίνες και τα δάκρυα του
εκπροσώπου της χώρας από το βήμα της Διάσκεψης, οι εργασίες
σημαδεύτηκαν από μια σειρά αρνητικές ειδήσεις: Η Ιαπωνία, η οποία
είχε υπογράψει το Πρωτόκολλο του Κιότο, ανακοίνωσε ότι δεν θα
τηρήσει τις δεσμεύσεις της για τον περιορισμό των εκπομπών,
ακολουθώντας τον Καναδά, που το είχε πράξει παλιότερα.
Αποχώρηση ακτιβιστών
Η οικοδέσποινα Πολωνία, παράλληλα με τη διάσκεψη για το κλίμα
διοργάνωσε και τη σύνοδο «Ανθρακας και Κλιματική Αλλαγή», δίνοντας
χώρο στους εκπροσώπους των πιο ρυπογόνων βιομηχανιών του πλανήτη!
Είναι σαν να καλείς σπίτι σου χορτοφάγους για δείπνο και να ψήνεις
στην αυλή… παϊδάκια! Και σαν μην έφταναν όλα αυτά, οι σύνεδροι τα
έχασαν, όταν καταμεσής της Διάσκεψης, ο προεδρεύων υπουργός
Περιβάλλοντος έχασε τη θέση του σε ανασχηματισμό της πολωνικής
κυβέρνησης… Ινδία και Σαουδική Αραβία απέτρεψαν τη λήψη μέτρων
για τους υδροφθοράνθρακες (HFCs). Υστερα από όλα αυτά δεν προξενεί
εντύπωση ότι πριν από τη λήξη της Διάσκεψης αποχώρησαν σε ένδειξη
διαμαρτυρίας μια σειρά περιβαλλοντικών οργανώσεων, όπως η
Greenpeace, το WWF, οι Φίλοι της Γης, η Oxfam, αλλά και το Λαϊκό
Κίνημα για την Κλιματική Αλλαγή των Φιλιππίνων και η Παναφρικανική
Συμμαχία για την Κλιματική Δικαιοσύνη.
Τελικά, η παράδοση που θέλει αυτές τις διασκέψεις να «σώζονται» την
τελευταία στιγμή, επιβεβαιώθηκε και στη Βαρσοβία. Τρία είναι τα
σημεία που παρουσιάζονται ως βήματα της Βαρσοβίας. Το πρώτο είναι
ότι υπάρχει μια ασαφής διατύπωση για «συνεισφορά» όλων των χωρών
και όχι μόνο των παραδοσιακά αναφερόμενων ως ανεπτυγμένων, όπως
συνέβαινε στο Κιότο. Παρ’ όλα αυτά η διατύπωση είναι αποδυναμωμένη,
καθώς η Κίνα και άλλες χώρες δεν δέχθηκαν τον αρχικό όρο
«δεσμεύσεις». Από κει και πέρα, δεν υπάρχει καμία συμφωνία για το
σε ποια επίπεδα θα κινηθεί η «συνεισφορά» των χωρών.
Δεύτερο, έγινε συζήτηση για έναν μηχανισμό ενίσχυσης χωρών που
πλήττονται από φυσικές καταστροφές, λόγω κλιματικής αλλαγής. Το
ζήτημα είναι ότι δεν έχει απαντηθεί η πηγή χρηματοδότησης τόσο του
καινούργιου, όσο και του παλιότερου πλαισίου χρηματοδότησης από
τους πλούσιους προς τους φτωχούς και περισσότερο πληττόμενους, που
είχε αποφασιστεί στην Κοπεγχάγη το 2009 (ύψους 100 δισ. δολ.
ετησίως). Τρίτο, αποφασίστηκε η δημιουργία ενός Ταμείου ενάντια
στην αποψίλωση των μεγάλων δασών, το οποίο, εάν τελικά προχωρήσει,
θα δώσει τη δυνατότητα στις πλούσιες ανεπτυγμένες χώρες να
καταβάλλουν εκεί ποσά, «ξεχρεώνοντας» από τις παραβιάσεις τους στα
όρια εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Πολλοί θεωρούν ότι η δημιουργία του μηχανισμού για την καταπολέμηση
της παγκόσμιας αποδάσωσης (REDD+) είναι ό,τι πιο θετικό έβγαλε η
Βαρσοβία. Αν και παραμένει ανοικτό το ζήτημα της συνολικής
χρηματοδότησης, ήδη ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο και Νορβηγία συγκέντρωσαν
280 εκατ. δολάρια για τον σκοπό αυτό.
Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία; Μετά το κλείσιμο της κατώτερης των
αναγκών Διάσκεψης της Βαρσοβίας, πολλοί είδαν την υπόθεση της
αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής να παραμένει ζωντανή. Αν είναι
έτσι, πρέπει να παρέμβουν οι πολίτες. Αλλιώς…