Oι κολόνες είναι απλωμένες στον θαλάσσιο πυθμένα, αποσπασμένες από τις συνηθισμένες κυκλικές τους βάσεις, ενώ τα κεραμικά πλακίδια που μοιάζουν να ανήκουν σε αρχαία ελληνική αυλή βρίσκονται κάτω από τα ύδατα, ανοικτά του νησιού. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια καταβυθισμένη πολιτεία ή τουλάχιστον αυτό πίστεψαν οι αυτοδύτες που βρέθηκαν εκεί.
Ελληνες αρχαιολόγοι που έκαναν τις πρώτες τους βουτιές στην αρχαιολογική τοποθεσία ανοικτά του Κόλπου του Αλικανά, σε μικρή απόσταση από το νησί της Ζακύνθου, εντυπωσιάστηκαν από αυτά που είδαν σε βάθος δύο έως τεσσάρων μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Αν και έμοιαζαν με κολόνες και κεραμικά πλακίδια, οι δύτες δεν κατάφεραν να εντοπίσουν κανένα άλλο ίχνος ζωής: κομμάτια αγαλμάτων ή άλλα απομεινάρια τέχνης. Ετσι προσπάθησαν να δουν αν πρόκειται πραγματικά για κατασκευές διά χειρός των αρχαίων Ελλήνων. Ωστόσο, δεν μπόρεσαν να βρουν κανένα αποδεικτικό στοιχείο άλλο από αυτές τις παράξενες δομές, εξηγεί ο Τζούλιαν Αντριους, καθηγητής του Πανεπιστημίου της Ιστ Αγγλια, ο οποίος βοήθησε στην έρευνα.
Η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Τα ερείπια κατασκευάστηκαν πιθανώς πριν από τρία εκατ. χρόνια, προτού ο άνθρωπος εγκαταλείψει την Αφρική, πέντε εκατομμύρια χρόνια πριν από την ύπαεξη της Τροίας, της Αθήνας ή του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Τελικά για όλα ευθύνονται τα μικρόβια, αφού αυτά είναι στη συγκεκριμένη περίπτωση οι μεγάλοι δημιουργοί. Σε μελέτη που δόθηκε πριν από μερικές ημέρες στη δημοσιότητα από μια μικρή ομάδα των πανεπιστημίων των Αθηνών και της Ιστ Αγγλια υποδεικνύεται ότι η τοποθεσία δεν είναι κάποια χαμένη πολιτεία, αλλά ένα φυσικό όσο και παράξενο φαινόμενο. Η ομάδα έκανε χρήση μικροσκοπίων και ακτίνων Χ για να μελετήσει το περιεχόμενο και τη δομή αυτών των σχηματισμών. Ετσι διαπίστωσαν ότι το μεθάνιο, που ευθύνεται εν μέρει για τις δομές, απελευθερώθηκε από το εσωτερικό του εδάφους μέσω ενός καταβυθισμένου φαραγγιού που ήταν χαμένο στον θαλάσσιο πυθμένα.
«Στον φλοιό της Γης σημειώνονται πολλές διαρροές», εξηγεί ο Αντριους. «Σαν να πρόκειται για ένα υδραυλικό σύστημα στα ιζήματα».
Τα βακτήρια τα οποία χρησιμοποιούν τον άνθρακα του μεθανίου ως καύσιμο δημιούργησαν συσσωματώσεις κοντά στις χαραγές και στις σωληνώσεις καταναλώνοντας το αέριο και αφήνοντας πίσω τους ασβέστιο. Η αντίδραση με το οξειδωτικό μεθάνιο δημιούργησε ένα είδος φυσικού τσιμέντου. Τα κυλινδρικά σχήματα των κολόνων που μοιάζουν κάπως με «λουκουμάδες» είναι αποτέλεσμα της τοποθέτησης των βακτηριδίων γύρω από μία οπή από την οποία διέρρεε αέριο. Το δάπεδο, το οποίο μοιάζει να διαθέτει κάτι σαν κεραμικά πλακίδια, ήταν αποτέλεσμα της βραδύτερης διαρροής μεθανίου. Η αντίδραση ανάμεσα στα μικρόβια που ζουν στα ιζήματα και στο αέριο ήταν ευρύτερη και δημιούργησε μία επίπεδη υφή στον θαλάσσιο πυθμένα.
Ο Αντριους, εξάλλου, επισημαίνει ότι ο δολομίτης, ένα ορυκτό που περιλαμβάνεται στο τσιμέντο, σπάνια δημιουργεί τέτοιους σχηματισμούς στα ρηχά νερά αλλά απαντά αρκετά συχνά στα βαθύτερα ύδατα.