«Το ραδίκι μεταναστεύει, παίρνει τη βαλίτσα του και φεύγει…
Ο σολομός υπερπηδά μέχρι και τριάμισι μέτρα, για να φτάσει το
ποτάμι όπου γεννήθηκε και να αναπαραχθεί εκεί!», διηγούνται πέντε
νεαροί ερμηνευτές υποδυόμενοι τους μαθητές ενώπιον μαθητών. Οι εν
λόγω κινήσεις του ραδικιού και του σολομού δεν αποτελούν…
παραμύθια της Χαλιμάς, αλλά αναπόσπαστο κομμάτι του βιολογικού τους
κύκλου. Οι φυτικοί και ζωικοί οργανισμοί μεταναστεύουν άλλοτε
επειδή αυτό είναι γενετικώς προδιαγεγραμμένο και άλλοτε επειδή οι
κλιματικές ή εδαφολογικές συνθήκες τούς «διώχνουν» από έναν τόπο.
«Ακριβώς όπως και οι άνθρωποι», ψιθυρίζει πλάι μου ένας μαθητής της
Ε΄ Δημοτικού, που γεννήθηκε μεν στην Αθήνα, η οικογένειά του όμως
έφτασε εδώ από τις Φιλιππίνες.
Παρακολούθησα πριν από λίγες μέρες τη δράση «Η μετανάστευση των
Οργανισμών» μαζί με δύο τάξεις του 1ου Δημοτικού Αθηνών στο
Παγκράτι και έμαθα λεπτομέρειες από τη βιολογία των οργανισμών που
ούτε καν υποψιαζόμουν. Το περιβαλλοντικό project, που θα «τρέχει»
όλη τη σχολική σεζόν σε εννέα δημοτικά σχολεία της Αθήνας,
στηρίζεται στη φορητή μουσειοσκευή των Φίλων του Μουσείου Γουλανδρή
Φυσικής Ιστορίας με το ίδιο θέμα, μια βαλίτσα που έχει «χωρέσει»
κυριολεκτικά όλα τα μυστικά της μετανάστευσης.
Διαδραστικότητα
Η πρώτη επαφή των παιδιών με το πληροφοριακό υλικό έγινε με
διαδραστικό τρόπο: σε μια παρουσίαση με τραγούδι, μουσική και πολλή
φαντασία, που επιμελήθηκε ο εμψυχωτής θεατρικής έκφρασης και μέλος
του Ανθρώπινου Δυναμικού της Εμπορικής Τράπεζας κ. Ηλίας Πίτσικας
και υλοποίησαν πέντε μέλη της παιδαγωγικής ομάδας της κατασκήνωσης
της τράπεζας. Η φιλοσοφία του προγράμματος, που «παντρεύει» ένα
φυσικό με ένα κοινωνικό φαινόμενο, συνοψίζεται στη φράση του Μάρκο
Γκαστίν, σκηνοθέτη του ντοκιμαντέρ που περιλαμβάνεται στο
εκπαιδευτικό υλικό, «απευθύνεσαι στην καρδιά του θεατή για να
φτάσεις στον νου του». «Η μετανάστευση των οργανισμών παρατηρείται
από τους σπόρους και το πλαγκτόν μέχρι τις φάλαινες και φυσικά τον
άνθρωπο», επισημαίνει στην «Κ» η κ. Αννα Μαργαριτούλη, συντονίστρια
των εκπαιδευτικών προγραμμάτων των Φίλων του Μουσείου. «Επιλέξαμε
αυτή τη θεματολογία για να αναδείξουμε ότι οι μετακινήσεις των
ζώντων οργανισμών γίνονται για να επιβιώσουν ή να βελτιώσουν τις
συνθήκες ζωής τους». Γι’ αυτό επελέγησαν σχολεία με έντονο
πολυπολιτισμικό χαρακτήρα. Η κατάληξη της όλης διάδρασης θα
πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 9 Μαρτίου στην Τεχνόπολη, όπου
τριακόσιοι μαθητές μαζί με τους εκπαιδευτικούς θα αλληλεπιδράσουν
συζητώντας για τη μετανάστευση ζώων και ανθρώπων.
Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει παρουσίαση του θέματος μέσω του
θεατρικού παιχνιδιού, ενώ στο δεύτερο γίνεται η «εμπέδωση» των
εννοιών με ομαδικές εργασίες. «Στόχος μας είναι τα παιδιά να
νιώθουν οικεία, για να συμμετάσχουν συναισθηματικά στα δρώμενα»,
σχολιάζει ο κ. Πίτσικας, καθώς μετατρέπει μια σχολική τάξη σε
σκηνή. Ενας δάσκαλος προσπαθεί να διδάξει σε τρεις ατίθασες
μαθήτριες τις μετακινήσεις των οργανισμών με μουσική υπόκρουση από
ηλεκτρική κιθάρα, αλλά και τα γέλια και τα σχόλια των παιδιών. Οι
μαθήτριες-ηθοποιοί μετά το μάθημα θα βρεθούν ως τουρίστριες σε μια
παραλία ωοτοκίας της καρέτα καρέτα, όπου μια εθελόντρια του
Συλλόγου Προστασίας της θαλάσσιας χελώνας «Αρχέλων» θα τους
εξηγήσει την ιδιαίτερη φυσιολογία της θαλάσσιας χελώνας. Τέλος, κι
ενώ η μουσική γίνεται μελαγχολική και τα φώτα χαμηλώνουν, οι
ηθοποιοί υποδύονται μετανάστες που μετακινούνται πεζή, για να βρουν
ένα ασφαλές καταφύγιο. Η παράσταση κλείνει με τραγούδι και στον
πίνακα γράφεται η λέξη «μετανάστευση» σε όλες τις πιθανές γλώσσες:
imigrim, imigrasyon, imigrare, imigrasie. «Πάμε μαζί, να ζήσουμε
όλα τα ωραία, θα δεις οι διαφορετικοί κάνουν την πιο καλή παρέα»,
τραγουδούν μεταξύ τους οι συμμαθητές από τις Φιλιππίνες, την
Αίγυπτο, την Αλβανία, τη Βουλγαρία και την Ελλάδα.