Διάγνωση
Τα τελευταία χρόνια η διαγνωστική μεθοδολογία στην αντιμετώπιση των ασθενών με καρκίνο πνεύμονα έχει εξελιχθεί, οφειλόμενη κυρίως στην εφαρμογή της τεχνολογίας. Οι εξελίξεις είναι πολλές και σημαντικές και αφορούν τόσο στην διάγνωση και στην σταδιοποίηση, αλλά κυρίως στην θεραπεία του καρκίνου πνεύμονος.
Σε ομάδες υψηλού κινδύνου (όπως π.χ στους καπνιστές) έχει καθιερωθεί η εφαρμογή προληπτικού ελέγχου με αξονική τομογραφία. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα να γίνεται σε πρώιμο στάδιο της νόσου. Αναδεικνύονται μικρές βλάβες (πρώιμο στάδιο) που είναι θεραπεύσιμες με χειρουργική αφαίρεση αυξάνοντας την καλή έκβαση της νόσου.
Η διερεύνηση ενός ασθενούς με καρκίνο πνεύμονος ολοκληρώνεται με διαγνωστικές μεθόδους που έχουν μεγάλη ακρίβεια. Η βρογχοσκόπηση έχει ενισχυθεί με την χρήση υπερήχων, αυξάνοντας την διαγνωστική αξία της μεθόδου. Η PET-CT (ολόσωμη αξονική τομογραφία σε συνδυασμό με ανίχνευση εκπομπής ποζιτρονίων) σταδιοποιούν ορθότερα την νόσο. Έτσι ο ασθενής λαμβάνει την σωστή θεραπεία για το αντίστοιχο στάδιο της νόσου, που πλέον έχει σταδιοποιηθεί με ακρίβεια.
Θεραπευτική αντιμετώπιση
Οι εξελίξεις συνεχίζονται και αφορούν στην θεραπευτική αντιμετώπιση. Θεραπεία εκλογής για τα αρχικά στάδια της νόσου παραμένει η χειρουργική αφαίρεση της βλάβης με ευρεία εκτομή και αφαίρεση των λεμφαδένων. Σήμερα εφαρμόζονται χειρουργικές τεχνικές που είναι ελάχιστα επεμβατικές (χωρίς τις μεγάλες κλασσικές τομές). Αυτές είναι η θωρακοσκοπική τεχνική (VATS) και η Ρομποτική τεχνική (RATS). Η κλασσική τεχνική (θωρακοτομή) παραμένει η ενδεικνυόμενη τεχνική σε μεγάλούς ή κεντρικούς όγκους.
Η θωρακοσκοπική τεχνική εφαρμόστηκε πρώτη και είναι η μέθοδος εκλογής στην εκτομή του καρκίνου σε αρχικά στάδια της νόσου. Η ρομποτική τεχνική χρονικά ακολούθησε. Έχει αποδειχθεί ότι εκτός από τα πλεονεκτήματα (μικρή κάκωση-γρήγορη αποκατάσταση, λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος) έχουν τα ίδια ογκολογικά αποτελέσματα στην ριζικότητα της εκτομής του όγκου με την ανοικτή τεχνική .
Η θωρακοσκοπική λοβεκτομή εφαρμόζεται στην Ελλάδα από το 2010. Έκτοτε έχει τύχει ευρείας αποδοχής και καθιέρωσης. Η ρομποτική τεχνική προσφέρει τα ίδια πλεονεκτήματα με την θωρακοσκοπική. Μειονεκτεί λόγω του υψηλού κόστους αγοράς του Ρομπότ καθώς και του χρόνου εκμάθησης της τεχνικής και τέλος του υψηλού κόστους των αναλώσιμων υλικών. Αυτοί είναι οι λόγοι που δεν έχει ευρεία εφαρμογή, αφού στερείται σαφούς πλεονεκτήματος. Σίγουρα όμως η εξέλιξη της τεχνολογίας θα οδηγήσει μελλοντικά προς την Ρομποτική χειρουργική.
Σε προχωρημένα στάδια η κλασσική χημειοθεραπεία έχει πλέον συνδυαστεί με την ανοσοθεραπεία ή και με άλλες στοχευμένες θεραπείες. Αυτές εφαρμόζονται όταν υπάρχει διαπιστωμένη μετάλλαξη στο DNA του ασθενούς. Έτσι ο ογκολόγος γνωρίζει αν θα ωφεληθεί ο ασθενής από την θεραπεία αυτή στην καταστροφή των καρκινικών κυττάρων. Για τον λόγο αυτό λέγονται στοχευμένες θεραπείες, αφού οι θεραπείες αυτές στρέφονται εναντίον των καρκινικών κυττάρων και μόνον και δεν έχουν τις τοξικές συνέπειες της κλασσικής χημειοθεραπείας. .
Η σύγχρονη ακτινοθεραπεία με χρήση γραμμικών επιταχυντών και αξονικού τομογράφου εστιάζει καλύτερα στην βλάβη, έτσι έχει καλύτερα αποτελέσματα με λιγότερες παρενέργειες και επιπλοκές από τα γύρω όργανα, συνδυάζεται και με χημειοθεραπεία σε προχωρημένα στάδια. Ο συνδυασμός αυτός συρρικνώνει την βλάβη και ένας ασθενής ανεγχείρητου σταδίου μπορεί να γίνει εγχειρήσιμος.
Νέες μέθοδοι στην σωστή στόχευση της βλάβης αποτελούν η στερεοτακτική ακτινοθεραπεία και το cyber knife. Μπορεί να εφαρμοστούν ακόμη και στα αρχικά στάδια. Έχουν απόλυτη ένδειξη κυρίως όταν το χειρουργείο δεν μπορεί να εφαρμοσθεί (αναπνευστική ανεπάρκεια).
Φαίνεται λοιπόν πως η αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα έχει τεθεί σε καλύτερη βάση, σε μια πλέον εξελιγμένη, ίσως εξατομικευμένη θεραπεία. Η απόφαση για την επιλογή της θεραπείας λαμβάνεται από ογκολογικό συμβούλιο. Στο συμβούλιο συμμετέχουν σαν βασικά μέλη Πνευμονολόγοι- Ογκολόγοι, Θωρακοχειρουργοί, Ακτινοθεραπευτές.
Το αποτέλεσμα είναι, περισσότεροι ασθενείς με καρκίνο πνεύμονο να απολαμβάνουν την σωστή αγωγή και το δικαίωμα στην πιθανότητα της θεραπείας τους.
Πέρα από όλα αυτά η πρόληψη παραμένει το σημαντικότερο στοιχείο για τη μείωση του αριθμού των θυμάτων από τον καρκίνο πνεύμονα. Η διακοπή του καπνίσματος και η προστασία του περιβάλλοντος είναι οι παράγοντες που θα μειώσουν την επίπτωση του καρκίνου πνεύμονος.