Η ψωρίαση είναι μια χρόνια φλεγμονώδης συστηματική νόσος, μη μεταδοτική που προσβάλλει κυρίως το δέρμα άλλα και άλλα συστήματα με αυξημένη συχνότητα στον γενικό πληθυσμό. Υπολογίζεται ότι 1-2% του γενικού πληθυσμού πάσχουν από την νόσο, παγκοσμίως πάσχουν 125 εκατομμύρια ενώ στην χώρα μας οι πάσχοντες είναι περίπου 200.000. Η μέση ηλικία εμφανίσεως είναι τα 33 έτη ενώ στο 75% των περιπτώσεων εμφανίζεται πριν τα 46 έτη και προσβάλλει ισότιμα και τα δύο φύλλα.
Όσον αφορά την αιτιολογία είναι αυτοάνοσο-αυτοφλεγμονώδες νόσημα αποτέλεσμα συνδυασμού γονιδίων και περιβάλλοντος που προκαλούν ενεργοποίηση των Τ-λεμφοκυττάρων που με την σειρά τους παράγουν κυττοκίνες όπως η IL-17, με συνέπεια τον υπερπολλαπλασιασμό των κυττάρων της επιδερμίδας. Έτσι ενώ στο φυσιολογικό δέρμα τα κύτταρα απαιτούν 28 ημέρες για να ωριμάσουν στην ψωρίαση θέλουν 3-5 ημέρες, σχηματίζοντας σωρούς που κλινικά εμφανίζονται σαν πλάκες ψωριάσεως. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία βαρύτητας της νόσου από ελάχιστες μικρές σταγονοειδείς βλάβες έως την κάλυψη σχεδόν ολοκλήρου του σώματος με εκδηλώσεις και από τα άλλα συστήματα.
Στην εκδήλωση και στις εξάρσεις της νόσου ενοχοποιούνται: το οικογενειακό ιστορικό, λοιμώξεις, υγρό και ψυχρό κλίμα, η ψυχολογική επιβάρυνση, ορμονικοί παράγοντες (χαρακτηριστικά στην εγκυμοσύνη βελτίωνεται), φάρμακα, κάπνισμα, αλκοόλ, και ο μηχανικός ερεθισμός (φαινόμενο Koebner).
Η πιο συνηθισμένη μορφή είναι η κατά πλάκες που προσβάλλει κυρίως αγκώνες – γόνατα – τριχωτό κεφαλής. Η σταγονοειδής που εμφανίζεται κυρίως σε παιδιά μετά στρεπτοκοκκική λοίμωξη, κυρίως αμυγδαλίτιδα, με πολύ καλή πρόγνωση. Η ανάστροφη ψωρίαση εντοπίζεται στις μασχάλες, στην βουβωνική χώρα, κάτω από το στήθος και την πρωκτογεννητική χώρα. Βαριές μορφές είναι η φλυκταινώδης και η ερυθροδερμική που συνοδεύονται από πυρετό, κακουχία, είναι επικίνδυνες για την ζωή και απαιτούν Νοσοκομειακή θεραπεία.
Τέλος ειδικές εντοπίσεις θεωρούνται στο τριχωτό της κεφαλής- παλάμες-πέλματα-νύχια και γεννητικά όργανα.
Εκτός από το δέρμα μπορεί να προσβάλλει και τις αρθρώσεις με πόνο οίδημα και δυσκαμψία κυρίως σε άτομα 30-50 ετών και εμφανίζεται περίπου 10 χρόνια μετά τις δερματικές βλάβες ενώ σπάνια μπορεί να προηγείται αυτών. Είναι δυνατόν να συνυπάρχει με διαβήτη – μεταβολικό σύνδρομο – καρδιακές παθήσεις και σπανιότερα αλλά αυτοάνοσα όπως η νόσος του Crohn.
Οι επιπτώσεις τις ψωρίασης στην καθημερινή ζωή, οικογενειακή-επαγγελματική-κοινωνική και προσωπική είναι τεράστιες σύμφωνα δε με μελέτες είναι πιο επιβαρυντική από βαριές καρδιοπάθειες.
Όσον αφορά την θεραπεία της στις περιορισμένες μορφές αρκεί η τοπική θεραπεία, όμως στις βαρύτερες απαιτείται θεραπεία από το στόμα ή ενέσιμη. Τα τελευταία χρόνια καινούργιες βιολογικές θεραπείες έχουν πετύχει σχεδόν πλήρη κάθαρση χωρίς ουσιαστικές παρενέργειες και χωρίς τον επίπονο τακτικό εργαστηριακό έλεγχο με αποτέλεσμα την τεράστια βελτίωση της ποιότητας ζωής σε όλες τις εκφάνσεις της.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΛΤΕΖΟΣ
Δερματολόγος-Αφροδιοσιολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πατρών