Η τακτική άσκηση είναι η απόλυτη συνταγή για να μείνετε υγιείς και δραστήριοι καθώς μεγαλώνετε. Μερικές φορές, όμως, δεν είναι και τόσο εύκολη.
Πολλά άτομα μεγαλύτερης ηλικίας αντιμετωπίζουν κάποιον τραυματισμό, κάποια νόσο, πάθηση ή αναπηρία που δυσκολεύει τις δραστηριότητες ή τις κάνει ακόμη και να φαντάζουν αδύνατες. Εάν ανήκετε σε αυτή την κατηγορία, τα προσαρμοσμένα αθλήματα θα μπορούσαν να είναι η ευκαιρία που περιμένατε.
«Τελικά, σχεδόν όλοι θα εμφανίσουμε κάποιο είδος αναπηρίας που θα εμποδίζει την τακτική άσκηση, είτε πρόκειται για ήπια αρθρίτιδα, είτε για πρόβλημα σε άρθρωση που απαιτεί αρθροπλαστική γόνατος ή ισχίου, είτε για περιορισμένη όραση, είτε για κάποια πιο σημαντική σωματική αναπηρία», δηλώνει η δρ Cheri Blauwet, αναπληρώτρια καθηγήτρια Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και πρώην δρομέας με αναπηρικό αμαξίδιο, η οποία έχει κερδίσει επτά παραολυμπιακά μετάλλια και έχει υπάρξει νικήτρια στον Μαραθώνιο τόσο της Βοστώνης όσο και της Νέας Υόρκης.
«Χάρη, όμως, στην πρόοδο της τεχνολογίας και στις υποστηρικτικές υποδομές, όλοι μπορούν να βρουν σχεδόν οποιοδήποτε είδος αθλήματος ή δραστηριότητας σε μορφή που λαμβάνει υπόψη τις ικανότητές τους και τους βοηθάει να παραμείνουν δραστήριοι».
Μεγάλο εύρος επιλογών
Τα προσαρμοσμένα αθλήματα είναι ανταγωνιστικά ή ψυχαγωγικά αθλήματα ή δραστηριότητες για άτομα με αναπηρίες ή σωματικούς περιορισμούς.
Οι σχετικοί αγώνες διεξάγονται συνήθως παράλληλα με τους κλασικούς, αλλά τα αθλήματα είναι τροποποιημένα έτσι ώστε να στηρίζουν τις ανάγκες των συμμετεχόντων. Πείτε οποιαδήποτε δραστηριότητα εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου ή εποχική δραστηριότητα και το πιθανότερο είναι να υπάρχει μια προσαρμοσμένη εκδοχή της.
Δημοφιλείς επιλογές είναι η ποδηλασία, το σκι, η τοξοβολία, το καγιάκ, η κωπηλασία, το τένις, το μπόουλινγκ, η κολύμβηση, το μπάσκετ και το γκολφ. (Το 2022, η Ένωση Γκολφ των ΗΠΑ εγκαινίασε τους πρώτους Προσαρμοσμένους Αγώνες των ΗΠΑ, στο πλαίσιο του 15ου εθνικού πρωταθλήματος.)
Για τα άτομα με αναπηρία ή περιορισμούς ίσως είναι ακόμη πιο κρίσιμο να παραμείνουν δραστήρια. «Η έλλειψη τακτικής άσκησης αυξάνει πολύ τον κίνδυνο καρδιοπάθειας, αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, παχυσαρκίας, διαβήτη και καρκίνου», δηλώνει η δρ Blauwet.
Τα προσαρμοσμένα αθλήματα μπορούν επίσης να ενισχύσουν τη συναισθηματική υγεία. Μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2019 στο Sports Medicine and Arthroscopy Review βρήκε ότι τα άτομα που συμμετέχουν σε προσαρμοσμένα αθλήματα και δραστηριότητες αναφέρουν σημαντικά καλύτερη συνολική υγεία και ποιότητα ζωής και πιο ικανοποιητική κοινωνική ζωή.
Βρείτε τη δραστηριότητα που σας ταιριάζει
Το ποιο είδος προσαρμοσμένου αθλήματος ή δραστηριότητας θα επιλέξετε εξαρτάται από τα ενδιαφέροντά σας και από το επίπεδο λειτουργικότητάς σας, δηλώνει η δρ Blauwet. Δείτε ορισμένους τρόπους που θα σας βοηθήσουν να βρείτε αυτό που σας ταιριάζει καλύτερα.
Επικεντρωθείτε στις δυνάμεις σας. Μην εστιάζεστε σε αυτό που δεν μπορείτε να κάνετε, αλλά σε αυτό που μπορείτε. Δεν είναι πλέον εφικτό το τρέξιμο για σας; Δοκιμάστε το δυναμικό περπάτημα με χρήση μπαστουνιών πεζοπορίας για υποστήριξη. Δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε πλήρως τα πόδια σας; Επικεντρωθείτε σε δραστηριότητες του πάνω μέρους του σώματος, όπως η κολύμβηση ή το καγιάκ.
Εξερευνήστε αυτό που ευχαριστιέστε. «Είναι πολύ πιθανό οι αγαπημένες σας δραστηριότητες να μπορούν να προσαρμοστούν στις ανάγκες σας», δηλώνει η δρ Blauwet.
Για παράδειγμα, τα εξειδικευμένα αμαξίδια του γκολφ μπορούν να σας βοηθήσουν να σταθείτε και να σταθεροποιήσετε το σώμα σας για να κάνετε την κίνηση swing με το μπαστούνι. Για το χόκεϊ στον πάγο, τα άτομα με ακινησία του κάτω μέρους του σώματος χρησιμοποιούν έλκηθρο για να γλιστρήσουν στον πάγο.
Τα ανακεκλιμένα ποδήλατα (recumbent bikes) (τρίκυκλα ποδήλατα που τοποθετούν τον αναβάτη σε καθιστή ή υποστηριζόμενη ξαπλωτή θέση) βοηθούν τους ποδηλάτες που έχουν προβλήματα ισορροπίας ή προβλήματα στην πλάτη.
Μπείτε σε μια ομάδα. Πολλά προσαρμοσμένα αθλήματα έχουν οργανωμένους συνδέσμους, με προσαρμοσμένους κανόνες και σχεδιασμούς, για παράδειγμα μπάσκετ και τένις με αναπηρικό αμαξίδιο και μπέιζμπολ και κίκμπολ (kickball) με ήχους «μπιπ» για άτομα με μειωμένη όραση.
«Είναι ένας πολύ καλός τρόπος να αποκτήσετε καλύτερη αντίληψη της νέας σας δραστηριότητας και να δημιουργήσετε μια κοινότητα από άτομα με παρόμοιες αναπηρίες ή περιορισμούς», αναφέρει η δρ Blauwet. «Επιπλέον, λίγος ανταγωνισμός παρέχει πρόσθετα κίνητρα που σας βοηθούν να παραμείνετε δραστήριοι».
Δοκιμάστε κάτι νέο. Χρησιμοποιήστε την κατάστασή σας ως μια ευκαιρία να διερευνήσετε μια νέα δραστηριότητα ή να δοκιμάσετε κάτι έξω από τη ζώνη άνεσής σας, όπως το θαλάσσιο σκι, την ιστιοσανίδα (windsurfing), την ιππασία ή την αναρρίχηση.
«Μπορεί να είναι σωματικά και συναισθηματικά δύσκολο να υιοθετήσετε τα προσαρμοστικά αθλήματα και τις δραστηριότητες, γιατί ίσως να σας δίνουν την αίσθηση ότι η αναπηρία σας μεγεθύνεται, αλλά μην αφήνετε αυτή την αίσθηση να λειτουργεί αποτρεπτικά», προτείνει η δρ Blauwet. «Η συμμετοχή σε προσαρμοσμένα αθλήματα δεν είναι ένας τρόπος να ζεις λίγο πιο κάτω, είναι ένας τρόπος να ζεις καλύτερα».
Πώς να βρείτε προσαρμοσμένα αθλήματα στην περιοχή σας
Στις ΗΠΑ μπορεί κανείς να βρει πολιτειακά και τοπικά προγράμματα προσαρμοσμένων αθλημάτων στην ιστοσελίδα του Εθνικού Κέντρου Υγείας, Σωματικής ∆ραστηριότητας και Αναπηρίας [www.nchpad.org, στην καρτέλα “Directories” (Κατάλογοι)] και στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος Αθλητών με Αναπηρία (www.challengedathletes.org.).
«Τα προγράμματα αυτά μπορούν επίσης να σας βοηθήσουν να βρείτε μέντορες, προπονητές και τα συστήματα υποστήριξης που χρειάζεστε για να έχετε επιτυχία», αναφέρει η δρ Cheri Blauwet, αναπληρώτρια καθηγήτρια Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.
