Μία «αυταπάτη διαρκείας» για τις κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών ήταν η Πρωτοβάθμια Φροντίδας Υγείας. Εχει εξαγγελθεί σχεδόν από το σύνολο των υπουργών Υγείας, έχει θεσμoθετηθεί, ωστόσο ουδέποτε υλοποιήθηκε.
Ετσι, τα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων συνεχίζουν να δέχονται τον μεγάλο όγκο ασθενών που χρήζουν πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Είναι ενδεικτικό ότι το 2014 έγιναν, σύμφωνα με στοιχεία του υπ. Υγείας, 27,3 εκατομμύρια επισκέψεις σε γιατρούς, εκ των οποίων 11,9 εκατ. έγιναν σε 9.189 γιατρούς εξωτερικών ιατρείων δημόσιων νοσοκομείων, 9,3 εκατ. επισκέψεις σε συμβεβλημένους γιατρούς και 6,1 εκατ. επισκέψεις σε γιατρούς των μονάδων του Πρωτοβάθμιου Εθνικού Δικτύου Υγείας (ΠΕΔΥ). Το ΠΕΔΥ ήταν και η τελευταία χρονικά προσπάθεια για ένα σύστημα πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Εμεινε και αυτή στη μέση: oυδέποτε πέρασε στο στάδιο των οικογενειακών γιατρών και δεν έγινε κάτι ουσιαστικό για τη στελέχωσή του.
Η σημερινή κυβέρνηση έχει εξαγγείλει και αυτή ένα δικό της σχέδιο για την οργάνωση εθνικού δικτύου Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Στον σχεδιασμό προβλέπεται να δημιουργηθούν ιατρεία γειτονιάς που θα παρακολουθούν 10.000 κατοίκους έκαστο. Κάθε ιατρείο θα στελεχωθεί με οικογενειακούς γιατρούς, παιδίατρο, νοσηλευτές, επισκέπτες υγείας και κοινωνικό λειτουργό και θα λειτουργεί από τις 8 π.μ. έως τις 8 μ.μ. με 24ωρη τηλεφωνική εξυπηρέτηση. Πιλοτική εφαρμογή του συστήματος σχεδιάζεται να ξεκινήσει στο τέλος του 2016 με 20 ιατρεία γειτονιάς σε τέσσερις αστικές περιοχές. Εως το 2020 το δίκτυο θα καλύπτει 4,25 εκατ. πληθυσμού, με στόχο να μειωθούν κατά 10,4 εκατ. οι επισκέψεις σε νοσοκομεία και συμβεβλημένους γιατρούς. Χρονικός ορίζοντας για την πλήρη υλοποίησή του είναι η 20ετία.
Με τη μισή… ταχύτητα
Προς το παρόν όμως οι μονάδες του ΠΕΔΥ καταρρέουν… «Το ΠΕΔΥ πηγαίνει με τη μισή ταχύτητα. Πάνω από το 50% των γιατρών που υπηρετούσαν στις μονάδες πριν από τη δημιουργία του ΠΕΔΥ αποχώρησε όταν οι γιατροί κλήθηκαν να κλείσουν τα ιδιωτικά τους ιατρεία», αναφέρει στην «Κ» ο αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Γιατρών του ΠΕΔΥ, Σάββας Παρασκευόπουλος. Από τους 5.000 γιατρούς των μονάδων ΕΟΠΥΥ αποχώρησαν περίπου 2.700 το 2014 και σχεδόν το 50% όσων «συνεχίζουν» διατηρούν τα ιατρεία τους με ασφαλιστικά μέτρα. Τίποτα δηλαδή δεν διασφαλίζει ότι τελικά θα παραμείνουν στα ΠΕΔΥ. «Ειδικά στην επαρχία υπάρχουν τεράστιες ελλείψεις σε ειδικότητες, όπως καρδιολόγοι, παθολόγοι, παιδίατροι, ορθοπεδικοί», σημειώνει ο κ. Παρασκευόπουλος. Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει ο Σύλλογος Γιατρών ΠΕΔΥ Θεσσαλονίκης: στη Βόρεια Ελλάδα καρδιολόγο δεν διαθέτουν οι μονάδες των Νομών Ημαθίας, Πέλλας, Πιερίας, Σερρών, Χαλκιδικής, Δράμας, Ξάνθης και Γρεβενών, ενώ χωρίς παιδίατρο είναι οι μονάδες Κοζάνης, Καστοριάς, Γρεβενών, Ξάνθης, Ροδόπης, Καβάλας, Σουφλίου, Ορεστιάδας, Δράμας, Σερρών, Κατερίνης, Γιαννιτσών, Εδεσσας και του Νομού Χαλκιδικής.
Στις μονάδες ΠΕΔΥ της Αθήνας, η πολυπληθέστερη ειδικότητα είναι οι οδοντίατροι (159 από τα 943 άτομα ιατρικό προσωπικό), ενώ λίγοι είναι οι ρευματολόγοι (μόλις 15), οι γενικοί γιατροί (18) και οι ενδοκρινολόγοι (24). Το 2015 έγιναν στις μονάδες ΠΕΔΥ Αθήνας 2,9 εκατομμύρια επισκέψεις, 30.362 οδοντιατρικές πράξεις, 1.588 μικρά χειρουργεία και 56.653 προληπτικές πράξεις, ενώ στα εργαστήριά τους διενεργήθηκε 1.667.790 εξετάσεις. Τα εργαστήρια του ΠΕΔΥ είναι και ο «αδύναμος κρίκος», καθώς λόγω ελλείψεων σε αντιδραστήρια υπολειτουργούσαν για πολλά χρόνια. Αν και η κατάσταση έχει βελτιωθεί, η συντριπτική πλειονότητα των ασφαλισμένων (95%) απευθύνεται σε ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα. «Ο κόσμος απομακρύνθηκε από τις μονάδες. Τον χάσαμε 2-3 φορές. Με το κλείσιμο των μονάδων επί ένα μήνα κατά τη μετάβασή τους στο ΠΕΔΥ, με τις ελλείψεις υλικών. Πρέπει να τον πείσουμε ότι έχουμε αξιόπιστη λειτουργία, αξιόπιστα μηχανήματα», τονίζει ο κ. Παρασκευόπουλος.