Ο έντονος και παρατεταμένος πονοκέφαλος είναι μια πολύ δυσάρεστη εμπειρία, που μπορεί να καθηλώσει τον ανθρώπινο οργανισμό και το σύνολο των αισθήσεων. Πολλές φορές οφείλεται στην εκδήλωση ημικρανίας, η οποία μπορεί να μην αποτελεί κίνδυνο για τον ανθρώπινο οργανισμό, όμως επηρεάζει την καθημερινότητά μας.
Η ημικρανία είναι μια καλοήθης πάθηση, αρκετά συχνή στον γενικό πληθυσμό (στην Ελλάδα εκτιμάται ότι υποφέρει από αυτή περίπου το 8% του πληθυσμού) και είναι ακόμη συχνότερη στις γυναίκες (διπλάσια σε σχέση με τους άνδρες). Οι κρίσεις δυνατού πονοκεφάλου οδηγούν συνήθως σε μειωμένη απόδοση ή και σε απουσία από τις καθημερινές δραστηριότητες, στην εργασία ή στην οικογένεια.
Ο πόνος συχνά εντοπίζεται στη μία πλευρά της κεφαλής (όχι όμως απαραίτητα) και συνήθως περιγράφεται σαν ένα «σφυροκόπημα» που συνοδεύεται αρκετές φορές από ναυτία και τάση για έμετο. Ο θόρυβος και το φως είναι ιδιαίτερα ενοχλητικά στη διάρκεια του πόνου, ο οποίος κάποιες φορές συνοδεύεται από μουδιάσματα στα χέρια ή στα πόδια.
Οι κρίσεις συνήθως κρατούν ένα ή και δύο 24ωρα, ενώ η συχνότητά τους είναι σχετικά σπάνια, μία ή δύο κρίσεις τον μήνα. Υπάρχει περίπτωση όμως να είναι πιο συχνές ή να συνοδεύονται και από άλλες, ηπιότερες και συχνότερες κεφαλαλγίες, τις λεγόμενες «τύπου τάσεως». Στην περίπτωση αυτή η κεφαλαλγία ονομάζεται μεικτή (αποτελείται δηλαδή από ξεχωριστούς τύπους κεφαλαλγιών).
Οι ημικρανικές κρίσεις σε σημαντικό βαθμό αποδίδονται σε κληρονομική προδιάθεση –χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα ότι υποφέρει από αυτές και κάποιο άλλο μέλος του άμεσου οικογενειακού περιβάλλοντος– και έχει αποδειχθεί ότι οφείλονται σε διάφορους παράγοντες. Ανάμεσά τους είναι το έντονο στρες, η σωματική και η πνευματική κούραση, τα ξενύχτια, η αϋπνία ή και ο υπερβολικός ύπνος, η υγρασία, το κρύο και η κατανάλωση τυριών (ροκφόρ ειδικά), σοκολάτας και οινοπνευματωδών ποτών (κυρίως κόκκινου κρασιού).
Θεραπεία
Δυστυχώς, πολλοί άνθρωποι με ημικρανία δεν ζητούν για χρόνια τη συμβουλή γιατρού, γιατί πιστεύουν ότι δεν μπορεί να τους βοηθήσει. Ωστόσο, οι θεραπείες που είναι διαθέσιμες για την ημικρανία είναι αρκετά αποτελεσματικές στους περισσότερους ανθρώπους, ακόμα και αν για χρόνια ταλαιπωρούνταν χωρίς ικανοποιητική θεραπεία.
Η φαρμακευτική θεραπεία περιλαμβάνει παυσίπονα, ειδικά αντι-
ημικρανικά φάρμακα. Μπορεί επίσης να εφαρμοστεί και θεραπεία προφύλαξης: φάρμακα όπως η τοπιραμάτη και η προπρανολόλη, αλλά και πιο πρόσφατα η βοτουλινική τοξίνη (μπότοξ) για τη χρόνια ημικρανία. Επίσης χρησιμοποιούνται και ιατρικές συσκευές, όπως η συσκευή Cefaly, αλλά και συγκεκριμένα συμπληρώματα διατροφής/φυτικά σκευάσματα, που προτείνονται από διεθνείς επιστημονικές εταιρείες.
Όταν οι ημικρανίες είναι συχνές (περισσότερες από 3 κρίσεις τον μήνα), τότε απαιτείται χρόνια προφυλακτική φαρμακευτική αγωγή (εκτός από τη φαρμακευτική θεραπεία του πόνου στη διάρκεια της κρίσης). Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να λαμβάνεται ένα φάρμακο κάθε μέρα, άσχετα με το αν έχει εκδηλωθεί πονοκέφαλος ή όχι. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούμε στην προφυλακτική θεραπεία της ημικρανίας είναι αντικαταθλιπτικά, αντιεπιληπτικά και διάφορες άλλες κατηγορίες (π.χ. καρδιολογικά).
Τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί σημαντική έρευνα για τη χρήση βιολογικών φαρμάκων (μονοκλωνικά αντισώματα) στη θεραπεία της ημικρανίας, τα οποία σταδιακά αναμένεται να χρησιμοποιηθούν. Η χορήγηση γίνεται με υποδόρια ένεση μία φορά τον μήνα, ώστε να προλαμβάνει τις κρίσεις.
Ευχαριστούμε τον κ. Μιχάλη Βικελή MD, MSc, PhD, νευρολόγο, MSc in Headache Medicine, διδάκτορα Πανεπιστημίου Αθηνών, γενικό γραμματέα της Ελληνικής Εταιρείας Κεφαλαλγίας. ■