«Υπάρχει στο μυαλό μου μια ξεκάθαρη ανάμνηση. Είμαι περίπου 3 ετών και στο πικάπ παίζει ο “Μεγάλος Ερωτικός”. Βρίσκομαι στο σπίτι μας στη Λευκωσία, εκεί όπου ζούσαμε πριν από την τουρκική εισβολή. Αυτό το σπίτι, πολύ κοντά στην “πράσινη γραμμή”, το εγκαταλείψαμε λίγο αργότερα. Επαψα λοιπόν να το σκέφτομαι μέχρι τον περυσινό Σεπτέμβριο, όταν προετοιμάζαμε την παράσταση για τη Λυρική Σκηνή. Mελετώντας τα τραγούδια του έργου επέστρεψε ξαφνικά στη μνήμη μου. Ημουν εκεί, ακουγόταν αυτός ο δίσκος, και το σπίτι απλωνόταν ολόκληρο μπροστά μου».
Ο Αλκίνοος Ιωαννίδης σπανίως μιλάει δημόσια για τη σχέση του με τη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι. Και όταν αυτό συμβαίνει όπως τώρα, το κάνει με τόση προσοχή και διακριτικότητα σαν να πατά στις μύτες των ποδιών του. Αντιθέτως, ερμηνεύει τα τραγούδια του σαν να ζει ένα μεγάλο πάθος. Με εσωτερική ένταση, παλμό, ορμητικότητα. Και ταυτόχρονα με μέτρο, αυτό που μεγαλώνοντας μαθαίνουμε ότι χρειάζεται το πάθος για να κρατήσει. Και να ανθίσει. «Την ώρα που τραγουδώ ένα τραγούδι, είμαι ερωτευμένος μαζί του. Είναι ό,τι σημαντικότερο υπάρχει στη ζωή μου εκείνη τη στιγμή. Δεν διαχωρίζω τον στίχο από τη μουσική, την ενορχήστρωση και την ερμηνεία, για μένα είναι ένα πράγμα. Θεωρώ το τραγούδι μια ιερή τέχνη που μέσα στις χιλιετίες έχει καταγράψει την ανάσα της ανθρωπότητας. Ενας από τους λόγους που αγαπώ τον Μάνο Χατζιδάκι τόσο πολύ, είναι επειδή αισθάνομαι ότι έδωσε στο τραγούδι ύψος, ενώ ταυτόχρονα το κράτησε απλό και προσιτό. Χωρίς καμιά σοβαροφάνεια».
Ζαχαρένια γεύση
Στον δεύτερο χρόνο του Κύκλου Μάνος Χατζιδάκις της Ελληνικής Λυρικής Σκηνής (ΕΛΣ) υπήρξε βασικός ερμηνευτής των έργων που παρουσιάστηκαν. Πρόσφατα τον ακούσαμε στα έργα «Κοινός Βίος» και «Παίδες επί Κολωνώ», ενώ σε λίγες ημέρες θα κλείσει το φετινό αφιέρωμα ερμηνεύοντας τα τραγούδια από την ταινία του Ντούσαν Mακαβέγιεβ «Sweet Movie». Αυτήν που ο σκηνοθέτης της, και ο Μάνος Χατζιδάκις, έλεγαν πώς πρέπει να βλέπει κανείς μαζί με το κορίτσι του, για να πάρει από την εικόνα και τη μουσική τη γλυκιά και ζαχαρένια γεύση της.
«Ο χατζιδακικός κόσμος είναι ένας κόσμος που τον αισθάνομαι σπίτι μου», λέει. «Ακόμη και σε περιόδους που δεν τραγουδώ επαγγελματικά τα τραγούδια του, ακούγοντας τα και ανακαλώντας αισθήματα που έχω μέσα μου για το έργο του Χατζιδάκι, νιώθω ότι επιστρέφω σπίτι μου. Γι’ αυτό τον θεωρώ ποιητή. Επειδή ποιεί, χτίζει με τη μουσική του έναν κόσμο μέσα στον οποίο μπορείς να μπεις και να κατοικήσεις. Η μουσική του υπάρχει στη ζωή μου παράλληλα με τα δικά μου πράγματα, υπάρχει ήσυχα και με τρέφει ψυχικά».
Ο Μάνος Χατζιδάκις. Μπορεί ο Αλκίνοος Ιωαννίδης να μην τον συνάντησε ποτέ, όμως, όπως λέει, η μουσική του τον τρέφει ψυχικά.
Ωστόσο, ο Αλκίνοος Ιωαννίδης δεν συναντήθηκε ποτέ με τον Μάνο Χατζιδάκι. «Τον είχα δει από μακριά σε συναυλίες, τον άκουσα στον Σείριο. Οταν κυκλοφόρησε ο πρώτος μου δίσκος το 1993, μου έστειλε μήνυμα με κάποιον φίλο να πάω σπίτι του να τον γνωρίσω. Το δικό μου όνειρο εκείνη την εποχή ήταν να γίνω συνθέτης, όχι τραγουδιστής. Ετσι αποφάσισα να τον συναντήσω παρουσιάζοντάς του τις συνθέσεις που δούλευα εκείνη την εποχή – σήμερα που τις ξαναβλέπω φαίνονται πολύ απλοϊκές. Μέχρι να τελειώσω, εκείνος αρρώστησε και η συνάντηση αναβλήθηκε. Υστερα, ένα πρωινό που το θυμάμαι σαν τώρα, κατέβηκα ώς το περίπτερο να πάρω τσιγάρα. Και διάβασα στην εφημερίδα ότι “έφυγε”. Πήρα ένα μεγάλο μάθημα για τη ζωή μου εξαιτίας αυτού: Να είμαι ταπεινός και να θυμάμαι ότι ο χρόνος δεν γυρίζει ποτέ πίσω».
«Αισθανόμουν πλήρης»
Εχουν περάσει είκοσι χρόνια από την πρώτη φορά που ερμήνευσε σε συναυλία τον «Μεγάλο Ερωτικό» και υπήρξε η παρθενική ζωντανή εκτέλεση του έργου. Ηταν στην Πνύκα το 1999 με τη Δήμητρα Γαλάνη. Πώς φάνηκε στο κοινό; «Νομίζω ότι τους άρεσε», απαντά αμήχανα. Και σπεύδει να προσθέσει: «Εγώ, πάντως, αισθανόμουν πολύ ευτυχισμένος, πλήρης. Είχα την τύχη να διδαχθώ τα τραγούδια από σημαντικούς ανθρώπους που έζησαν τον Μάνο Χατζιδάκι: Από τον γιο του Γιώργο, τον συνθέτη Νίκο Κυπουργό, τον αρχιμουσικό Λουκά Καρυτινό. Και από τους παλιούς μουσικούς του, τους ανθρώπους που για δεκαετίες στάθηκαν δίπλα του και υπήρξαν ο ήχος του. Αυτός ο αναγνωρίσιμος ήχος που φέρει ήθος και αισθητική».
Γι’ αυτό παραμένουμε γοητευμένοι από τη μουσική του Χατζιδάκι, γι’ αυτό το κοινό ανταποκρίνεται σε κάθε κάλεσμα; «Τα σπουδαία πράγματα συνεχίζουν να λειτουργούν μέσα μας, αρκεί να είμαστε οι ίδιοι ικανοί να γοητευθούμε από αυτά. Εχουμε ανάγκη την ομορφιά. Εχουμε ανάγκη να θυμόμαστε ποιοι είμαστε και σε ποιον μπορούμε να απευθυνθούμε όταν νιώθουμε χαμένοι μέσα στη σύγχυση του σημερινού κόσμου. Το έργο του Μάνου Χατζιδάκι είναι φάρος για πολλούς ανθρώπους, αποτελεί αφετηρία και προορισμό. Και εγώ δεν βρίσκομαι μέσα σε αυτό επειδή εκείνο με χρειάζεται. Το έργο δεν έχει εκείνο ανάγκη ούτε τη φωνή, ούτε την παρουσία μου.
Εγώ έχω ανάγκη να βρίσκομαι κοντά του. Είναι μια ψυχική ανάγκη όπως κάποιοι πηγαίνουν στην εκκλησία».
«The Martlet’s Tale & Sweet Movie», oι δύο κινηματογραφικές σουίτες του Μάνου Χατζιδάκι, σε μουσική διεύθυνση Λουκά Καρυτινού και ερμηνευτές τους Αλκίνοο Ιωαννίδη («The Martlet’s Tale») και Δήμητρα Σελεμίδου («Sweet Movie») παρουσιάζονται στην ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ, 1 και 2 Μαρτίου. Καλλιτεχνική επιμέλεια Γιώργος Χατζιδάκις.