«Νομίζω ότι ο ενθουσιασμός που διακρίνει τους Ελληνες, με δύο τρία σωστά βήματα που θα μας πείσουν ότι είμαστε σε καλό δρόμο, θα μας ξαναδώσουν τη χαμένη εδώ και χρόνια αυτοπεποίθησή μας. Δεν είμαστε ευτυχώς καταθλιπτικοί ως λαός. Το αντίθετο. Οι δυνάμεις μας, επιστημονικές, παραγωγικές, καλλιτεχνικές είναι ανεξάντλητες», μας λέει η κυρία Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη.
Επειτα από σαράντα χρόνια στο Κέντρο Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών και τα μισά από αυτά διευθύντρια, σήμερα βρίσκεται στην εθνική επιτροπή «Ελλάδα 2021» που σχεδιάζει τις δράσεις για τα 200 χρόνια από τον Επανάσταση. «Η κοινή διαπίστωση ότι η επόμενη ημέρα, όποτε συμβεί, θα είναι διαφορετική από όσα έχουμε ζήσει και προγραμματίσει έχει επαναπροσδιορίσει και τους στόχους της Επιτροπής μας», σημειώνει, βάζοντας στη συζήτηση τον απρόσκλητο επισκέπτη… κορωνοϊό.
Η κ. Καμηλάκη έχει αφιερώσει τη ζωή της στον λαϊκό πολιτισμό και στην παράδοση, την οποία σήμερα, στις παρούσες συνθήκες, αναγκαζόμαστε να απαρνηθούμε. «Εφέτος δεν θα γιορτάσουμε το Πάσχα, όπως συνηθίσαμε. Ωστόσο, αν το καλοσκεφτούμε, η άνοιξη ήρθε στην ώρα της, οι εναλλαγές του γνωστού μύθου που διέπει το σύμπαν με την επιστροφή της Περσεφόνης στο μπαλκόνι του κόσμου, οι κήποι του Αδωνη, οι Λαζαρίνες, ο Ζαφείρης, ο Ωραίος κάλλει, τα Εγκώμια, όλα όσα μαγεύουν τα πραγματικά και φανταστικά τοπία της ψυχής μας και υποδηλώνουν το αέναο πέρασμα από τη ζωή στον θάνατο μέσα από την αναγέννηση της φύσης, δεν χρειάζονται παρά τη μοναχική μας αυτοσυγκέντρωση και περισυλλογή», μας λέει.
Ρωτάμε την κ. Καμηλάκη αν διαβλέπει ευκαιρίες στη σημερινή συγκυρία. «Θα έλεγα ότι η παγκόσμια συγκυρία, συνηγορεί στην ιδιαίτερη σημασία που μπορεί να αποκτήσει η έννοια της τοπικότητας, η οποία και θα νοηματοδοτήσει εκ νέου την παγκοσμιοποίηση με τη συνδρομή της τεχνολογίας», τονίζει.
Εχοντας εδώ και δεκαετίες την άποψη ότι ο λαϊκός πολιτισμός είναι ζωντανός οργανισμός και όχι μουσειακό είδος, θεωρεί ότι «η ανάδειξη της παραδοσιακής κληρονομιάς ως πηγής έμπνευσης για τη σύγχρονη δημιουργία και ως μοχλού ανάπτυξης της χώρας, αποτελεί περισσότερο από ποτέ εθνική ανάγκη. Με αυτό το πνεύμα και με αυτές τις απόψεις για τον λαϊκό πολιτισμό θα προσπαθήσω να ανταποκριθώ στις απαιτήσεις ενός τόσο σημαντικού εγχειρήματος, όπως αντιλαμβάνομαι τον απολογισμό των διακοσίων χρόνων πολυκύμαντης εθνικής ζωής. Ο χώρος για πανηγυρισμούς πάντοτε υπάρχει στο πλαίσιο δραστηριοτήτων που αφορούν συλλογικότητες και θα ικανοποιηθεί, πιστεύω, κατά το επόμενο έτος».
Η κ. Καμηλάκη στέκεται ιδιαίτερα και στην τεχνολογία η οποία έχει ανατρέψει τους παραδοσιακούς δρόμους διάδοσης της πληροφορίας. «Η τεχνολογία έχει συσσωρεύσει έναν τεράστιο όγκο δεδομένων, που δεν είναι δυνατόν να προσληφθεί και κυρίως να αφομοιωθεί από την ευρεία βάση του λαού, είναι απαραίτητη η διαμεσολάβηση της γνώσης διά της παιδείας, των ειδικών, των ερμηνευτών, των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Η 3η Βιομηχανική Επανάσταση μας πλούτισε με πληροφορίες. Υπέρβαρες πλατφόρμες με data περιμένουν τη μετατροπή του φορτίου τους σε πραγματική γνώση και σοφία για τον πολύ κόσμο, κάτι που υπόσχονται η 4η Βιομηχανική Επανάσταση και η τεχνητή νοημοσύνη. Ας μην αφήσουμε την ευκαιρία. Οι ειδικοί της Επιτροπής μας, σοφοί διαχειριστές της σύγχρονης τεχνολογίας ας συνδράμουν στη μεταφορά της θησαυρισμένης τεχνογνωσίας (άυλης κληρονομιάς) στους νέους για να μην τους βρει αναλφάβητους και άνεργους ανειδίκευτους εργάτες η επόμενη μέρα».
Τι να σκεφτόμαστε αυτές τις μέρες του εγκλεισμού μας με την Φύση έξω να οργιάζει, τη ρωτάμε. «Ο χρόνος είναι κύκλος, η άνοιξη θα ξανάρθει και η Ανάσταση θα ξαναβρεί την εξωτερική λαμπρότητα. Ας κρατήσουμε προς το παρόν το εσωτερικό και πιο ουσιαστικό της νόημα, τη νίκη της ζωής πάνω στον θάνατο».