Είμαστε -ομολογουμένως- φρέσκοι φίλοι. Γνωριστήκαμε πριν από έναν χρόνο στην έκθεση Hellas Pavillion στο Palais de Tokyo στο Παρίσι, στην οποία πήρε μέρος. Και η αλήθεια είναι, πως τόσο καιρό ντρεπόμουν να τον ρωτήσω. Τι ακριβώς βλέπει; Και πώς είναι σε θέση να έχει τόσο αξιοθαύμαστη αίσθηση του χώρου, και όλων των διαστάσεών του, ενώ έχει σχεδόν απολέσει την όρασή του; Πώς έχει τόσο διαυγή εικόνα της τελικής μορφής, όταν φτιάχνει τα έργα του; Τα σκεφτόμουν όλα αυτά, καθώς κατηφόριζα προς το σπίτι του Blind Adam, κατά κόσμον Θάνο Κυριακίδη, στην Πλατεία Εξαρχείων.
Μαζί με τις ερωτήσεις μου έρχονταν στο μυαλό και οι εικόνες των γλυπτών του από λευκά ή μαύρα νήματα. Αιθέριοι «σκελετοί» ενδυμάτων και περιστύλια από δωρικούς κίονες. Σαν κάποιος να έχει αφαιρέσει τον εσωτερικό όγκο των αντικειμένων και να έχει μείνει ένα κομψό περίγραμμα. Η απόλυτη, καθαρή ουσία. Καμβάδες στους οποίους έχει κεντήσει ένα δικής του επινόησης αλφάβητο, ένα προσωπικό σύστημα μπράιγ. Δημιουργίες που έγιναν με βάση την αφή αλλά κυρίως μια έκτη αίσθηση που προφανώς του δίνει τη δυνατότητα μιας υπερβατικής θέασης των πραγμάτων.
Στην πόρτα, με υποδέχθηκε με τρομερούς πήδους, η Eύρηκα, το ειδικά εκπαιδευμένο λευκό λαμπραντόρ του 42χρονου καλλιτέχνη. Με γνωρίζει, όπως γνωρίζει αρκετές διαδρομές κοντά στη γειτονιά. Είναι ο φύλακας – άγγελός του τα τελευταία χρόνια, όταν η εκφυλιστική πάθηση του αμφιβληστροειδούς, Retinitis Pigmentosa, του περιόρισε σε πολύ μεγάλο βαθμό το οπτικό του πεδίο.
Το σπίτι είναι φωτεινό, όμορφο και άδειο. Αλλωστε το σαλόνι είναι το ατελιέ του, ο χώρος στον οποίον εργάζεται, χρησιμοποιώντας ατέλειωτα μέτρα νήματος. Στην πρώτη ατομική του έκθεση στην Kunsthalle πέρυσι το καλοκαίρι έχει φτιάξει ένα λαβύρινθο με διαγώνιες κλωστές από το ταβάνι στους τοίχους, κάνοντας ένα ολόκληρο δωμάτιο να μοιάζει με ιστό αράχνης. Για ώρες ήταν πάνω σε μια σκάλα και κάρφωνε, έχοντας στο μυαλό του ένα δικό του σχεδιάγραμμα, σαν εργόχειρο με ακτίνες λέιζερ. Στη δεύτερή του έκθεση στην γκαλερί Breeder έκανε τεράστιες εγκαταστάσεις. Τα έργα αυτά μεταφέρθηκαν πριν από λίγες ημέρες στο Παρίσι για την έκθεσή του στην παρισινή γκαλερί 104 Kleber.
Η ιστορία του Θάνου με τα δικά του λόγια, είναι η εξής: «Η Retinitis Pigmentosa είναι μια κληρονομική πάθηση, που εμφανίστηκε όταν ήμουν 20 ετών. Αρχικά δεν έβλεπα καλά το βράδυ. Σήμερα ξεχωρίζω μόνο κάποιες φιγούρες. Τις αύρες τους. Πριν γίνω καλλιτέχνης, εργάστηκα για 18 χρόνια στον χώρο του περιοδικού Τύπου, κάνοντας επιμέλεια μόδας σε μεγάλα έντυπα. Πάντα όμως με ενδιέφερε η τέχνη και είχα κάνει μαθήματα ιστορίας της τέχνης σε νεότερη ηλικία. Αποφάσισα να αλλάξω αντικείμενο όχι εξαιτίας του προβλήματος στην όρασή μου, όπως θα πίστευε κανείς. Ακόμα και τώρα θα μπορούσα να στήσω μια φωτογράφηση μόδας, με κλειστά τα μάτια. Εχω απόλυτη αίσθηση των ρούχων και της υφής τους».
«Η ιδέα του Blind Adam μου ήρθε ξαφνικά ένα βράδυ στο μυαλό. Οραματίστηκα τη φιγούρα ενός τυφλού γυμνού άνδρα που περιφέρεται στις σύγχρονες πόλεις, χωρίς να μπορεί να δει τις αντιδράσεις των ανθρώπων που τον περιτριγυρίζουν ενώ εκείνοι μπορούν να τον δουν. Με την περσόνα αυτή δεν νιώθω ταύτιση αλλά σύνδεση. Δεν αισθάνομαι εγώ εκτεθειμένος στις αντιδράσεις του κόσμου αλλά τα έργα μου. Ευτυχώς μέχρι σήμερα, έχω ακούσει εξαιρετικά θετικά σχόλια και αυτό μου δίνει το κουράγιο να συνεχίσω. Ακόμα όμως και αν ήταν αρνητικά, νιώθω τόσο αφοσιωμένος σε αυτό το σχέδιο που δεν θα είχα αποκαρδιωθεί. Είμαι ολόψυχα δοσμένος σε αυτό».
Τα έργα είναι σαν σκίτσα
«Εχοντας εργαστεί στη μόδα, τα πρώτα μου έργα ήταν τρεις κολεξιόν γλυπτών ενδυμάτων, περίπου 90 ρούχα. Μου πήρε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα να περάσω σε μεγάλες εγκαταστάσεις. Από παιδί αντιλαμβανόμουν άριστα τον χώρο και ώς σήμερα, διατηρώ αυτήν την ιδιότητα. Διαισθάνομαι τη συμμετρία. Αυτό που ανέπτυξα ήταν η υπομονή μου. Κάθομαι ατέλειωτες ώρες κάνοντας κόμπους στα νήματά μου, για να τους δώσω μια ανάγλυφη αίσθηση. Διάλεξα το μαύρο γιατί τα έργα είναι σαν σκίτσα που ξεπηδούν από το χαρτί και αποκτούν τρεις διαστάσεις. Ο,τι φτιάχνω δεν στηρίζεται μόνο στη χειροτεχνία αλλά και στα μαθηματικά. Μετράω και έτσι γνωρίζω επακριβώς τις διαστάσεις. Θεωρώ ότι κάτι έχει ολοκληρωθεί, αν είναι όπως ακριβώς όπως η εικόνα στο μυαλό μου. Στην αρχή ετοιμάζω την πρώτη ύλη μου, το νήμα, σαν να πλέκω. Μετά κάνω την κατασκευή».
«Με ενδιαφέρουν ιδιαίτερα οι τίτλοι. Η μεγάλη εγκατάσταση που παρουσιάζω στο Παρίσι έχει τίτλο Melting Safety. Ηταν ένα προστατευτικό δίχτυ που έχει λιώσει και δεν θα άντεχε κανένα βάρος. Ισως διότι πέρασα ένα διάστημα στη ζωή μου που έχασα όλες τις δικές μου ασφαλιστικές δικλίδες. Και το περιστύλιο με τους δωρικούς κίονες, ονομάζεται Sanctuary. Ενα βράδυ με καλοκαιρινή πανσέληνο που ήταν ανοικτή η Ακρόπολη για το κοινό, την επισκέφθηκα. Δεν έβλεπα αλλά ένιωθα πώς είναι να βρίσκεσαι σε ένα μνημείο που ενσαρκώνει την ανάγκη του ανθρώπου να αγγίξει το θείο. Τα έργα μου είναι ο όγκος μέσα από την απουσία του και η όραση μέσα από την απουσία της».
«Οταν επιδεινώθηκε η κατάστασή μου, και πήρα το σκυλί – οδηγό, εισέπραττα διάφορα σχόλια. Στεναχωριόμουν στην αρχή. Μετά συνήλθα. Οταν δεν βλέπεις, αναπτύσσεται η διαίσθηση. "Πιάνω" την αύρα, νιώθω τη χειραψία, τη φωνή. Και την πόλη έτσι την αντιλαμβάνομαι. Μέσα από τους ήχους των διαδρομών της. Οσο για τα εμπόδια που συναντάω στις βόλτες μου; Με προσέχει η Eύρηκα…».