«Είναι τεράστια ευθύνη, αλλά βουτάω συχνά στα βαθιά νερά»

«Είναι τεράστια ευθύνη, αλλά βουτάω συχνά στα βαθιά νερά»

4' 33" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η Μαριάννα Κάλμπαρη δείχνει πανέτοιμη και οπλισμένη για κάθε εμπόδιο, πίσω από ένα καθαρό χαμόγελο και το αβίαστο γέλιο της. Ηθοποιός, σκηνοθέτης, συγγραφέας, μεταφράστρια, τώρα στη διεύθυνση ενός θεατρικού οργανισμού με 72 χρόνια ιστορίας και άνδρες πάντα να το κουμαντάρουν, αναρωτιέσαι αν θα κερδίσει το στοίχημα. Αυτήν την πρόκληση, που απαιτεί εξωστρέφεια για ένα θέατρο που προσέφερε μυθικές παραστάσεις, αλλά γνώρισε και την απομυθοποίηση.

Μια νέα εποχή αρχίζει στις σκηνές του, το Υπόγειο και εκείνη της Φρυνίχου, που γιορτάζουν 60 και 30 χρόνια αντίστοιχα συσπειρώνοντας καλές δυνάμεις: ηθοποιούς, σκηνοθέτες, σκηνογράφους, μουσικούς. Εφερε πολλούς κοντά της η 43χρονη καλλιτέχνις, που έχει το χάρισμα να πείθει. Απόφοιτος της Δραματικής Σχολής του Θεάτρου Τέχνης, με σπουδές Φιλολογίας και Επικοινωνίας στη Σορβόννη, υποκριτικής στο στούντιο του Ανδρέα Βουτσινά και σκηνοθεσίας στο Charpentier Art Studio.

Παμψηφεί έγινε αποδεκτή από το Δ.Σ. του Θεάτρου Τέχνης κι ας μην είχε γνωρίσει τον Κάρολο Κουν, όπως σπεύδει να ξεκαθαρίσει.

Από τη στιγμή που πήρε και επίσημα το «δαχτυλίδι» της διαδοχής από τον Διαγόρα Χρονόπουλο (και μάλιστα χωρίς χρέη), την συνοδεύει το ερώτημα: «Μια γυναίκα στο τιμόνι του Θεάτρου Τέχνης, θα τα καταφέρει;».

Η διοίκηση ενός καλλιτεχνικού οργανισμού, τουλάχιστον στην Ελλάδα, δεν δίνεται εύκολα σε γυναικεία χέρια. «Είναι τεράστια ευθύνη, αλλά βουτάω συχνά στα βαθιά νερά. Εχω συναίσθηση τού τι αναλαμβάνω».

Οσο κι αν δείχνει ψύχραιμη, το άγχος της δεν κρύβεται. «Είναι η αγωνία κάθε γυναίκας με καριέρα», ξεφεύγει γελώντας, αλλά σαν μιλάει για τα παιδιά της, τη Νιόβη που φέτος πήγε στην Α΄ Δημοτικού και τον Γιάννο που είναι τριών ετών, αποκαλύπτεται.

Νέες ματιές

Δεν έχει άδικο όταν επισημαίνει ότι ο χώρος του θεάτρου είναι ανδροκρατούμενος. «Τα τελευταία χρόνια, πάντως, βλέπουμε γυναίκες να αναλαμβάνουν τέτοιες θέσεις και επίσης όλο και περισσότερες να γράφουν θεατρικά έργα. Συνήθως τα έργα γράφονταν από άντρες, ίσως γιατί η συγγραφή απαιτεί ολοκληρωτική αφοσίωση, που δεν την έχεις με τη μητρότητα».

Στο Θέατρο Τέχνης προσπαθεί να δημιουργήσει ένα πυρήνα με νέα πρόσωπα και νέες ματιές. Να στηρίξει την ελληνική δραματουργία, να προβάλει το ελληνικό έργο, να δώσει βάρος στις μεταφράσεις, στις συναντήσεις με φορείς, να βγάλει το θέατρο στον δρόμο. «Πιστεύω στη συλλογικότητα, στις συναντήσεις, στη συσπείρωση δυνάμεων. Ετσι γεννιέται το καινούργιο στους δύσκολους καιρούς».

Το Θ.Τ., βέβαια, στην εποχή της ακμής του είχε μια αυστηρότητα που έδιωξε πολλούς ικανούς μαθητές του, οι οποίοι πνίγονταν από τις απαγορεύσεις ή έπρεπε να βιοποριστούν στο σινεμά. Για χρόνια, ακόμη και κατά τη δεκαετία του ’90, πολλοί ψέλλιζαν για τον «ολοκληρωτισμό» του. «Απαιτούσε από τους ανθρώπους του ένα ολοκληρωτικό δόσιμο. Κι εγώ το πρόλαβα. Οταν τελείωσα τη δραματική σχολή το 1996, δεν επιτρεπόταν να κάνουμε πράγματα εκτός θεάτρου, κινηματογράφο ή τηλεόραση. Και τώρα στη σχολή δεν αφήνουμε τα παιδιά να δουλεύουν πριν την τελειώσουν. Αλλαξαν οι εποχές, αλλά διαλέγοντας αυτόν τον δρόμο, πρέπει να είσαι έτοιμος».

Πώς μπορεί, όμως, να σχηματιστεί ισχυρός πυρήνας, όταν η εποχή ωθεί τους ανθρώπους του θεάτρου στην πολυδιάσπαση για να επιβιώσουν; Μήπως οι συντελεστές του φετινού προγράμματος δεν συμμετέχουν και σε άλλες δουλειές; Το παραδέχεται: «Το μεγαλύτερο πρόβλημα του θεάτρου σήμερα είναι το οικονομικό. Οι άνθρωποί του δεν αμείβονται ή τους δίνονται ελάχιστα και αναγκάζονται να καταπιάνονται με πολλές παραστάσεις για να ζήσουν ή τα κάνουν όλα: παίζουν, σκηνοθετούν, γράφουν το έργο κ.ά.».

Αληθινή συνομιλία

Οσο για τον αφύσικα μεγάλο αριθμό των παραγωγών, υπεύθυνη θεωρεί την τηλεόραση. «Μέχρι πριν από μερικά χρόνια, πολλοί καλλιτέχνες ζούσαν αποκλειστικά από αυτήν. Τώρα που μειώθηκαν οι τηλεοπτικές παραγωγές, στράφηκαν όλοι στο θέατρο για να επιβιώσουν». Από την άλλη, κάπως αλλάζουν τα πράγματα. Η εποχή έχει διάθεση για αληθινή συνομιλία της τέχνης με αυτό που συμβαίνει στην κοινωνία. Ετσι θα γεννηθεί το καινούργιο. Μετά τα χρόνια της υπερπαραγωγής όπου έπρεπε κάτι να κάνεις, περάσαμε στην εποχή του “έχω κάτι να πω”. Η μεμψιμοιρία δεν κάνει καλό στην τέχνη».

Θα μπορούσε να κάνει καλό, πάντως, το κράτος, εφ’ όσον την βοηθούσε. «Η πολιτεία πρέπει να ενισχύει το θέατρο. Αφού, όμως, αυτό το διάστημα δυσκολεύεται, οφείλει τουλάχιστον να δώσει κίνητρα για φοροαπαλλαγές. Υπάρχουν ιδιώτες που ενδιαφέρονται, τους οποίους μπλοκάρει το ίδιο το κράτος αποτρέποντας τις χορηγίες».

Είναι φανερό πως έχει διαλέξει τη σκηνοθεσία κι έπειτα ακολουθεί η υποκριτική. Τη ρωτάω αν ξέρει πώς να κάνει τους άλλους να πειθαρχούν. «Ο αυταρχικός σκηνοθέτης δεν πείθει», απαντάει. Στο Θ.Τ., πάντως, παρότι προτεραιότητές της είναι η διοίκηση και η ανεύρεση πόρων, θα σκηνοθετήσει τον Ιανουάριο στην ενότητα «Οι Γάλλοι συγγραφείς μιλούν για τον έρωτα». «Η Λίλα λέει» του Σιμό είναι μια τολμηρή και ποιητική ιστορία που μιλάει για την απώλεια της αθωότητας σε μια διεφθαρμένη εποχή. Παρουσιάστηκε στα γαλλικά γράμματα το 1996, δημιουργώντας μεγάλη αίσθηση, όμως ακόμα και ο εκδοτικός οίκος που το παρουσίασε έχει αμφιβολίες για την πραγματική ταυτότητα του συγγραφέα. Είναι ένας Αραβας μετανάστης χωρίς ελπίδα ή πίσω από το ψευδώνυμο Σιμό κρύβεται ένας καθιερωμένος δημιουργός; Στον κινηματογράφο, πάντως, το διήγημα μεταφέρθηκε το 2004 σε σκηνοθεσία ZiadDoueiri.

Σαν την ακούς να περιγράφει πώς ένιωσε όταν πρωτοανέβηκε στη σκηνή –«αυτή τη μαγική στιγμή που νικάς τον χρόνο»– καταλαβαίνεις πως δεν ξεμπέρδεψε με την υποκριτική. «Δεν το αποκλείω να παίξω, αλλά τώρα δεν έχω το σώμα μου υπό πλήρη έλεγχο, δεν ασκούμαι, δεν έχω την πειθαρχία και την αφοσίωση που απαιτείται». Λέει πως δεν έχει πει ποτέ σε έναν ηθοποιό «θα κάνεις αυτό», παρά μόνον στις όπερες. «Στο θέατρο μου αρέσει να δουλεύω με αυτοσχεδιασμούς που γεννούν κάτι».

Παντρεμένη με τον ηθοποιό Διαμαντή Καραναστάση (ο οποίος απέδειξε τι σημαίνει no budget cinema), λέει πως «ο ένας συμπληρώνει και παροτρύνει τον άλλον». Τα παραμύθια, πάντως, στα παιδιά τους τα έχει αναλάβει εκείνη. «Τρελαίνομαι για ωραίες ιστορίες».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή