«Αν δεν είσαι κανένας, ίσως γίνεις ο καθένας»

«Αν δεν είσαι κανένας, ίσως γίνεις ο καθένας»

3' 4" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Ο Παναγιώτης Ξενάκης, ένας άνεργος νεαρός από την Ελλάδα, εμφανίζεται στη σκηνή του Βασιλικού Θεάτρου της Δανίας. Είναι εξοργισμένος και ζητάει, επιτέλους, πρόσβαση στις αγορές. “Από εδώ…”, του λέει η σκηνοθέτις, Ελίζα Κράγκερουπ. Και στέλνει τον νεαρό Ελληνα σε ένα ταξίδι στον μυστηριώδη κόσμο των αγορών, με ξεναγό –ποιον άλλον;– τον Καρλ Μαρξ. Ο Ξενάκης και ο “γερο-κυνικός κριτικός” Μαρξ αρχίζουν την ανάβαση στα τρία επίπεδα των αγορών, το πραγματικό, το συμβολικό και το φανταστικό: από το Ντουμπάι και την Κίνα μέχρι τα δυστοπικά φαινόμενα ονόματι τράπεζα, χρέος, κράτος και παράγωγο. Οσο προχωρούν τόσο η κρίση βαθαίνει. Σταδιακά, ο νεαρός Ελληνας μεταμορφώνεται από σημάδι των καιρών σε ήρωα-επαναστάτη, που αναλαμβάνει την τελική σύγκρουση με τις αγορές, εν ονόματι ολόκληρης της ανθρωπότητας».

Κάπως έτσι περιγράφει το καινούργιο του έργο, «The Market (is no Place) – a dramatic crisis on three levels» (Η αγορά [δεν είναι τόπος] – δραματική κρίση σε τρία επίπεδα], ο Νίλσεν, αυτός ο πολύ ιδιαίτερος Δανός συγγραφέας, καλλιτέχνης και περφόρμερ. Γνωστός στη Δανία ως μια προσωπικότητα sui generis, που λειτουργεί με βάση τους δικούς της ηθικούς και κοινωνικούς κανόνες, ο Νίλσεν δεν είναι, ωστόσο, ούτε αγανακτισμένος πολίτης ούτε συγκυριακός ακτιβιστής της τέχνης ούτε καν πολιτικός καλλιτέχνης με οποιαδήποτε έννοια, παλαιότερη ή νεότερη. Είναι ένα πλάσμα ουτοπικό, που βασανίζεται πρωτίστως από ερωτήματα περί ταυτότητας―προσωπικής και εθνικής. Είναι, ταυτόχρονα, το υποκείμενο και το αντικείμενο της διαρκούς και πολυδιάστατης θεωρητικής και καλλιτεχνικής του αναζήτησης. Πώς μπορεί η τέχνη να γίνει συστατικό, μοχλός, παράγοντας της Ιστορίας; Πώς μπορεί ο καλλιτέχνης να δημιουργεί –όχι εκ των υστέρων, αλλά σε ενεστώτα χρόνο– μια «παράλληλη ιστορία του κόσμου»;

Ανώνυμο ον

Κοπεγχάγη, χειμωνιάτικο, ηλιόλουστο μεσημέρι: ο Νίλσεν έχει μόλις ολοκληρώσει την παρουσίασή του με τον αμφίσημο τίτλο «How to be an Actor in World History» (Πώς να είσαι ηθοποιός στην παγκόσμια ιστορία), σε μια συνάντηση με ανθρώπους του ευρωπαϊκού θεάτρου. Η διά ζώσης κουβέντα μαζί του έχει ένα επιπλέον ενδιαφέρον δεδομένου ότι, το 2001, ο Νίλσεν αποκήρυξε δημοσίως την ταυτότητά του, απαρνήθηκε το κατά κόσμον όνομά του (Κλάους Μπεκ Νίλσεν) και αυτοανακηρύχθηκε νεκρός.

«Για τα επόμενα δέκα χρόνια», μου λέει, «υπήρξα ένα ανώνυμο ον, το οποίο προσελήφθη από την εταιρεία Das Beckwerk ως αντικείμενο πειραματισμών. Το 2012, το ανώνυμο σώμα μου πήρε το όνομα Νίλσεν και προσαρτήθηκε στο παγκόσμιο Κίνημα Νίλσεν, το οποίο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τις απόπειρές μου για το Θέατρο του Ενδιάμεσου (όπου εντάσσεται το έργο “The Market”), αλλά και το συγκρότημα The Nielsen Sisters.

Κυρίως, όμως, το κίνημά μας επιδιώκει να γράφει μια παράλληλη ιστορία του κόσμου, με τις αποστολές και τις επεμβάσεις μας σε πεδία έκτακτης ανάγκης ανά την υφήλιο. Ισως έτσι να γίνεται καλύτερα κατανοητή η άρνηση της ταυτότητας: όταν δεν είσαι κανένας, μπορείς να γίνεις ο οποιοσδήποτε».

Εύθραυστη φιγούρα

Ο συνεσταλμένος, ευγενής άνθρωπος που κάθεται απέναντί μου, με την ισχνή, εύθραυστη φιγούρα και το παιδικό χαμόγελο, είναι, κατά πως το διατυπώνει ο ίδιος, «συγγραφέας μυθιστορημάτων και θεατρικών έργων, περφόρμερ, συνθέτης, καλλιτέχνης, chanteuse, σκηνοθέτης, παρτιζάνος». Οι πολλαπλές του περσόνες, ο Παράγων Νίλσεν, η Μις Κόσμος – Φύλακας Αγγελος, ο Πάστορας Νίλσεν, έχουν ταξιδέψει και συνεχίζουν να ταξιδεύουν σε περιοχές υψηλού κινδύνου ανά την υφήλιο, στο Ιράκ, το Ιράν, το Αφγανιστάν, την Ουκρανία, αναλαμβάνοντας παράτολμες αποστολές σε πεδία μάχης και εμφύλιας σύγκρουσης, δοκιμάζοντας τα όρια ανάμεσα στην τέχνη και την πραγματικότητα – εκκεντρικοί και αυτοσαρκαζόμενοι, αλλά την ίδια στιγμή αφοσιωμένοι ιεραπόστολοι του θεάτρου.

​​Η παράσταση του έργου «The Market (is no Place) – a dramatic crisis on three levels» ανεβαίνει στις 5 Μαΐου 2015 στο Βασιλικό Θέατρο της Κοπεγχάγης, στην εναλλακτική του σκηνή, που ονομάζεται Το Κόκκινο Δωμάτιο (The Red Room). Εκεί που, όπως επισημαίνουν οι συντελεστές της παράστασης, «το κράτος της Δανίας θυσιάζει τους καλύτερους ηθοποιούς της χώρας, προκειμένου να υπηρετήσουν το όνειρο για έναν καλύτερο κόσμο».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή