Πώς να μιλήσω στα παιδιά για την τραγωδία των προσφύγων;

Πώς να μιλήσω στα παιδιά για την τραγωδία των προσφύγων;

2' 40" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Αργυρώ Πιπίνη, συγγραφέας

Τα τελευταία χρόνια κυριαρχεί ένας προστατευτισμός από την πλευρά των γονιών, που στερεί από τα παιδιά τη θεώρησή τους για τη ζωή. Φοβόμαστε μήπως στενοχωρηθούν τα παιδιά και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να επιβάλλουμε ένα είδος εμπάργκο στα δυσάρεστα γεγονότα.

Ομως, μιλώντας στα παιδιά για τους πρόσφυγες, δείχνοντάς τους ζωγραφιές των παιδιών του πολέμου, λέγοντάς τους τις ιστορίες τους, τους μιλάμε για τον παραλογισμό των συγκρούσεων, για τον αβάσταχτο πόνο του ξεριζωμού, για τον φόβο του μέλλοντος, για το τελεσίδικο της απώλειας, για τη συμπόνια, την ελπίδα, την αλληλεγγύη, για τις δεύτερες ευκαιρίες, για τη σημασία όσων θεωρούμε αυτονόητα δικαιώματα: τροφή, παιχνίδια, ρούχα, εκπαίδευση, σπίτι, ασφάλεια.

Οταν μάλιστα τους μιλάμε με τη φωνή των ηρώων ενός βιβλίου, υιοθετώντας ποιητική προσέγγιση, δίνοντάς τους πληροφορίες χωρίς να υποτιμάμε παράλληλα το βάρος της πραγματικότητας, μπορεί να μην ξορκίζουμε το αδιανόητο, αλλά καταφέρνουμε να ημερέψουμε τον θυμό που προκαλεί σε όλους μας ο θάνατος. Κι έτσι καταφέρνουμε να ζήσουμε όλοι μαζί, και όχι όλοι μαζί μόνοι.

Γιατί, δυστυχώς, και στη ζωή, όπως και στα παραμύθια, υπάρχουν ήρωες που δεν ζουν καλά.

Ιωάννα Μπαμπέτα, συγγραφέας

Είναι ένα δύσκολο θέμα που χρειάζεται προσοχή. Τι είναι αυτό που θέλουμε να πετύχουμε γράφοντας μια τέτοια ιστορία; Να συγκινήσουμε ή να αφυπνίσουμε; Να ταρακουνήσουμε ή να εξηγήσουμε;

Οι ιστορίες για παιδιά συνήθως έχουν καλό τέλος. Και αναρωτιέμαι, ένα προσφυγόπουλο από τη Συρία ποιο τέλος άραγε θα θεωρούσε λυτρωτικό; Να φτάσει το παιδί σώο στη στεριά; Να βρεθούν καλοί άνθρωποι που θα του προσφέρουν φαγητό και στέγη; Να αποκτήσει μια νέα φιλόξενη πατρίδα; Ωραία όλα αυτά, αλλά όχι για τέλος. Θέλω κάποια στιγμή να γράψω μια ιστορία για ένα προσφυγόπουλο, με τον χρόνο να πηγαίνει προς τα πίσω. Να ξεκινάει με την περιπετειώδη άφιξη του παιδιού εδώ, αλλά να τελειώνει με την όμορφη ζωή που είχε το παιδί στη χώρα του. Δεν ήταν πάντα παγωμένο και πεινασμένο. Σκοπός μου θα είναι να θυμίσω στους αναγνώστες πως το ταλαιπωρημένο παιδί της ιστορίας μου είχε μια ζωή όμορφη. Μια ζωή σαν τη δική τους. Αυτό δεν πρέπει να το ξεχάσει κανείς μας. Γιατί αυτό είναι και το μοναδικό καλό τέλος.

Χριστίνα Φραγκεσκάκη, συγγραφέας

Τώρα που άφωνοι παρακολουθούμε να εκτυλίσσεται μπροστά μας η ανθρώπινη τραγωδία, μου είναι δύσκολο να τη μεταποιήσω. Χρειάζομαι τον χρόνο, την απόσταση.

Σκέφτομαι πως θα ήταν καλύτερο να αφήσουμε τα παιδιά να μιλήσουν. Για ό,τι βλέπουν και ακούν, για ό,τι αφουγκράζονται, για ό,τι τα γεμίζει αγωνία. Να τα εμπιστευτούμε να μας δείξουν.

Σκέφτομαι ακόμη πόσο σπουδαίο θα ήταν αν μιλούσαν οι πρωταγωνιστές της καθημερινής οδύνης, τα παιδιά – πρόσφυγες. Με λόγια ή αλλιώς, και όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν, να ενθαρρυνθούν να ψηλαφίσουν το βίωμά τους, να το αφηγηθούν, μετουσιώνοντας με κάποιον τρόπο το τραύμα σε ιστορία. Στη δική τους ιστορία.

Aν πρέπει κι εμείς να πούμε κάτι, ας το πούμε με τον παρηγορητικό λόγο του λαϊκού παραμυθιού. Είναι νομίζω το πιο ασφαλές μονοπάτι για να αναμετρηθούν τα παιδιά με το πένθος και την απώλεια.

Ας κάνουμε μαζί τους αυτό το μυητικό ταξίδι, όπου ο ήρωας αναλαμβάνει μια δύσκολη, γεμάτη δοκιμασίες περιπέτεια, για να τα καταφέρει όμως στο τέλος να νικήσει το κακό και να ζήσει καλά.

Η πρόσβαση σε κρυμμένες, απρόσμενες πηγές θα δώσει τη λύση. Στη ζωή, στη γραφή.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή