Πρώτα διηγήθηκε τις ιστορίες στα παιδιά του και μετά τις κατέγραψε στα βιβλία του, μου λέει ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Αρης Τρουπάκης πριν κλείσουμε την κουβέντα μας. Δεν γνώριζα αυτό το στοιχείο για τον Οσκαρ Ουάιλντ, αλλά δεν φαίνεται καθόλου περίεργο. Ποιος άλλωστε θα ήταν καλύτερος ακροατής παραμυθιών και θα έλεγε την άποψή του χωρίς δεύτερη σκέψη από ένα παιδί; Tο 1888 ο μεγάλος συγγραφέας εξέδωσε πέντε μικρές ιστορίες ανάμεσα στις οποίες και τον «Ευτυχισμένο Πρίγκιπα», μια ιστορία ανιδιοτέλειας, φιλίας και αγάπης προς τον συνάνθρωπο.
Πριν από αρκετά χρόνια ο Αρης Τρουπάκης μαγεύτηκε από το διήγημα και συγκινήθηκε από τη δύναμη της καλοσύνης. Από τότε το βιβλίο με τις ιστορίες του Ιρλανδού συγγραφέα τον ακολουθεί – κυριολεκτικά– σε όλη του τη ζωή. Ετσι όταν το Εθνικό Θέατρο του πρότεινε να σκηνοθετήσει τη φετινή παράσταση της παιδικής σκηνής, το χρυσαφένιο άγαλμα με τη μεγάλη καρδιά και το μικρό χελιδόνι έμοιαζε η πιο φυσική επιλογή.
«Τα χελιδόνια, πού είναι τα χελιδόνια;», τον ακούμε να λέει καθισμένος στις μεσαίες σειρές της κεντρικής σκηνής κατά τη διάρκεια της πρόβας. Ο «Ευτυχισμένος Πρίγκιπας» έχει πάρει τη θέση του στο ψηλότερο σημείο της πόλης, την οποία δημιούργησε ο Κωνσταντίνος Ζαμάνης με τέτοιο τρόπο ώστε να αλλάζει μορφή ανάλογα με την οπτική γωνία του θεατή. «Στα μάτια ενός παιδιού το σκηνικό μοιάζει με παιδική χαρά όπου μπορεί να κρεμαστεί, να κάνει μονόζυγο, να σκαρφαλώσει.
Ενώ σε έναν ενήλικα μοιάζει με μια πόλη με σπίτια, παράθυρα και πόρτες. Ο κόσμος είναι όπως τον διαβάζεις, δεν είναι ποτέ κάτι από μόνος του», λέει ο κ. Τρουπάκης.
Στο παραμύθι ο αγαλματένιος πρίγκιπας βλέπει τη δυστυχία της πόλης και με τη βοήθεια του χελιδονιού προσπαθεί να βοηθήσει τους φτωχούς και όσους έχουν ανάγκη δίνοντας απλόχερα τους πολύτιμους λίθους και τα κομμάτια χρυσού που έχει πάνω του, δηλαδή τον εαυτό του. «Νομίζω ότι ο Ουάιλντ λέει κάτι που με συγκινεί πολύ βαθιά. Δώσε χωρίς να ξέρεις τι θα κάνει ο άλλος. Να προσφέρεις και άφησε τον άλλον να κάνει ό,τι θέλει με την προσφορά σου», σημειώνει ο κ. Τρουπάκης. Ακόμη και αν ο συγγραφέας «υπονομεύει» με τον τρόπο του την υλική αξία της προσφοράς με τη γνωστή φράση του παραμυθιού «πάντα πίστευαν ότι ο χρυσός μπορεί να τους κάνει ευτυχισμένους», η αρχή πρέπει να γίνει από κάπου.
«Πρέπει να φάει ο άλλος, να μην κρυώνει, να μην του λείπουν τα βασικά, γιατί μετά όλα τα άλλα δεν έχουν να πατήσουν κάπου. Γι’ αυτό και με συγκινεί πολύ το παραμύθι που λέει, ας λυθούν τα βασικά και μετά θα μιλήσουμε για τα υπόλοιπα», σημειώνει. Eνα από τα βασικά σημεία του παραμυθιού, που τονίζεται στην παράσταση, είναι η συνεργασία του ακίνητου αγάλματος και του μικρού χελιδονιού που με τα φτερά του μεταφέρει τα ρουμπίνια και τον χρυσό σε όποιον έχει ανάγκη. «Χρειάζεται η συνάντηση για να υπάρξει κάτι και για μένα είναι πολύ βασικό. Χρειάζεται η συνάντηση με κάτι για να προχωρήσει ο κόσμος, η ζωή μας», τονίζει ο σκηνοθέτης.
Σύγχρονες «νύξεις»
Το έργο ακολουθεί πιστά την αφήγηση του παραμυθιού και την εποχή του με μικρές σύγχρονες «νύξεις» που υπογραμμίζουν στα παιδιά τη διαχρονικότητά του. Aλλωστε, ο ίδιος ο σκηνοθέτης αντιμετωπίζει με επιφύλαξη την επικαιρικότητα στην τέχνη. «Πάντα με την ίδια εποχή συνδιαλέγεσαι. Νομίζεις ότι εξηγείς την εποχή σου αναφερόμενος σε επίκαιρα φαινόμενα αγνοώντας ότι οι βαθιές τομές που ορίζουν τις οικογένειες, τις κοινωνίες, τα αισθήματά μας μοιάζουν πολύ από εποχή σε εποχή», σημειώνει ο κ. Τρουπάκης.
Οι παρεμβάσεις, λοιπόν, του ιδίου αφορούν στην εξέλιξη της δράσης με την ανάδειξη των χαρακτήρων της πόλης που περιβάλλει τους δύο πρωταγωνιστές. «Προσπαθήσαμε να ανοίξουμε θεατρικά το παραμύθι, ώστε η παράσταση να περιλαμβάνει και την πόλη που τρέχει γύρω και κάτω από το άγαλμα. Νομίζω ότι πρέπει να υπενθυμίζουμε στα παιδιά ότι πάντα είμαστε σύνολο, κανείς δεν είναι μόνος του και ότι ο κόσμος στον οποίο τα καλούμε είναι ένας κόσμος συνόλου και όχι ένας κόσμος πρωταγωνιστών», τονίζει.
Τα «χελιδόνια» βγαίνουν στη σκηνή, οι μουσικοί με τις κόκκινες τρομπέτες και τα τρομπόνια παίζουν τις πρώτες νότες και η χορωδία ξεκινά να τραγουδά για το παλάτι του Σαν Σουσί. Το παραμύθι αρχινά.
Εθνικό Θέατρο, κεντρική σκηνή, από 18/10.