Διαμάχη για επιστήμη και ψευδοεπιστήμη

Διαμάχη για επιστήμη και ψευδοεπιστήμη

3' 4" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Τι συνέβη και τρία μέλη του διοικητικού συμβουλίου της Ενωσης Ελλήνων Φυσικών υπέβαλαν πριν από λίγες ημέρες τις παραιτήσεις τους; Γιατί το ένα μετά το άλλο τα κορυφαία πανεπιστημιακά τμήματα Φυσικής της χώρας, με αιχμηρές ανακοινώσεις τους, αποστασιοποιούνται από το ιστορικό αυτό σωματείο; Τι έχει αναστατώσει την κατά τ’ άλλα φιλήσυχη κοινότητα των φυσικών της χώρας;

Η ιστορία ξεκινάει πριν από αρκετά χρόνια, αλλά ως γνωστόν αρκεί μια σταγόνα για να ξεχειλίσει το ποτήρι. Σύμφωνα με όσα καταγγέλλονται, η Ενωση Ελλήνων Φυσικών (ΕΕΦ), επιστημονικό σωματείο που μεταξύ άλλων πραγματοποιεί εκπαιδευτικά σεμινάρια σε μαθητές, «τρέχει» μαθητικούς διαγωνισμούς φυσικής κ.ά., έχει αρχίσει εδώ και μια δεκαετία μια αργή στροφή προς την ψευδοεπιστήμη. Τα «κρούσματα» αρχικά ήταν σποραδικά (π.χ. έκδοση βιβλίου περί του «ψηφιακού όντος», υπογραφή βεβαίωσης για την «εφεύρεση του αεικίνητου» κ.ά.) και οι όποιες αντιδράσεις κόπαζαν γρήγορα, πριν λάβουν διαστάσεις. Τα τελευταία τρία χρόνια ωστόσο, το φαινόμενο έχει ενταθεί. Τον Δεκέμβριο του 2016, σε συνέδριο της ΕΕΦ στο ΤΕΙ Αθήνας, με τίτλο «Η Φυσική Μαγεύει», ανάμεσα στους καλεσμένους ομιλητές ήταν και ένας «κβαντικός μέντορας ζωής», αλλά και μια «Δρ Φυσικών Επιστημών», που θα μιλούσε για την «αντίληψη της φυσικής ως δράση επάνω στη σκηνή». «Ηταν ένα συνέδριο φυσικής που για πρώτη φορά η κβαντική φυσική “παντρευόταν” με τσάκρα, πνευματισμό και τον Ντιπάκ Τσόπρα», σχολιάζει καθηγητής φυσικής στην «Κ». Το 2017, η ΕΕΦ «ανεβάζει» το θεατρικό έργο «Αλφα εις την ν – Οταν η ψυχή συναντάει το σύμπαν».

«Η επιλογή του έργου έγινε γιατί μας βάζει σε μια διαδικασία αναζήτησης της συμπαντικής αλήθειας, ενώ παράλληλα μας καλεί να ξεκινήσουμε το ταξίδι προς την αυτογνωσία και το σύμπαν», γράφει σχετικά ο πρόεδρος της ΕΕΦ Στράτος Θεοδοσίου. Τον Οκτώβριο του 2018, η ΕΕΦ εκδίδει το βιβλίο «Ο συμπαντικός ηθοποιός», ενώ η συγγραφέας φέρει την ιδιότητα του μέλους της Ενωσης, χωρίς να είναι φυσικός. Μάλιστα, στο σάιτ της ΕΕΦ το βιβλίο βρέθηκε αρχικά στην κατηγορία των «επιστημονικών εκδόσεων» (αργότερα μεταφέρθηκε σε άλλο σημείο). «Νιώθω ντροπή σαν μελλοντικός φυσικός για τέτοιες εκδόσεις επιστημονικών, υποτίθεται, βιβλίων της ΕΕΦ», σχολιάζει φοιτητής σε επιστημονικό φόρουμ. «Τι είναι το “κβαντικό θέατρο” και ο “συμπαντικός ηθοποιός” που με τη μέθοδο PAD σε βοηθά να ξεκλειδώσεις τα chakras σου και να “εξισορροπήσεις το δεξί με το αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου σου”;»

Ο πρόεδρος του Τμήματος Φυσικής του ΕΚΠΑ καθηγητής Γεώργιος Τόμπρας θεώρησε ότι είχε χρέος το μεγαλύτερο πανεπιστημιακό τμήμα Φυσικής της χώρας να λάβει σαφή θέση. Στη σχετική απόφαση που ελήφθη στις 4/2, καταδικάζονται τα «κάθε μορφής φαινόμενα προβολής και υποστήριξης ψευδο-επιστημονικών απόψεων και πρακτικών, ειδικώς δε, όταν αυτά προέρχονται από άτομα που εμφιλοχωρούν σε επιστημονικά σωματεία και υπονομεύουν μέσω αυτών τον ευαίσθητο χώρο της εκπαίδευσης και, τελικώς, τη σημασία και το κύρος της επιστήμης». Οπως σχολίασε ο κ. Τόμπρας στην «Κ»: «Δεν είναι θέμα ατόμων, είναι θέμα μιας νοοτροπίας που τείνει να καθιερωθεί στην ελληνική κοινωνία, αρχίζοντας από τις κεραίες κινητών που προκαλούν καρκίνο και φθάνοντας μέχρι την επίπεδη Γη και τα εμβόλια. Δεν είναι δυνατόν να καθόμαστε άπραγοι βλέποντας να καθιερώνεται ο ανορθολογισμός». Η «άνευ όρων» υιοθέτηση αντιεπιστημονικών απόψεων «από εκείνους που έχουν θεσμική υποχρέωση να αντιτίθενται σε αυτές» οδήγησε προχθές και τη γενική συνέλευση του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης σε ανάλογο καταδικαστικό ψήφισμα, ενώ τις παραιτήσεις τους υπέβαλαν τρία μέλη του Δ.Σ. της ΕΕΦ (κ. Γκρος, Καλαμιώτης, Κασίδης), κάνοντας λόγο για «ευτελισμό της επιστήμης στον βωμό της προβολής και του κέρδους».

Ο αντιπρόεδρος ΕΕΦ Παναγιώτης Φιλντίσης, μιλώντας στην «Κ», έκανε λόγο για «αριστερίστικες απόψεις» που θέλουν να «ρίξουν βιβλία στην πυρά». «Πιστεύουμε στη σχέση επιστήμης και τέχνης και εκδώσαμε το βιβλίο χωρίς να το υιοθετούμε απόλυτα», τόνισε. «Οταν εμείς έχουμε εκλαϊκεύσει την επιστήμη αυτή τη στιγμή σε 150.000 παιδιά και έχουμε επιμορφώσει χιλιάδες καθηγητές, δεν δεχόμαστε κανέναν να αμφισβητεί τη στήριξή μας στην επιστημονικότητα».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή