ΣΤΟΚΧΟΛΜΗ. Για το ερευνητικό έργο τους, με στόχο την κατανόηση των μηχανισμών λειτουργίας της μαύρης τρύπας τιμήθηκαν χθες με το βραβείο Νομπέλ Φυσικής, οι ερευνητές σερ Ρότζερ Πένροουζ, Ράινχαρτ Γκέντσελ και Αντρια Γκεζ.
Οι νικητές θα μοιραστούν το χρηματικό έπαθλο των 10 εκατ. κορωνών (περίπου ένα εκατομμύριο ευρώ). Ανακοινώνοντας το αποτέλεσμα, ο επικεφαλής της επιτροπής απονομής του Νομπέλ Φυσικής είπε ότι το φετινό βραβείο «γιορτάζει ένα από τα πιο εξωτικά σώματα του σύμπαντος». Οι μαύρες τρύπες είναι περιοχές του Διαστήματος, στις οποίες η βαρύτητα είναι τόσο μεγάλη, που ακόμη και το φως αδυνατεί να ξεφύγει από την έλξη τους.
Ο γεννημένος στη Βρετανία, σερ Ρότζερ Πένροουζ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, απέδειξε με την έρευνά του ότι οι μαύρες τρύπες αποτελούν αναπόφευκτη συνέπεια της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας του Αλμπερτ Αϊνστάιν. Ο Πένροουζ θα λάβει το ήμισυ του χρηματικού επάθλου, με το άλλο μισό να αποδίδεται στους Γκέντσελ και Γκεζ. Η καθηγήτρια Γκεζ γίνεται η τέταρτη γυναίκα που τιμάται με Νομπέλ Φυσικής από το 1901. Οι άλλες γυναίκες που τιμήθηκαν με το βραβείο είναι η Μαρί Κιουρί, η Μαρία Γκέπερτ-Μάγερ και η Ντόνα Στρίκλαντ, που κέρδισε το 2018.
«Η ιστορία της μαύρης τρύπας έχει τις ρίζες της σε θεωρία από τα τέλη του 18ου αιώνα. Πολύ αργότερα και χάρη στη θεωρία του Αϊνστάιν αποκτήσαμε τα εργαλεία για να περιγράψουμε αξιόπιστα τα αντικείμενα αυτά», είπε ο Ουλφ Ντανίελσον, μέλος της επιτροπής των Νομπέλ, μιλώντας στο δίκτυο BBC.
«Ο Ρότζερ Πένροουζ πέτυχε να περιγράψει μαθηματικά την ύπαρξη των σωμάτων αυτών και τη διαδικασία που οδηγεί στην εσωτερική κατάρρευση ενός άστρου και τη μεταμόρφωσή του σε μαύρη τρύπα. Ο σερ Ρότζερ έθεσε τις θεωρητικές βάσεις, που επέτρεψαν να αποδειχθεί η διαδικασία αυτή», είπε ο Ντανίελσον.
Τη δεκαετία του 1990, ο Γκέντσελ του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ και η Γκεζ, του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος Αντζελες, προσέφεραν στην επιστημονική κοινότητα τα πλέον πειστικά μέχρι τότε στοιχεία για την ύπαρξη γιγάντιας μαύρης τρύπας στο κέντρο του γαλαξία μας, επιβεβαιώνοντας επιστημονική εικασία ηλικίας 50 και πλέον ετών. Το τεράστιο αστρικό σώμα, γνωστό πλέον ως Τοξότης-Α*, έλκει τα άστρα που έχουν την ατυχία να βρίσκονται κοντά του, «καταπίνοντάς» τα χάρη στο μαγνητικό του πεδίο.
Ο γεννημένος το 1931 Ρότζερ Πένροουζ επινόησε το 1950 το «τρίγωνο Πένροουζ», ένα ανύπαρκτο σχήμα, το οποίο μπορεί να απεικονισθεί σε χαρτί, αλλά δεν μπορεί να υπάρξει στην πραγματικότητα. Το τρίγωνο, αλλά και ορισμένες παρατηρήσεις του γενετιστή και ψυχιάτρου πατέρα του Πένροουζ, Λάιονελ, επηρέασαν καθοριστικά το έργο του διάσημου Ολλανδού χαράκτη Μ. Σ. Εσερ, ο οποίος τα ενέταξε στα χαρακτικά του «Καταρράκτης» και «Ανεβαίνοντας και Κατεβαίνοντας».