ΛΟΝΔΙΝΟ. Η ακραία μοναξιά για μεγάλο διάστημα μπορεί να αποδειχθεί πολύ πιο επιβαρυντικός παράγοντας απ’ ό,τι η παχυσαρκία για την υγεία ενός ανθρώπου και να οδηγήσει σε πρόωρο θάνατο. Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγουν Αμερικανοί επιστήμονες, που πιστεύουν ότι η χρόνια μοναξιά μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες θανάτου σε μικρή ηλικία κατά 14%, ένα ποσοστό ισότιμο με την παχυσαρκία και τη φτώχεια ως αιτίες που υπονομεύουν τη μακροπρόθεσμη υγεία ενός ανθρώπου.
Καθώς οι άνθρωποι ζουν περισσότερο περνούν περισσότερο χρόνο από τη ζωή τους σε συνθήκες μοναξιάς. Αυτό έχει σοβαρές συνέπειες στη σωματική και ψυχική τους υγεία, προειδοποιούν οι ερευνητές. Οπως έγραψαν οι εφημερίδες «Γκάρντιαν» και «Ιντιπέντεντ», οι επιστήμονες μελέτησαν 2.000 Αμερικανούς ηλικίας άνω των 50 ετών για έξι και πλέον χρόνια και διαπίστωσαν ότι ο βαθμός στον οποίο αισθάνονται μοναξιά συνδέεται με τον συνολικό κίνδυνο να πεθάνουν από κακή σωματική υγεία στο τέλος της 6ετούς περιόδου. Ο καθηγητής Τζον Κατσιόπο, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου, επισημαίνει πως υπάρχουν δραματικές διαφορές στον ρυθμό κατάρρευσης σωματικής και ψυχικής υγείας καθώς μεγαλώνουν οι άνθρωποι. Μάλιστα οι διαφορές αυτές συνδέονται με τον αριθμό ικανοποιητικών σχέσεων που μπορούν να διατηρήσουν με φίλους και συγγενείς καθώς γερνούν.
Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, 20% έως 40% των ηλικιωμένων νιώθουν μόνοι λιγότερο ή περισσότερο κατά περιόδους. Το πρόβλημα της μοναξιάς είναι συνήθως μεγαλύτερο τα Σαββατοκύριακα και τα βράδια. Σύμφωνα με τους Αμερικανούς ψυχολόγους, η μοναξιά συχνά έχει δραματικές συνέπειες για τη σωματική υγεία, καθώς το αίσθημα απομόνωσης από τους άλλους ανθρώπους μπορεί να διαταράξει σοβαρά τον ύπνο, να αυξήσει την αρτηριακή πίεση και το επίπεδο της ορμόνης του στρες κορτιζόλης (κάτι που αυξάνει τον κίνδυνο εμφραγμάτων και εγκεφαλικού), να μεταβάλει τον τρόπο έκφρασης των γονιδίων ιδίως στα κύτταρα που σχετίζονται με το ανοσοποιητικό σύστημα και, ακόμα, να εντείνει την κατάθλιψη και να επιδεινώσει το γενικότερο αίσθημα ικανοποίησης από τη ζωή.
Η αμερικανική μελέτη δείχνει μάλιστα ότι δεν αρκεί η απλή παρέα για να χτυπηθεί το αίσθημα μοναξιάς, αλλά οι άνθρωποι έχουν την ανάγκη να νιώθουν πως δημιουργούν σχέσεις με νόημα και βάθος, ότι νοιάζονται για τους άλλους και οι άλλοι γι’ αυτούς. Η έρευνα δείχνει ότι η πλειονότητα των ανθρώπων έχουν ανάγκη την πρόσωπο με πρόσωπο επαφή, καθώς και το αίσθημα ότι ανήκουν σε μια ομάδα ή συλλογική οντότητα. Απ’ ό,τι φαίνεται δεν είναι τόσο η αντικειμενική σωματική απομόνωση (π.χ. στο κελί της φυλακής), όσο η υποκειμενική ψυχική απομόνωση αυτή που περισσότερο κάνει κακό στην υγεία. Από την άλλη, μερικές πιθανές συνέπειες των γηρατειών, όπως η απώλεια της ακοής ή της όρασης, αυξάνουν τον κίνδυνο για έναν ηλικιωμένο να παγιδευτεί στη μοναξιά του.