Αποκρυπτογραφώντας τα μυστικά του Εμπολα

Αποκρυπτογραφώντας τα μυστικά του Εμπολα

4' 50" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η νέα επιδημία του ιού Εμπολα που ξέσπασε στη Δυτική Αφρική, έχει προκαλέσει ήδη τον θάνατο περισσότερων των 950 ανθρώπων. Την ίδια στιγμή, ολόκληρη η υφήλιος προετοιμάζεται εντατικά για νέα κρούσματα πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τις επιδημικές εστίες. Τι είναι, όμως, αυτός ο ιός και γιατί προκαλεί τέτοιο τρόμο; Μέσα από τις παρακάτω απαντήσεις θα αποπειραθούμε να αποκρυπτογραφήσουμε τα μυστικά του, καθώς μονοπωλεί τις τελευταίες εβδομάδες τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων ανά τον κόσμο.

• Τι είναι;

Eίναι μία ασθένεια που προκαλείται από τον ιό Εμπολα. Η θνησιμότητά της κυμαίνεται από 60 έως 90% αυτών που προσβάλλει. Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι σήμερα δεν υπάρχει καμία γνωστή αποτελεσματική θεραπεία ή εμβόλιο κατά του ιού, αν και καταβάλλονται εντατικές προσπάθειες προκειμένου να βρεθεί αποτελεσματικό φάρμακο. Μέχρι πρόσφατα οι επιδημίες εμφανίζονταν σε απομακρυσμένα, απομονωμένα χωριά της Κεντρικής και Δυτικής Αφρικής. Η προέλευση του ιού αυτού του αιμορραγικού πυρετού παραμένει άγνωστη, αλλά σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας κατά πάσα πιθανότητα μεταδόθηκε στις ανθρώπινες κοινότητες από τα ζώα και πλέον απέκτησε την ικανότητα απευθείας μετάδοσης μεταξύ ανθρώπων. Πιθανότατα ο Εμπολα έπληττε τις νυχτερίδες, που αποτελούν έδεσμα για τις ανθρώπινες κοινότητες της περιοχής.

• Ποια είναι τα συμπτώματα;

Η περίοδος επώασης του ιού κυμαίνεται από 2 μέχρι 21 ημέρες. Τα αρχικά συμπτώματα περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό, πονόλαιμο και κεφαλαλγία, ενώ αργότερα εμφανίζονται εμετός, διάρροια και ηπατική δυσλειτουργία. Σε κάποιες περιπτώσεις οι ασθενείς εμφανίζουν εσωτερική και εξωτερική αιμορραγία. Πάντως, οι προσβεβλημένοι από τον ιό μπορούν να τον μεταδώσουν επί μεγάλο χρονικό διάστημα.

• Πόσο μεταδοτικός είναι ο ιός Εμπολα;

H αλήθεια είναι ότι ο ιός είναι λιγότερο μεταδοτικός από άλλους, όπως παραδείγματος χάρη ο ιός της γρίπης και ο βάκιλος της φυματίωσης που μεταφέρονται με τον αέρα. Για να κολλήσει κάποιος Εμπολα πρέπει να έχει άμεση επαφή με τον ασθενή και ιδιαίτερα με τα σωματικά του υγρά, στα οποία περιλαμβάνεται και ο ιδρώτας.

• Σε τι διαφέρει αυτή η επιδημία από τις προηγούμενες;

Είναι η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί έως σήμερα, αλλά και η πρώτη που πλήττει ανθρώπους οι οποίοι ζουν σε μεγάλα αστικά κέντρα.

• Ποιες θεραπευτικές προσεγγίσεις ακολουθούνται σήμερα κατά του Εμπολα;

Αρχικά πρέπει να γίνει σωστή διάγνωση, κάτι που είναι δύσκολο αν λάβει κανείς υπόψη τις νοσηλευτικές υποδομές που υπάρχουν σήμερα στη Δυτική Αφρική. Στη συνέχεια, ο ασθενής πρέπει να μπει στην απομόνωση και το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό να λαμβάνει μέτρα προκειμένου να μην προσβληθεί από τον ίδιο παθογόνο παράγοντα (μάσκες, γάντια, ολόσωμες στολές και γυαλιά). Ολα τα εργαλεία που έρχονται σε επαφή με τον άρρωστο πρέπει να απολυμαίνονται σχολαστικά. Μια «πρώτη γραμμή» αντιμετώπισης επιβάλλει να παραμείνει ο άρρωστος καλά ενυδατωμένος. Η αφυδάτωση που προκαλείται από την ασθένεια συχνά οδηγεί στον θάνατο του ασθενούς.

• Ο Εμπολα προκαλεί σοβαρότερο υγειονομικό πρόβλημα από αυτό άλλων ασθενειών;

Οι σοβαρότερες ασθένειες που πλήττουν την Αφρική (έιτζ, φυματίωση και ελονοσία) ευθύνονται για τον θάνατο εκατομμυρίων ανθρώπων κάθε χρόνο. O Εμπολα, ωστόσο, με την υψηλή ταχύτητα μετάδοσης και το υψηλό ποσοστό θνησιμότητας προκαλεί τρόμο.

• Γιατί οι αεροπορικές εταιρείες ανησυχούν για τον Εμπολα;

Μέσα στο αεροπλάνο ο ιός που έχει προσβάλει έναν επιβάτη μπορεί να μεταδοθεί σε δεκάδες άλλους. Ωστόσο, αν και οι αεροπορικές εταιρείες λαμβάνουν πάντα τα μέτρα τους, οι ειδικοί επισημαίνουν πως ο ιός αυτός δεν μεταδίδεται με τον αέρα και έτσι οι επιβάτες είναι ασφαλείς.

Στο στάδιο της έρευνας η παρασκευή εμβολίου

Καθώς ο Εμπολα εξαπλώνεται στις χώρες της δυτικής Αφρικής και η κατάσταση τείνει να ξεφύγει από κάθε έλεγχο, οι επιστήμονες προσπαθούν να διακρίνουν ποια θα ήταν η θεραπευτική προσέγγιση με τις μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας και στους ερευνητές ασκούνται πιέσεις για να ολοκληρώσουν τις εργασίες τους το γρηγορότερο δυνατόν. Την εβδομάδα που έρχεται, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναμένεται να εξετάσει την ηθική πλευρά της χορήγησης φαρμάκων που δεν έχουν λάβει έγκριση για ανθρώπινη χρήση.

• Ποιες νέες θεραπείες χρησιμοποιούνται εναντίον του Εμπολα;

Υπάρχουν κάποιες πειραματικές θεραπείες που χρησιμοποιούνται κυρίως για να ανακουφίσουν τον ασθενή. Η βάση τους είναι ότι τα αντισώματα του ιού θα βοηθήσουν τον οργανισμό του αρρώστου να παλέψει τη λοίμωξη. Αντίσωμα ονομάζεται η πρωτεΐνη που παράγεται από το ανοσοποιητικό σύστημα όταν στον οργανισμό υπάρχει κάποιος ξένος εισβολέας, όπως, π.χ., ο ιός Εμπολα. Χαρακτηριστικά, στους δύο Αμερικανούς που ήταν μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων στην Αφρική και προσβλήθηκαν από Εμπολα χορηγήθηκε μία πρωτοποριακή θεραπεία, γνωστή ως Zmapp, και ήδη τουλάχιστον ο ένας ασθενής δείχνει ενθαρρυντικά σημάδια βελτίωσης. Η θεραπεία βασίζεται σε ένα κοκτέιλ τριών μονοκλωνικών αντισωμάτων κατά του ιού Εμπολα, τα οποία παρήχθησαν σε γενετικώς τροποποιημένα καπνά.

• Τι είναι ορός;

Ο ορός, που χρησιμοποιήθηκε σε παλιότερες επιδημίες της νόσου, είναι το τμήμα του αίματος που περιέχει τα αντισώματα. Στις προηγούμενες επιδημίες Εμπολα χορηγήθηκε στους ασθενείς ορός που είχε ληφθεί από άτομα που νόσησαν από τον ιό, αλλά κατάφεραν να αναρρώσουν. Στο αίμα αυτών των ανθρώπων υπάρχουν υψηλά επίπεδα αντισωμάτων κατά του ιού. Σε μία επιδημία στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, το 1995, επιβίωσαν οι επτά από τους οκτώ ασθενείς στους οποίους είχε χορηγηθεί ορός. Μάλιστα, σύμφωνα με κάποιες μαρτυρίες, χορηγήθηκε ορός σε έναν από τους Αμερικανούς αρρώστους με Εμπολα που τελικά διακομίστηκαν στις ΗΠΑ για περαιτέρω θεραπεία.

• Ποιες άλλες προσεγγίσεις δοκιμάζονται;

Εχουν παρασκευαστεί κάποια πρότυπα εμβολίων κατά του ιού Εμπολα, αλλά βρίσκονται ακόμα στο πρώτο στάδιο έρευνας σε πειραματόζωα. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) πρόκειται να εγκρίνει με διαδικασίες fast track ένα εμβόλιο που έδειξε ενθαρρυντικά αποτελέσματα όταν έγινε σε πιθήκους, και η πρώτη φάση των κλινικών δοκιμών αναμένεται να ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο.

• Ποιες είναι οι πιθανότητες επιτυχίας;

Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι οι φαρμακοβιομηχανίες δεν πρόκειται να επενδύσουν τα τεράστια ποσά που απαιτούνται προκειμένου να παρασκευαστούν νέα φάρμακα, όταν αυτά χρησιμεύουν σε συγκριτικά μικρές ομάδες ανθρώπων. Θα πρέπει, λοιπόν, να γίνουν σημαντικές επενδύσεις από τους διεθνείς υγειονομικούς φορείς αν θέλουμε να βρεθούν αποτελεσματικές θεραπείες. H χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων ή εμβολίων, που δεν έχουν ελεγχθεί πλήρως προκειμένου να διαπιστωθεί πόσο ασφαλή είναι, γεννά και ηθικά διλήμματα.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή