Στο μέλλον… χωρίς ανταλλακτικά

Στο μέλλον… χωρίς ανταλλακτικά

3' 54" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Φθάσαμε ενθουσιασμένοι ένα βράδυ του Οκτωβρίου 2013 στο λόμπι του ΝΟΗΣΙΣ και αμέσως μπήκαμε στην ουρά έξω από την αίθουσα του Κοσμοθέατρου. Ημασταν από τους τυχερούς που θα βλέπαμε σε τρισδιάστατη προβολή την πρεμιέρα της ταινίας επιστημονικής φαντασίας «Gravity» του Αλφόνσο Κουαρόν, στη μεγαλύτερη επίπεδη οθόνη της Ελλάδας. Τα σχόλια ήταν μόνο θετικά για την πρωτοβουλία του Κέντρου Διάδοσης Επιστημών της Θεσσαλονίκης, με την οποία κατάφερε να διεισδύσει σε ένα ευρύτερο κοινό. Ωστόσο, αν και «έξω» το ΝΟΗΣΙΣ πάει καλά, «μέσα» αντιμετωπίζει μια σειρά προβλημάτων που δεν του επιτρέπουν να εκμεταλλευτεί πλήρως τις δυνατότητές του.

Το νέο διοικητικό συμβούλιο του φορέα τοποθετήθηκε μόλις πριν από λίγες ημέρες, έπειτα από 17 μήνες κρατικής «ακινησίας», και πρόεδρος εκλέχθηκε ο καθηγητής Χημείας του ΑΠΘ Μιχάλης Σιγάλας, ενώ μεταξύ των μελών του είναι οι καθηγητές Φυσικής Μανώλης Πλειώνης και Ιωάννης Σειραδάκης και ο πρόεδρος του ΕΚΕΤΑ Θανάσης Κωνσταντόπουλος. Το νέο συμβούλιο θα κληθεί να αντιμετωπίσει χρονίζοντα προβλήματα που έχουν προκαλέσει τη διόγκωση των χρεών του ΝΟΗΣΙΣ προς τρίτους, τη μη καταβολή μισθών προσωπικού για τέσσερις μήνες και το αναπτυξιακό «πάγωμα» του φορέα. «Αυτή τη στιγμή ικανοποιούμε οριακά μόνο επιλεγμένες δαπάνες για να μη σταματήσει η λειτουργία του ΝΟΗΣΙΣ», λέει στην «Κ» ο γενικός διευθυντής του κέντρου, Θανάσης Κοντονικολάου.

Μέσα στον εντυπωσιακό θόλο του Πλανηταρίου η εμπειρία θέασης των δαχτυλιδιών του Κρόνου ή της γέννησης και του θανάτου ενός αστεριού είναι μοναδική. Και αυτό συμβαίνει χάρη στους ειδικούς προβολείς και στην τεχνολογία που βρίσκεται πίσω από το Πλανητάριο, το Κοσμοθέατρο και τον Εξομοιωτή, που αποτελούν τα στρατηγικά πλεονεκτήματα του ΝΟΗΣΙΣ. Ωστόσο, ενδεικτικό των οικονομικών προβλημάτων είναι ότι ανταλλακτικά των μηχανημάτων, όπως ειδικοί λαμπτήρες, δεν μπορούν να αγοραστούν, με συνέπεια να υποβαθμίζεται η ποιότητα της εικόνας, ενώ ορισμένα μηχανήματα βρίσκονται, τεχνολογικά, προς το τέλος της ζωής τους σε σχέση με τον διεθνή ανταγωνισμό.

Αυτοχρηματοδότηση

Το 1978 μια ομάδα εκπαιδευτικών, τεχνικών και επιχειρηματιών ίδρυσε το Τεχνικό Μουσείο Θεσσαλονίκης. Για μία δεκαετία στεγάστηκε σε ιδιωτικό χώρο και έπειτα στη Σίνδο, ενώ το 2004 μετεξελίχθηκε στο Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας ΝΟΗΣΙΣ στην περιοχή της Θέρμης. Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο μαθητές έχουν επισκεφθεί το κέντρο, που είναι μοναδικό στο είδος του στη Βόρεια Ελλάδα και το μεγαλύτερο στη ΝΑ Ευρώπη.

Η αυτοχρηματοδότηση των δράσεών του από ευρωπαϊκά προγράμματα, χορηγίες και ίδια έσοδα αγγίζει, όπως μας ενημερώνουν, το εντυπωσιακό ποσοστό του 70% του συνολικού προϋπολογισμού. «Το υπόλοιπο 30% είναι ζωτικό για την ομαλή λειτουργία του ιδρύματος. Ενας φειδωλός προϋπολογισμός του ΝΟΗΣΙΣ αγγίζει το 1,5 εκατ. ευρώ. Εμείς μπορούμε να καλύψουμε μόνοι μας τα 1,1 εκατ. ευρώ και ζητάμε από το κράτος να χρηματοδοτήσει το υπόλοιπο», επισημαίνει ο κ. Κοντονικολάου. Στα 11 χρόνια της λειτουργίας του έχει επιδοτηθεί πέντε φορές, την περίοδο 2007-2013, με συνολικά 1,5 εκατ. ευρώ. «Ενα μεγάλο μέρος των χρημάτων αυτών ήμασταν αναγκασμένοι να το δώσουμε για την αποπληρωμή παλαιών οφειλών από τις 67 εργολαβίες που είχαν αναλάβει την κατασκευή του κέντρου», μας λέει ο κ. Κοντονικολάου.

Σταδιακά όμως τα ελλείμματα διογκώθηκαν και δημιούργησαν χρέη που έχουν ξεπεράσει, όπως υπογραμμίζει, το 1,5 εκατ. ευρώ. «Νομίζω ότι τα προβλήματα του ΝΟΗΣΙΣ δημιουργούνται επειδή δεν έχουμε μπει στην “αντίληψη” των πολιτικών μας, είναι θέμα αντίληψης της πολιτικής και πολιτιστικής μας κουλτούρας», τονίζει ο γενικός διευθυντής.

Νέο πρόγραμμα

Παρά τα σοβαρά προβλήματα, το Κέντρο Διάδοσης Επιστημών υλοποιεί νέες δράσεις με σημαντικές συνεργασίες. Το Πλανητάριο απέκτησε νέα ταινία ελληνικής παραγωγής, τα εκπαιδευτικά του προγράμματα επεκτείνονται στη ρομποτική και διοργανώνει σχετικούς διαγωνισμούς, ενώ ο φορέας ταξιδεύει σε απομακρυσμένες γωνιές της Ελλάδας με τη βοήθεια των ΕΛΠΕ. Σε συνεργασία με το Πολιτιστικό Ιδρυμα της Τράπεζας Πειραιώς διοργανώνει εκπαιδευτικά, βιωματικά, παιχνίδια, ενώ στα σκαριά βρίσκεται μια νέα μεταφερόμενη έκθεση για την αρχαία ελληνική τεχνολογία που θα ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο, με δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.

Περίπου σε 2.500 ανέρχονται τα τεχνολογικά κέντρα παγκοσμίως ενώ ο ανταγωνισμός γύρω από τις πηγές χρηματοδότησης είναι σκληρός. Είναι ενδεικτικό ότι η γειτονική Τουρκία κατασκευάζει τέσσερα τέτοια κέντρα. Το ΝΟΗΣΙΣ, χάρη στο κύρος και τις διεθνείς συνεργασίες του, είναι το μόνο ελληνικό δημόσιο εκπαιδευτικό ίδρυμα που συμμετέχει στο πανευρωπαϊκό δίκτυο επιστημονικών κέντρων Ecsite και είναι ανάμεσα στις τρεις υποψηφιότητες για τη διοργάνωση του παγκόσμιου συνεδρίου του δικτύου για το 2018-19. «Συνεργαζόμαστε με φορείς της πόλης για να φέρουμε 3.000 συμμετέχοντες σε ένα συνέδριο που θα αφήσει μεγάλα οικονομικά οφέλη στην πόλη», τονίζει ο κ. Κοντονικολάου.

Πριν φύγουμε ρωτάμε τον κ. Κοντονικολάου αν το κέντρο θα μπορούσε να επαναλάβει κινηματογραφικές βραδιές που θα γέμιζαν και τα ταμεία του, όπως γίνεται στο εξωτερικό. Μας θυμίζει ότι τα εισιτήρια τότε ήταν μηδενικά εξαιτίας της νομοθεσίας που διέπει τα μη κερδοσκοπικά ιδρύματα. Για τον ίδιο λόγο, το ΝΟΗΣΙΣ δεν μπορεί να δανειοδοτηθεί και να επενδύσει σε φωτοβολταϊκά για να εξοικονομήσει πόρους και ενέργεια.

Πώς όμως αντιμετωπίζεις τις νέες προκλήσεις, με ξεπερασμένα εργαλεία;

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή