Ησυχία. Είναι το πρώτο που νιώθεις κατεβαίνοντας στο αεροδρόμιο του Λιντς, την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Αυστρίας με λίγο παραπάνω από 180.000 κατοίκους. Φροντισμένοι δρόμοι, πεζοδρόμια και ποδηλατόδρομοι, ομοιόμορφη αρχιτεκτονική και ένα καταπράσινο τοπίο που διακόπτεται από τον Δούναβη συμπληρώνουν την εικόνα. Ο κεντρικός πεζόδρομος της πόλης είναι γεμάτος από κόσμο και μόνο στη μέση της διαδρομής, έξω από το μπαρόκ μοναστήρι του τάγματος των Ουρσουλίνων, ένα πελώριο ομοίωμα της διάσημης «Νίκης» της Σαμοθράκης δίνει τον τόνο της καλλιτεχνικής γιορτής που έχει στηθεί λίγο πιο πέρα.
Ενα χρυσό αγαλματίδιο απονέμεται κάθε χρόνο στους βραβευθέντες της Ars Electronica, του σημαντικότερου διεθνούς φεστιβάλ της «new media art» που μετατρέπει κάθε φθινόπωρο το Λιντς σε μια ποπ κοιτίδα καλλιτεχνών και επιστημόνων. H Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση θα συνεργαστεί για πρώτη φορά με την Ars Electronica για την έκθεση «Υβρίδια: στα όρια της τέχνης και της τεχνολογίας» που έρχεται τον Νοέμβριο στην Αθήνα.
Ρομποτική και βιοτεχνολογία
Το παλιό ταχυδρομείο του Λιντς, το «Post City», που πριν από λίγο καιρό λειτουργούσε ως κέντρο φιλοξενίας μεταναστών έχει μετατραπεί σε μια μικρή καλλιτεχνική πολιτεία. Σε περίπου 80.000 τ.μ. ανάμεσα σε μεγάλες «τσουλήθρες» ταχυδρομικών δεμάτων, βλέπουμε πελώρια ρομπότ – γλύπτες εν δράσει, προσθετικά μέλη «ντυμένα» με νέα ευφάνταστα υλικά, υφάσματα που αν «αντιληφθούν» βροχή ή αλλαγή διάθεσης συστέλλονται και διαστέλλονται, παιδικά εργαστήρια, φυτά που μεγαλώνουν με τη βοήθεια της τεχνολογίας αλλά και ντοκιμαντέρ για την ανακύκλωση υπολογιστών από μικρά παιδιά σε χώρες της Ασίας.
Η έκθεση συνεχίζεται κάτω από τη Γη, στο πολεμικό καταφύγιο του Post City, στο μουσείο της Ars Electronica, στο τοπικό πανεπιστήμιο και αλλού, διαχέοντας σε όλη την πόλη τη γιορτή της τέχνης και της τεχνολογίας. Οι καλλιτέχνες συνδυάζουν διαφορετικά μέσα έκφρασης, από animation και ρομποτική μέχρι βιοτεχνολογία και κοινωνικό ακτιβισμό, με αποτέλεσμα να διαφοροποιούνται αισθητά από τις καθιερωμένες μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης.
Τα προηγούμενα χρόνια ανάμεσα στους νικητές των βραβείων της Ars Electronica ήταν η εταιρεία animation Pixar, η Wikipedia και τα WikiLeaks, ενώ φέτος βραβεύθηκε το πρότζεκτ «Can you hear me? », στο οποίο οι καλλιτέχνες «μιλούσαν» στις υπηρεσίες πληροφοριών στις πρεσβείες των ΗΠΑ και της Αγγλίας στο Βερολίνο με αυτοσχέδιες κεραίες και wifi. «Υπάρχει μια αλλαγή στη συνθήκη της τέχνης που λέει ότι ένας καλλιτέχνης δημιουργεί μόνος του ένα έργο. Οι περισσότεροι συνεργάζονται με έναν προγραμματιστή, έναν μηχανικό ή έναν επιστήμονα όπως π.χ. έναν βιολόγο. Αυτή η διεπιστημονική διαδικασία δημιουργεί μια υβριδική κατάσταση που αντανακλάται πάνω στο έργο», τονίζει η Μανουέλ Ναβό που θα επιμεληθεί την έκθεση της Στέγης.
Εκθεση και εργαστήρια
«Δεν θέλουμε να κάνουμε απλώς μια έκθεση, αλλά βλέπουμε τη συνεργασία ως μια σχέση που μπορεί να αναπτυχθεί στη διάρκεια του χρόνου και ως μια ευκαιρία να εντάξουμε Ελληνες καλλιτέχνες στη διαδικασία της έκθεσης», τονίζει ο γενικός διευθυντής της Στέγης Χρήστος Καρράς για τα «Υβρίδια» που θα αποτελούνται από βραβευμένα έργα της Ars Electronica και έργα Ελλήνων καλλιτεχνών. Ετσι θα δούμε π.χ. πώς θα έμοιαζε το προσωπικό μας timeline αν υπήρχε στον φυσικό κόσμο με το «Social Soul», τα υβριδικά φυτά του Γκιλμπέρτο Εσπράντζα που μεγαλώνουν με μολυσμένο νερό, πώς συνδυάζονται τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα του εγκεφάλου με την παραγωγή ήχου από τον Μαρίνο Κουτσομιχάλη, τρισδιάστατες εκτυπώσεις αρχαιολογικών θησαυρών που κατέστρεψε το ISIS κ.ά. μαζί με παράλληλες δράσεις που θα διερευνήσουν τη συμβίωση ανθρώπων και μηχανών και τη δημιουργία ψηφιακών κοινοτήτων.
«Θέλουμε να μιλήσουμε ακόμη για το ποιοι είμαστε εμείς, για το πώς βάζουμε ταμπέλες στους ανθρώπους. Στην εποχή μας είναι δύσκολο να πεις από πού έρχεσαι, για την ταυτότητα ή την εθνικότητά σου. Δεν είναι μια έκθεση μόνο για την τεχνολογία αλλά και για τους ανθρώπους», τονίζει ο υπεύθυνος των παράλληλων εκδηλώσεων Πρόδρομος Τσιαβός.
Από το ατσάλι στο λογισμικό
Η Ars Electronica ιδρύθηκε το 1979, σε μια εποχή που το βιομηχανικό Λιντς μαστιζόταν από την οικονομική κρίση και την ανεργία. Στις δεκαετίες που ακολούθησαν καθιερώθηκαν τα βραβεία της «Νίκης», δημιουργήθηκε το ερευνητικό κέντρο «Future Lab» και το 2009 το μουσείο Ars Electronica Center. Το φεστιβάλ διερευνά τις σχέσεις μεταξύ τέχνης, τεχνολογίας και κοινωνίας και χρηματοδοτείται από την Τοπική Αυτοδιοίκηση του Λιντς και της Ανω Αυστρίας.
Η φετινή θεματική «Radical Atoms and the alchemists of our time» προσείλκυσε 85.000 επισκέπτες, 840 καλλιτέχνες και επιστήμονες από 50 χώρες του κόσμου. Σήμερα το Λιντς είναι από τις πλουσιότερες πόλεις της Αυστρίας και εκτός από τη βιομηχανία μετάλλου και χημικών κατασκευάζει εξειδικευμένα μηχανήματα και λογισμικό. «Το φεστιβάλ συνέβαλε στην αλλαγή της ατμόσφαιρας, δημιουργώντας την αίσθηση στους κατοίκους ότι ζουν σε μια πόλη που κοιτάει μπροστά. Οταν θέλεις να αλλάξεις κάτι, πρέπει να αλλάξεις τη νοοτροπία της κοινωνίας», τονίζει ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Ars Electronica Γκέρφριντ Στόκερ.
«Υβρίδια: στα όρια της τέχνης και της τεχνολογίας», 7/11 έως 15/1.