Την πρώτη φορά που την είδα, πρέπει να ήταν το ’97, μπορεί και το ’98, δούλευα τότε στον Επενδυτή, στο Symbol, κάναμε κάποιο βαρυσήμαντο ρεπορτάζ – μου διαφεύγει ποιο. Η Ελένη διένυε την τρίτη ή τέταρτη χρονιά της στον «Πρωινό Καφέ», ήταν κιόλας σταρ, τα περιοδικά την αποκαλούσαν «Ελληνίδα Barbie». Της τηλεφώνησα, μου απάντησε «έλα το απόγευμα, να τα πούμε από κοντά». Ανέβηκα σε ένα παλιό, ξεχαρβαλωμένο παπί και κατηφόρισα ως το σπίτι που έμενε τότε, στη Γλυφάδα. Θυμάμαι κλασικό ύφος, έπιπλα εξεζητημένα, ελαφρώς συντηρητικά, πολλά λευκά, ένα παραμυθένια ροζ υπνοδωμάτιο. Είχε ένα σκύλο που τον φώναζε «Περικλή», κι ένα καναρίνι, και ήταν γλυκιά, απροσποίητη, πιο φρέσκια κι από εγγλέζικο τριαντάφυλλο. Ή, τουλάχιστον, έτσι μου φάνηκε τότε. Σαν Αλικάκι… Ήταν η εποχή που η Ντέπυ Γκολεμά, εναλλάξ με τη Μαρίνα Πετρούτσου, την «πυροβολούσαν» κάθε πρωί από τις στήλες τους και «γλεντούσαν» το πανελλήνιο με τις απορίες της. Δεν έδειχνε να τη νοιάζει. Αργότερα, θα ομολογούσε πόσο ευγνώμων ήταν στον Αntenna, διότι τα πρώτα χρόνια του «Kαφέ», την είχαν προφυλάξει από την μήνι των κριτικών.
«Λάθη έκανα πολλά», μου είπε στην κουβέντα που κάναμε για τη ΓΥΝΑΙΚΑ. «Δεν μπορεί να μην κάνεις λάθη όταν είσαι τόσο νέος και άπειρος, όσο ήμουν εγώ, τότε. Γι’ αυτό και, αν θυμάσαι, τον πρώτο καιρό δεν έδινα πολλές συνεντεύξεις, ούτε μιλούσα πολύ. Προτιμούσα να ακούω. Έκανα λάθη, έχανα, μετά προσπαθούσα να δω τι είχε πάει στραβά, να το διορθώσω, να μάθω απ’ αυτό. Ευτυχώς, μάθαινα γρήγορα…».
Με τα χρόνια και με τις συνεντεύξεις (πιστέψτε με, δεν υπάρχει πιο γοητευτικά οικείος και αποκαλυπτικός άνθρωπος από τη Μενεγάκη, όταν αποφασίσει να σου δώσει συνέντευξη…) είχα την ευκαιρία να την ξαναδώ από κοντά πολλές φορές. Παρακολούθησα χιλιάδες ώρες από τις εκπομπές της – δεν μπορείς να γράφεις για το lifestyle χωρίς να τη βλέπεις, γιατί το θες, δεν το θες, η Ελένη είναι η αλφαβήτα αυτής της δουλειάς. Τη χάζεψα, όπως όλος ο κόσμος, σε εκατομμύρια εξώφυλλα, σε όλες τις φάσεις και τις εποχές της: να μεγαλώνει, να ωριμάζει, να παντρεύεται, να εγκυμονεί, να βαφτίζει, να εδραιώνει την «κυριαρχία» της στο πρωινό. Να «μετακομίζει» στο μεσημέρι. Να χωρίζει και να ερωτεύεται πάλι.
Νομίζω πως -επικοινωνιακά μιλώντας- δύο είναι τα εξέχοντα χαρακτηριστικά της: πρώτον, η απέχθειά της να μπλέκεται σε έριδες, να συγκρίνεται, να συμμετέχει σε ανόητα κουτσομπολιά ή σενάρια, να αναπαράγει κακίες. Όλα αυτά χτύπαγαν επάνω της κι έπεφταν κάτω, γλίστραγαν, σαν το νερό στα φτεράκια της πάπιας. Δεύτερον, η μνημειώδης σταθερότητά της και η άρνησή της να μετακινηθεί σε άλλο είδος προγράμματος. Από έλλειψη φιλοδοξίας; Ατολμία; Στρατηγική; Ή από μια εμμονή να κάνει πάντα αυτό που ήξερε να κάνει καλύτερα;
«Δεν ήταν έτσι. Όχι στην αρχή. Πες το καλύτερα ένστικτο. Επειδή βαλλόμουν πολύ, ένιωθα πως έπρεπε να δουλέψω το τηλεοπτικό “προϊόν” που είχα στα χέρια μου και τη θέση μου μέσα σ’ αυτό. Μετά, όσο περνούσε ο καιρός, έβλεπα πως αυτή η δουλειά απαιτούσε όλη μου την ενέργεια. Η εκπομπή βελτιωνόταν κι αυτό απαιτούσε και από μένα να γίνομαι ολοένα και καλύτερη, γιατί οι απαιτήσεις μεγάλωναν. Στην ουσία -ακόμα και όταν πια ήξερα ότι μπορούσα να μετακινηθώ, να κάνω κάτι άλλο και να είναι επιτυχημένο- προτιμούσα να μένω και να προστατεύω τη δουλειά μου».
Αν έχεις συνεργαστεί έστω και λίγο μαζί της, ξέρεις τι σημαίνει αυτό το «προστατεύω». Η «προστασία» της Ελένης απλώνεται σαν αόρατο δίχτυ που αγκαλιάζει οτιδήποτε «δικό» της – από το σκηνικό, το φόντο και τα ρούχα ως τα βίντεο, τους καλεσμένους και τον τελευταίο άνθρωπο που θα έρθει να βιδώσει μια λάμπα στο πλατό. Ξέρει πάντα ακριβώς τι θέλει, πότε και πώς. Και γιατί. Κι όλα, με έναν περίεργο τρόπο, ρυθμίζονται αυτόματα γύρω από ένα σιωπηρό guideline. Αν πάλι κάνεις λάθος, θεωρεί πως είναι δική της δουλειά να σε καθοδηγήσει, να σε συμβουλέψει, να σε προστατέψει. Ακόμα κι από τον εαυτό σου. Στην πράξη, τίποτα δεν είναι πιο βαρύ από την καθημερινή performance μιας ανάλαφρης, σαν φυσαλίδα, ψυχαγωγικής εκπομπής…
«Το έχω ξαναπεί, η εκπομπή είναι η ψυχοθεραπεία μου. Οτιδήποτε, μα οτιδήποτε και αν πάει στραβά γύρω γύρω, όπως και να είμαι το πρωί, ξέρω πως μες στο πλατό τρεις ώρες, θα βρω τη χαρά μου. Γιατί έχω την ομάδα μου, τους ανθρώπους μου.
Να σου πω κάτι παράξενο; Δεν ανησύχησα ούτε μια φορά φέτος πως θα μπορούσε κάποιος, ο οποιοσδήποτε, δημοσιογράφος, ηχολήπτης, κάμεραμαν, να σηκώσει το τηλέφωνο και να μιλήσει στον Τύπο για το προσωπικό μου θέμα. Δεν μου πέρασε καν από το μυαλό. Ποτέ. Είμαι σίγουρη για τους δικούς μου ανθρώπους. Και αυτό, δεν το κατέκτησα εύκολα, έζησα και δυσκολίες, και απογοητεύσεις και προδοσίες. Αλλά έτσι είναι… πρέπει να εμπιστευτείς… να δώσεις αν θες να πάρεις…».
Αυτή η Ελένη Μενεγάκη, η γυναίκα που υπερασπίζεται με τόση ένταση τη δουλειά της, είναι η ίδια που θα γυρίσει να σου πει πως «δεν είμαι η δουλειά μου, δεν είναι αυτό η ζωή μου. Η ζωή μου είναι αλλού και θέλω να τη ζω. Θέλω να χαίρομαι και να δημιουργώ, να είμαι καλή εργαζόμενη, κόρη, φίλη, μάνα, σύντροφος. Μπορεί να ακούγεται κάπως περίεργο αυτό ειπωμένο από μένα, όμως στο βάθος, δεν είμαι διαφορετική από τη γυναίκα της διπλανής πόρτας. Έχω τα ίδια βάρη, τα ίδια άγχη, τις ίδιες αγωνίες, την ίδια πολυπλοκότητα ρόλων. Το “πακέτο” είναι το ίδιο, το περιτύλιγμα, αν θες, αλλάζει. Φυσικά, οικονομικά είμαι σε πολύ καλύτερη θέση, αλλά μήπως τα χρήματα λύνουν όλα τα προβλήματα;».
Για τον κόσμο, βέβαια, το «τι είδους γυναίκα είναι η Ελένη Μενεγάκη», είναι μια ερώτηση που σηκώνει πολλή συζήτηση. «Το μασίφ κοινό της την έχει μικρή αρραβωνιαστικιά του, κορίτσι του. Γιατί; Διότι όπως κάθε σταρ, γίνεται οθόνη για δημόσια προβολή όσων δεν ζήσαμε. Αυτό ακριβώς το ξανθό που δεν μας πήγαινε, αλλά το ποθήσαμε, το γέλιο που δεν αφεθήκαμε να ξεπηδήσει και να μας σώσει, ο έρωτας που δεν τολμήσαμε όταν μας βρήκε, τα λουλούδια στα μαλλιά που δεν βάλαμε και τα έντονα κραγιόν που φοβηθήκαμε, τα ταξίδια που δεν κάναμε και οι ηλιόλουστες παραλίες που ίσως να μην ήταν φτιαγμένες για τις δικές μας μικρές ιστορίες.
«Η προβολή γίνεται ίσως ερήμην της ή χωρίς τη συναίνεσή της, αλλά είναι δεδομένη», έγραψε πρόσφατα η Αλεξάνδρα Τσόλκα στο provocateur.gr, μετά από μια επίσκεψη στο πλατό της. Την ίδια διαπίστωση κάνω κι εγώ, χρόνια τώρα. Πως η Ελένη Μενεγάκη έζησε, ζει, μια ζωή δημόσια αλλά όχι διάτρητη. Πως, πίσω από την εικόνα της -επίπεδη, σαν φωτογραφία ή σαν οθόνη του σινεμά που παίζει κάποιο έργο τεχνικολόρ αθωότητας- έχει τον δικό της, κρυφό μικρόκοσμο, τον «πυρήνα» της που μοιράζεται μόνο με λίγους.
Πιστεύει αλήθεια πως ο κόσμος ξέρει ποια είναι; Ή για τον καθένα η Ελένη Μενεγάκη είναι κάτι άλλο; Ένα κουβάρι από μύθους, ψέματα-σκουπίδια, αλήθειες και προσωπικές προβολές; «Ο κόσμος που βλέπει τηλεόραση είναι, από τη θέση του, πιο αγνός στον τρόπο που σε προσεγγίζει. Δεν έχει τίποτα να κερδίσει ή να χάσει από σένα. Αν του αρέσεις θα σε δει, αν όχι, δεν θα σε δει. Ο τηλεθεατής, που τόσα χρόνια με έχει στον κόσμο του -από τότε που ήταν παιδί και με έβλεπε η μάνα του, μετά στη φοιτητική του ζωή, όταν παντρεύτηκε, όταν έκανε παιδί, είκοσι χρόνια, κάθε χρόνο, κάθε μέρα- ξέρει ποια είμαι. Αν μη τι άλλο, ξέρει πως δεν μου αρέσει να κρύβομαι πίσω από το δάχτυλό μου. Ο γάμος μου είχε προβλήματα. Τελείωσε. Τώρα, είμαι με έναν άνθρωπο πολλά χρόνια, αυτός είναι η επιλογή μου. Δεν το κρύβω, δεν το φωνάζω».
Αναπόφευκτη η επόμενη ερώτηση: οι πιο επώδυνες αποφάσεις που χρειάστηκε να πάρει ήταν οι προσωπικές ή οι επαγγελματικές; «Και στα δύο κομμάτια της ζωής μου έχω πάρει επώδυνες αποφάσεις και σε κανέναν τομέα δεν ήταν αποφάσεις του ενός λεπτού. Με απασχολούσαν πολύ και για μεγάλα διαστήματα: για ένα χρόνο, δύο, μπορεί και παραπάνω. Δεν μπορώ να πάρω εύκολα μια απόφαση, αλλά αν την πάρω την υποστηρίζω με νύχια και με δόντια».
Το κόστος, εννοείται, είναι ανάλογο. Οι παπαράτσι που ξεφυτρώνουν μπροστά της παντού, στο δρόμο, σε μια βόλτα, όταν ξεπροβοδίζει τα παιδιά της για το σχολείο, το καλοκαίρι σε μακρινές παραλίες. Το να πέφτει καθημερινά στο «τραπέζι» ενός κόσμου που πεινά για κάθε μικρή, ζουμερή λεπτομέρεια από τη ζωή της. Που τη λατρεύει με πάθος, και με το ίδιο πάθος την καταβροχθίζει. «Το πλήρωσες το πρόστιμο Αλίκη Βουγιουκλάκη;», παιανίζει στο φινάλε ο Κραουνάκης. «Ναι, το πλήρωσα. Και ήταν μεγάλο – τι φαντάζεσαι, πως δεν τρελαίνομαι κι εγώ ώρες ώρες, όταν πάω οπουδήποτε και βλέπω 5-6 φωτογράφους στο κατόπι μου; Αλλά έτσι ήταν και έτσι κύλησε η ζωή μου μέχρι σήμερα. Κι έπειτα, αυτό που κέρδισα ήταν επίσης μεγάλο. Σπουδαίο και βαρύ».
«Μερικές φορές», λέει γελώντας «νομίζω πως γεννήθηκα μες στην τηλεόραση. Δεν ξέρω, ειλικρινά ποιο θα είναι το μετά. Το μετά μπορεί να είναι πάλι η ζωή που κάνω τώρα, χωρίς τη δουλειά. Πες μου όμως τώρα εσύ: Όταν έρθει εκείνο το μετά, ανεξάρτητα από το πού θα είμαι -εδώ, αλλού, σε ένα νησί, κάπου στο εξωτερικό- θα εξακολουθώ άραγε να βλέπω στα περιοδικά αληθινά, ψεύτικα, εξωφρενικά σενάρια για τη ζωή μου; Θα μπορέσω, τότε, να ζήσω επιτέλους “ελεύθερη” απ’ όλα αυτά; Αλήθεια σου λέω, δεν το ξέρω… Πού θα είμαι; Όπου με πάει η ζωή. Ελπίζω σε ένα μέρος όπου δεν θα ενοχλώ κανέναν και όπου θα κάνω πράγματα που θα δίνουν χαρά σε μένα και σ’ αυτούς που αγαπώ…»
Κάλλια Καστάνη
Πέρα από τις καθημερινές μας συνομιλίες, τις αξεδιάλυτα φιλικές και επαγγελματικές, με την Ελένη είχαμε να κάνουμε κανονική συνέντευξη περίπου μια δεκαετία. Στο διάστημα αυτό, έγιναν πολλά. Υπήρξαν απώλειες, μικρές και μεγάλες αλλαγές, προσθήκες, σημαντικές κι ευχάριστες, σε μια οικογένεια που οσονούπω αυξάνεται. Κι όπως συμβαίνει με τους συγγενείς που βλέπεις τακτικότατα, τις αλλαγές δεν τις διακρίνεις την καθεμιά ξεχωριστά, παρά μόνο όταν τις κουβεντιάσεις μαζεμένες. Σαν να συνέχιζε, λοιπόν, από εκεί που σταμάτησε, μου μίλησε για την πολυπλοκότητα των σχέσεων, την οικογένειά της και το πώς έχει διαμορφωθεί, τα "πράσινα" όνειρά της και τον τρόπο που βλέπει τους ανθρώπους που βρίσκονται κοντά της.
Την αφορμή για το ξεκίνημα της κουβέντας έδωσε μια ερώτηση που παραδόξως έκανε η ίδια στον Τζώνη Καλημέρη, στον αέρα της εκπομπής της, "Ελένη", και αφορούσε… το μέλλον της. «Ειλικρινά, πόσο καιρό ακόμη με βλέπεις στην τηλεόραση;». «Εξαρτάται από το πόσο εσύ θέλεις να δουλέψεις», απάντησε εκείνος , αντιγυρίζοντάς της την πάσα, εννοώντας πως σε μια περσόνα τόσο αγαπητή σαν τη δικιά της, η ηλικία δεν παίζει άμεσο ρόλο στα όρια.
Σ΄ένα κρυφό ραντεβού μας στα καμαρίνια που μοιραζόμαστε σχεδόν 20 χρόνια, η Ελένη μου εμπιστεύτηκε τον νέο της εαυτό, όπως τον διαμόρφωσε η ζωή και η θέλησή της, λέγοντας όσα όφειλε να αποσιωπήσει για τον εαυτό της, αφού δεν ήταν δυνατόν να απαντήσει live σε μια ερώτηση που έχει θέσει η ίδια:
«Δεν ξέρω αν είχε δίκιο. Φαντάζομαι πως, ως ένα σημείο, ναι. Θέλω να πω, έχω περάσει το τεστ, τα 20 χρόνια που δουλεύω στην τηλεόραση. Γιατί όχι κι άλλα 10; Αλλά μπορεί να σταματήσω κι αύριο. Τρόπος του λέγειν το αύριο. Εξαρτάται πάντα και από τους άλλους, αλλά πλέον και από το συνδυασμό της δικής μου διάθεσης με την αντοχή μου».
«Περίμενα να έρθω κοντύτερα στη φύση. Όνειρα δεν σταματάω να κάνω γι’ αυτό. Αλλά επειδή, τόσα χρόνια τώρα, χωρίς να έχω μείνει εντελώς στάσιμη, δεν έχω κάνει μεγάλα βήματα προς την άλλη πλευρά, ίσως ποτέ δεν θα φτάσω εκεί που θα ήθελα, να ζήσω τη ζωή στο ύπαιθρο, τη θάλασσα και το βουνό που λατρεύω εξίσου, να αφεθώ, να χαλαρώσω, να ξύνω το χώμα και να κάνω βόλτες στην ακρογιαλιά, να αφήσω τη ματιά μου να απλωθεί παντού, να μη χτυπάνε καμπανάκια στο κεφάλι μου και να χρειάζεται να τρέχω. Δεν είναι η δουλειά ο κυριότερος ανασταλτικός παράγοντας, αλλά τα παιδιά και ο τρόπος που έχει στηθεί η ζωή μου γύρω από αυτά, κάτι που πολύ δύσκολα μπορεί να ανατραπεί. Η εκπομπή δεν με κρατάει μακριά, απλώς δεν μου προσφέρει πολύ προσωπικό χρόνο και την άνεση να ταξιδέψω.
«Από την άλλη, η εκπομπή κρατάει ένα κομμάτι του μυαλού μου σε εγρήγορση. Αυτό δεν αφορά μόνο την οργάνωση και την παρουσίασή της, αλλά και τη συναναστροφή με τον κόσμο που συνεργάζομαι, το πώς προσεγγίζω τον καθένα σε σχέση με τον τρόπο που σκέφτεται και αντιδρά, μέχρι το σύστημα του καναλιού, και τα media γενικότερα».
«Από τους ανθρώπους της δουλειάς και όσους συνεργάζονται μαζί μου, δεν πρέπει να περιμένω παραπάνω απ' όσα μου δίνουν. Ο καθένας είναι ελεύθερος να λειτουργήσει όπως εκείνος θέλει και νομίζει, άσχετα αν εγώ πίστευα κάποτε, για συναισθηματικούς λόγους, πως όσοι δουλεύουν μαζί κι αγαπημένα, κανονικά δεν πρέπει να καταστρέφουν την επαγγελματική τους σχέση. Δεν ισχύει αυτό. Η δουλειά είναι δουλειά, και ο καθένας πρέπει να κοιτάξει τον εαυτό του. Είτε μ' αρέσει εμένα, είτε όχι. Ωστόσο, στα προσωπικά, παρά τις εμπειρίες μου μέσα στα χρόνια, μια ρήξη πάντα με στενοχωρεί, με κάνει να χάνω τη γη κάτω από τα πόδια μου. Και με απογοητεύει πάρα πολύ. Με το διαζύγιο, έγιναν πολλά ξεκαθαρίσματα, με πόνο, όμως, και μεγάλο κόστος».
«Αισθάνομαι πολύ ευτυχισμένη γιατί οι προσωπικοί μου αγώνες και οι επαναστάσεις που έκανα έπιασαν τόπο. Ζω το σήμερα, όμορφα, ήρεμα, με καινούρια δεδομένα…»
«Έχω πάντα μια βάση, στο χαρακτήρα μου, στον τρόπο που κινούμαι και φέρομαι. Αλλά έχω προσαρμοστεί στα καινούρια πράγματα που μου έφερε η ζωή, τα καλά και τα κακά, μαθαίνοντας να προχωρώ με νέα στοιχεία στο χαρακτήρα μου. Μάλλον με αυτά οπλίζομαι για να αντιμετωπίζω τη συνεχή αναταραχή στην οποία βρίσκομαι τον τελευταίο χρόνο. Δεν θέλω να νομίζει ο κόσμος πως επειδή διασκεδάζω πολύ μέσα στην εκπομπή, όλα είναι ρόδινα στη ζωή μου».
«Παραμένω άνθρωπος της συντροφικότητας. Οικογένεια είναι ένας πυρήνας ανθρώπων που τους συνδέει η πραγματική αγάπη, που προσφέρουν ευτυχία και στήριγμα ο ένας στον άλλον. Το πιο δυνατό πράγμα μας! Και δεν είναι αυτό που ορίζει ένα χαρτί, αλλά ό,τι εμπεριέχει τα παραπάνω. Σε σχέση με παλιότερα, η ιδέα που έχω για την οικογένεια έχει σαφώς δυναμώσει, έχει γίνει πιο συνειδητή. Γιατί έχω πια αντιληφθεί ποια είναι τα σημεία που ΔΕΝ σε κάνουν οικογένεια… Κι αυτά δεν τα καταλαβαίνεις πάντα όταν είσαι μέσα».
Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος
Photos: Ρούλα Ρέβη
Fashion Editor: Μυρτώ Κριτσωτάκη
Make up: Ρούλα Σταματοπούλου
Hair: Βασίλης Μπουλούμπασης (D-Tales)
Βοηθός φωτογράφου: Θανάσης Κουσούνης
Ασύμμετρο ζέρσεϊ φόρεμα, Parthenis.Οικολογική γούνα Τopshop (Sotris). Ζέρσεϊ τοπ Max Mara (Max Mara Boutique). Βραχιόλια Balenciaga (Balenciaga Boutique). Παλτό από αλπακά Max Mara (Max Mara Boutique). Ζέρσεϊ φόρεμα, Parthenis.