Πρώτη φορά έβλεπα κάποιον καλλιτέχνη λίγες μόλις ώρες πριν από τα εγκαίνια της έκθεσής του. Αεικίνητος, ευερέθιστος, αγχωμένος, απορροφημένος στις σκέψεις του, ο Σκωτσέζος Martin Creed ξεκίνησε να μου μιλά κρατώντας ένα φλιτζάνι καφέ στο κάθε χέρι. «Ντρέπομαι υπερβολικά όταν πρέπει να δείξω ένα νέο σώμα δουλειάς, και από την άλλη θέλω πολύ να επικοινωνήσω αυτό που έχω κάνει», αναφέρει, ενώ το βλέμμα του γυρίζει από τοίχο σε τοίχο της γκαλερί Κappatos. Είναι η πρώτη ατομική έκθεση του καλλιτέχνη στην Ελλάδα, με τίτλο Like Water on A Buffet, σε επιμέλεια της Δρ. Σωζήτας Γκουντούνα και της Νεφέλης Σκαρμέα.
Η τέχνη του είναι απλή, κι όμως έχει ιδιαίτερη επίδραση στο θεατή, επισημαίνουν οι δύο επιμελήτριες. Ένα τρανταχτό παράδειγμα αυτής της μετα-μινιμαλιστικής προσέγγισης στην τέχνη είναι η ιδέα που είχε να αντηχήσει η βρετανική πρωτεύουσα την ίδια στιγμή από κουδούνια και καμπάνες, λίγο πριν από την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου το 2012. «Αν προσπαθείς διαρκώς να πεις κάτι έξυπνο στην τέχνη, δεν θα καταφέρεις πολλά. Πάρε για παράδειγμα τους στίχους του Bob Dylan, είναι γεμάτοι cliché, όμως τα τραγούδια του σε “αρπάζουν” από τα μούτρα», λέει ο Creed. Για την έκθεση έχει δημιουργήσει graffiti, γλυπτά, τοιχογραφίες και μια σειρά από ζωγραφικά έργα σε καμβά, μικρής κλίμακας – ανάμεσά τους και προσωπογραφίες Ελλήνων, όπως η Μελίνα Μερκούρη και η Μαρία Κάλλας, για την απεικόνιση των οποίων βασίστηκε στην περιγραφή των χαρακτηριστικών των προσώπων από το συνεργάτη του, Rob Eagle. Ειδικά για την ημέρα των εγκαινίων ετοίμασε και μια performance, στην οποία παρουσίασε live με την κιθάρα του κάποια νέα τραγούδια και μια χορογραφία βασισμένη σε αυτά.
Στο βάθος, πορτρέτο του Ντέμη Ρούσσου
Το χειρότερο είδος τέχνης πιστεύει ότι είναι εκείνο στο οποίο δημιουργοί και κριτικοί προσπαθούν να αναλύσουν το καθετί. «Η τέχνη έχει ενδιαφέρον και γοητεία γιατί περιβάλλεται από μυστήριο ακριβώς όπως και η ζωή. Δεν χρειάζεται εξηγήσεις». Αποστρέφεται το χαρακτηρισμό καλλιτέχνης και προτιμά να περιγράφει τον εαυτό του ως κάποιον που εργάζεται στο χώρο των τεχνών. Για την εικαστική του παραγωγή, τις ιδέες και τα τραγούδια του έχει δεχθεί δριμύτατη κριτική από το βρετανικό Τύπο, αλλά και μια μεγάλη διάκριση, το βραβείο Turner το 2001 για το έργο του Work No.227, The Lights Going On and Off.
Πρόβα πριν από τα εγκαίνια.
Για εκείνον δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στη δημιουργία μουσικής, το σχεδιασμό μιας εικόνας ή τη σύλληψη μιας κίνησης. «Εργάζομαι με το μέσο στο οποίο με οδηγούν οι σκέψεις μου. Ειδικά στην περίπτωση του residency στην Αθήνα, είχα την ευκαιρία να ονειροπολήσω και να εκφραστώ με τον τρόπο που μου υπαγόρευε η κάθε στιγμή: να χορογραφήσω, να γράψω τραγούδια, να ζωγραφίσω». Το πρώτο έργο που θα δουν οι επισκέπτες της έκθεσης, φτάνοντας στην είσοδο της γκαλερί, είναι το επιτοίχιο γλυπτό Κατανόηση από φώτα νέον. «Πιστεύω στη δύναμη των λέξεων. Έναν πίνακα δεν μπορείς να τον πάρεις μαζί σου, μια λέξη όμως ή μια μελωδία μπορεί να σε συντροφεύει ή και να σε στοιχειώνει για πολύ καιρό. Αν ένας πίνακας κρεμασμένος στον τοίχο είναι σε κάτι χρήσιμος, αυτό οφείλεται στους ανθρώπους που στέκονται απέναντί του και τον κοιτάζουν. Η ζωή δεν βρίσκεται μέσα στο έργο, αλλά στα μάτια που το βλέπουν».
Κappatos Athens Art Residency, έως 16/05, www.athensartresidency.org
PHOTOS: ΝATALIA TSOUKALAV