Με βάση τα πλάνα της Amazon και άλλων αμερικανικών κολοσσών, τα μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα (drone) θα φέρουν επανάσταση στις μεταφορές σε μερικά χρόνια από σήμερα στις ΗΠΑ, αναλαμβάνοντας ρόλο «ιπτάμενων κούριερ» που θα πετούν πάνω από τις πόλεις για να παραδίδουν τις παραγγελίες γρήγορα και φθηνά. Μια start-up από την Καλιφόρνια, ωστόσο, η Matternet του Ελληνα Ανδρέα Ραπτόπουλου, σχεδιάζει να ξεκινήσει αυτήν την επανάσταση από αυτό το καλοκαίρι στις αναπτυσσόμενες χώρες, με drone τα οποία θα εξυπηρετούν χωριά διάσπαρτα σε περιοχές με τόσο κακό οδικό δίκτυο, που ουσιαστικά είναι αποκομμένα από τον «έξω» κόσμο.
Εκεί, τα μικρά αυτόνομα ελικόπτερα (ή πιο σωστά «οκτακόπτερα») της Matternet θα διανέμουν φάρμακα στους οικισμούς και θα μεταφέρουν στα κοντινότερα κέντρα υγείας τα δείγματα που παίρνουν οι γιατροί από τους κατοίκους τους, για μικροβιολογικές εξετάσεις. Κάτοικοι που, όπως αναφέρει στην «Κ» ο ιδρυτής της Matternet, αντιστοιχούν στο 1/7 του παγκόσμιου πληθυσμού. «Υπολογίζεται πως περίπου ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι ζουν σήμερα σε χωριά με εντελώς ανεπαρκή οδική πρόσβαση, στους οποίους είναι επομένως αρκετά δύσκολο να φτάσουν ευπαθή φάρμακα (π.χ. εμβόλια) πριν λήξουν», λέει χαρακτηριστικά.
Ολοι αυτοί οι άνθρωποι είναι επίσης εξίσου δύσκολο να παρακολουθηθούν από τους γιατρούς με διαγνωστικές εξετάσεις, κάτι που στην περίπτωση της φυματίωσης είχε αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια να εμφανισθούν στελέχη της που είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά. «Φανταστείτε πως υπάρχουν περιπτώσεις που τα δείγματα χρειάζονται 12 ολόκληρες ημέρες για να φτάσουν στην πλησιέστερη κλινική για ανάλυση. Μια δουλειά που ένα ιπτάμενο όχημα θα έκανε σε 2-3 ώρες», συμπληρώνει.
Αυτή τη στιγμή, η Matternet αναπτύσσει μια εκδοχή του drone της που θα μπορεί να μεταφέρει προμήθειες ενός κιλού και θα κοστίζει 5.000 δολάρια. Πετώντας χωρίς καμία ανθρώπινη παρέμβαση, με τη βοήθεια οκτώ ηλεκτρικών κινητήρων που παίρνουν ρεύμα από μπαταρία, τα οκτακόπτερα θα έχουν αυτονομία 20 χιλιομέτρων. «Για να μπορούν να καλύπτουν μεγαλύτερες αποστάσεις, στην περιοχή όπου θα λειτουργούν θα έχει εγκατασταθεί ένα δίκτυο από επίγειες βάσεις, όπου θα μπορούν να προσγειωθούν για να ανεφοδιασθούν με μία καινούργια φορτισμένη μπαταρία, πριν συνεχίσουν για τον τελικό προορισμό τους», προσθέτει στην «Κ» ο κ. Ραπτόπουλος.
Το σχέδιο της Matternet θα αρχίσει να δοκιμάζεται μέσα στο καλοκαίρι, αφού τις επόμενες εβδομάδες τα πρώτα «σμήνη» από drone και οι πρώτες επίγειες βάσεις θα κάνουν την εμφάνισή τους σε περιοχές της Δομινικανής Δημοκρατίας, του Μπουτάν και της Αϊτής. Επίσης, για το φθινόπωρο έχει προγραμματισθεί να ξεκινήσει μια ανάλογη πιλοτική εφαρμογή και στην Παπούα Νέα Γουινέα. Οι δοκιμές θα γίνουν σε συνεργασία με τοπικές κυβερνήσεις, τους «Γιατρούς χωρίς Σύνορα» και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Σε όλες τις χώρες το δίκτυο των επίγειων βάσεων θα επιτρέπει στα ιπτάμενα οχήματα να προσγειώνονται για ανεφοδιασμό κάθε 20 χιλιόμετρα, ενώ η διακίνηση ιατρικού υλικού θα καλύπτει σχετικά περιορισμένες εκτάσεις – «περίπου όσο ο νομός της Αρκαδίας», όπως σημειώνει χαρακτηριστικά.
Μέσα από αυτές τις πιλοτικές εφαρμογές, οι άνθρωποι της start-up θα διαπιστώσουν κατά πόσον τα οκτακόπτερα λειτουργούν με αρκετά μεγάλη αξιοπιστία, ώστε να φέρουν εις πέρας την αποστολή τους. Ενα «στοίχημα» είναι πώς θα συμπεριφέρεται στην πράξη το software που παίζει τον ρόλο του «αυτόματου πιλότου», όπως για παράδειγμα σε άσχημες καιρικές συνθήκες. Η αξιοπιστία των drone θα εξαρτηθεί επίσης από τη λειτουργία του λογισμικού που έχει αναπτύξει η εταιρεία και το οποίο αποθηκεύει συνεχώς στο cloud διάφορα δεδομένα για τη λειτουργία τους (π.χ. στοιχεία για την «υγεία» της μπαταρίας ή την καταπόνηση από τον αέρα). Με αυτά τα δεδομένα, το λογισμικό θα μπορεί να εκτιμήσει αν πρόκειται να εμφανισθεί κάποιο πρόβλημα σε ένα οκτακόπτερο που βρίσκεται εν πτήσει, στέλνοντάς του αυτόματα οδηγίες για να το προλάβει.
Ο ιδρυτής της Matternet υποστηρίζει πως όλες οι τεχνολογίες θα είναι έτοιμες για πλήρη εφαρμογή το αργότερο σε 10 χρόνια. Τότε, χάρις στα drone θα παρακαμφθεί η απουσία οδικών δικτύων στον αναπτυσσόμενο κόσμο, με τον ίδιο τρόπο που σε αυτές τις χώρες η κινητή τηλεφωνία παρέκαμψε το πρόβλημα της έλλειψης υποδομών για σταθερά τηλέφωνα και Ιντερνετ. Εξάλλου, όπως λέει, «150 drone και 50 επίγειοι σταθμοί θα στοιχίζουν 900.000 δολάρια, δηλαδή όσο υπολογίζει η Παγκόσμια Τράπεζα το κόστος για ένα δρόμο με μία λωρίδα ανά κατεύθυνση και μήκος μόλις 2 χιλιομέτρων».
Η γένεση της ιδέας
Η ιδέα για τη δημιουργία εναέριων οχημάτων που θα παίζουν ρόλο «αερογέφυρας ζωής» στον αναπτυσσόμενο κόσμο γεννήθηκε στον Ανδρέα Ραπτόπουλο το 2011, όταν φοιτούσε στο Singularity University στην Καλιφόρνια, το ερευνητικό κέντρο στο οποίο συνιδρυτής είναι ο Eλληνοαμερικανός Peter Diamandis. Ετσι, ο στόχος της Matternet συμβαδίζει με τη φιλοσοφία του κέντρου, η οποία είναι η επίλυση των μεγαλύτερων προβλημάτων που απασχολούν την ανθρωπότητα, μέσα από νέες τεχνολογίες. «Παράλληλα, επειδή τα drone θα καλύπτουν μια ζωτική ανάγκη, χωρίς να υπάρχει γι’ αυτό κάποιος άλλος εναλλακτικός τρόπος, οι αρχές εναέριας κυκλοφορίας στα αναπτυσσόμενα κράτη είναι λιγότερο διστακτικές στο να αδειοδοτήσουν τις πτήσεις τους, συγκριτικά με την αντίστοιχη υπηρεσία στις ΗΠΑ ή σε κάποια άλλη χώρα του δυτικού κόσμου», προσθέτει.
Αυτή η δυσπιστία, και λιγότερο τα τεχνολογικά εμπόδια, είναι ο λόγος που ο ιδρυτής της start-up προβλέπει ότι τα drone θα ξεκινήσουν να χρησιμοποιούνται σε αστικά κέντρα του ανεπτυγμένου κόσμου το νωρίτερο σε μία πενταετία από σήμερα. «Πάντως, αργά ή γρήγορα τα “ιπτάμενα κούριερ” θα αναλάβουν το τελευταίο στάδιο της παράδοσης μικρών δεμάτων και παραγγελιών, μεταφέροντάς τα είτε σε ένα συνεργαζόμενο κατάστημα κοντά στον παραλήπτη είτε στην ταράτσα και στον κήπο του. Με αυτόν τον τρόπο, θα αποσυμφορηθούν οι δρόμοι και θα εξοικονομηθούν φυσικοί πόροι», συμπληρώνει. Μάλιστα, η Matternet έχει ήδη στα σκαριά μια πιλοτική δοκιμή των drones της στο Σάντο Ντομίγκο, την πρωτεύουσα της Δομινικανής Δημοκρατίας.
Ο Ελληνας επιστήμονας κατάγεται από τον Βύρωνα και, πριν από το Singularity University, σπούδασε στο Royal College of Arts στο Λονδίνο, αφότου αποφοίτησε από το Τμήμα Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών στην Πάτρα.