Ενα νέο σύστημα αξιολόγησης των πανεπιστημίων διεθνώς, από τη Wikipedia, ήλθε να προστεθεί στα φημισμένα συστήματα, ανεβάζοντας την αδρεναλίνη των ΑΕΙ στον άτυπο αγώνα για καλό πλασάρισμα αλλά και, ταυτόχρονα, επιτείνοντας την σύγχυση των ενδιαφερομένων. Διότι είναι σαφές ότι μία καλή θέση δίνει κύρος στο ΑΕΙ, ενώ ανεβάζει τις μετοχές του στην ανταγωνιστική, διεθνή αγορά τριτοβάθμιας εκπαίδευση. Για τον λόγο αυτό, πολλά ΑΕΙ, μεταξύ των οποίων και τα ελληνικά, ανοίγουν (όταν φυσικά βλέπουν τη θέση τους στον… πάτο) πόλεμο με τις λίστες κατάταξης, αμφισβητώντας την αξιοπιστία και την αμεροληψία τους, και θεωρούν ότι πίσω από τις λίστες κρύβονται ΑΕΙ ισχυρών χωρών που θέλουν να αυξήσουν το μερίδιό τους στη διεθνή εκπαιδευτική αγορά. Βέβαια, μεγάλο κομμάτι της αλήθειας κρύβεται πίσω από τα κριτήρια και τους συντελεστές βαρύτητας που χρησιμοποιεί η κάθε λίστα και τα οποία μπορούν να διαφοροποιήσουν τη θέση του ίδιου ιδρύματος. Ενδεικτικά, το Πανεπιστήμιο Αθηνών σε οκτώ λίστες κυμαίνεται από την 175η έως και την 650ή θέση.
Ειδικότερα, ο νέος πίνακας κατάταξης της Wikipedia, σε συνεργασία με την Google, επεξεργάζεται τις ιστοσελίδες που προκύπτουν ως αποτελέσματα αναζητήσεων στη Wikipedia, προκειμένου να μετρήσει πόσες φορές ένα ΑΕΙ εμφανίζεται στις σελίδες–λήμματά της. Οσο περισσότερες φορές, τόσο μεγαλύτερο θεωρείται το διεθνές ειδικό βάρος του πανεπιστημίου. Η κατάταξη αυτή, επομένως, αποτυπώνει το τελικό αποτέλεσμα της εκπαιδευτικής και της ερευνητικής διαδικασίας κάθε πανεπιστημίου. Στο πλαίσιο αυτό το ΕΚΠΑ πανηγυρίζει, αφού βρίσκεται στην 175η θέση μεταξύ 1.025 πανεπιστημίων, και επιτυγχάνει την καλύτερή του επίδοση στις γνωστές λίστες αξιολόγησης.
Βέβαια, η γνωστότερη λίστα κατάταξης είναι της Σαγκάης, που δημιουργήθηκε από το Shanghai Jiaotong University το 2003. Οι ερευνητές κατατάσσουν τα καλύτερα 1.200 ιδρύματα, σύμφωνα με αλγόριθμο για τον οποίο λαμβάνονται υπόψη ο αριθμός αποφοίτων με βραβεία Νομπέλ (10%), προσωπικό με βραβεία Νομπέλ και Field (20%), ερευνητές με υψηλό αριθμό δημοσιεύσεων σε 21 θεματικές κατηγορίες (20%), άρθρα σε έγκυρα περιοδικά όπως τα Nature και Science (20%), δείκτες επιστημονικών αναφορών επί δημοσιεύσεων (20%) και η κατά κεφαλήν ακαδημαϊκή απόδοση (10%). Επίσης, υπάρχει η QS World University Rankings. Από το 2004 έως το 2009 δημοσιευόταν σε συνεργασία με το Times Higher Education. Ομως το 2010 οι δύο εταίροι χώρισαν και, στις 3 Ιουνίου, οι ερευνητές των Times Higher Education World University Rankings ανακοίνωσαν μία νέα κατάταξη και τα κριτήριά της.
Επίσης, μεταξύ εκείνων που διεθνώς προβάλλονται περισσότερο είναι η Webometrics Ranking of World Universities (καταρτίζεται από τη μονάδα Cybermetrics, του ισπανικού Εθνικού Κέντρου Ερευνών, κύριου ερευνητικού ιδρύματος της χώρας), η κατάταξη του US News (βασίζεται σε στοιχεία της Thomson Reuters InCitesTM research analytics solutions), η κατάταξη του Center for World University Rankings και εκείνη του National Taiwan University (Performance ranking of Scientific Papers).
Παράλληλα, υπάρχουν τα συστήματα CHE Excellence Ranking, High Impact Universities (από δίκτυο ερευνητών της Αυστραλίας), Leiden Ranking (από το Κέντρο Σπουδών της Επιστήμης και Τεχνολογίας του Παν. Leiden), το ισπανικό SCImago Institutions Rankings και το γαλλικό Professional Classification of Higher Education.
Μία καλή θέση στις λίστες αξιολόγησης αποτυπώνει ένα γενικό πλαίσιο για τη θέση του ιδρύματος. Στην Ελλάδα η τρέχουσα μείωση της κρατικής χρηματοδότησης βάζει τροχοπέδη στα ΑΕΙ, τα οποία ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις, λειτουργούν ενοχικά απέναντι στις λίστες αξιολόγησης, αλλά και σε όποιο δημοσίευμα εκθέτει τα προβλήματά τους. Μήπως επειδή γνωρίζουν ότι οι στρεβλώσεις της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν οφείλονται μόνο στην κρατική πολιτική;