Η απόφαση του Αμερικανού προέδρου να ζητήσει την αλλαγή των κανόνων της Γερουσίας, προκειμένου να ψηφισθεί η νομοθεσία προστασίας του δικαιώματος ψήφου, υπήρξε σωστή, αν και ιδιαίτερα καθυστερημένη. Ο Tζο Μπάιντεν διακρίθηκε ως προστάτης των κανόνων του ιστορικού οργάνου στις τρεις δεκαετίες του στη Γερουσία, υπακούοντας σε αυτούς ακόμη και όταν οι Ρεπουμπλικανοί αξιοποίησαν ορισμένους από τους κανόνες αυτούς για να εμποδίσουν τις νομοθετικές πρωτοβουλίες του. Η απόφασή του να καταργήσει τον κανόνα –άτυπο βέτο– που επιτρέπει σε γερουσιαστές να καταλαμβάνουν την έδρα και να αρνούνται να παραχωρήσουν τον λόγο, εμποδίζοντας την ψήφιση νόμων εφόσον αυτοί δεν έχουν ψηφισθεί από το 60% της αίθουσας, αποτελεί αναγκαία συνθήκη στο πέρασμα του νόμου για το δικαίωμα ψήφου.
Η τολμηρή πρωτοβουλία του προέδρου, όμως, δεν αναμένεται να βρει μόνο συμμάχους μεταξύ των Δημοκρατικών, με τον γερουσιαστή της Δυτικής Βιρτζίνια, Τζο Μανσίν, να βρίσκεται ήδη στην πρώτη γραμμή της «αντίστασης». Ο Μανσίν ξεκαθάρισε την Τρίτη ότι διαφωνεί με την κατάργηση του «φιλιμπάστερ», το οποίο επιτρέπει στο κόμμα της μειοψηφίας να εμποδίζει την ψήφιση νόμων. Ενα 24ωρο αργότερα, την ίδια γραμμή ακολούθησε και η Κίρστεν Σινέμα από την Αριζόνα, καταφέροντας θανάσιμο πλήγμα στις προθέσεις του προέδρου. Ορισμένοι σύμμαχοι του Μπάιντεν παραπονιούνται, ωστόσο, για την επιλογή του να μην κινηθεί αποφασιστικά στο θέμα αυτό. «Ελπίζαμε να αξιοποιούσε τη θέση του εδώ και καιρό για να προωθήσει τον νόμο για το δικαίωμα ψήφου. Αν το είχε κάνει, δεν θα βρισκόμασταν στη σημερινή κρίσιμη κατάσταση», λέει η Δημοκρατική Ελεν Μπάτλερ, Αφροαμερικανίδα αξιωματούχος της εκλογικής επιτροπής στην Τζόρτζια, που παύθηκε από την επιτροπή κατόπιν απαίτησης Ρεπουμπλικανών πολιτικών.
Ο Δημοκρατικός γερουσιαστής της Βιρτζίνια, Τιμ Κέιν, επικεφαλής της προσπάθειας αλλαγής του νόμου, σημειώνει ότι ο Μπάιντεν ανέλαβε την προεδρία επιφορτισμένος με αποστολή να ανασκευάσει τη ζημία που υπέστη η δημοκρατία από τη βίαιη εισβολή οπαδών του Τραμπ στο Καπιτώλιο τον περασμένο Ιανουάριο. «Οταν κάποιος γνωρίζει τόσο καλά και αγαπά τη Γερουσία, όπως ο Μπάιντεν, η έκκλησή του για αλλαγή των κανόνων έχει ιδιαίτερο βάρος», τονίζει ο Κέιν. Η πρόταση υπογραμμίζει την ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση ότι η Γερουσία έπαψε πια να είναι μέρος όπου οι κομματικοί διαχωρισμοί μπορούν να τεθούν προσωρινά στο περιθώριο για το καλό του έθνους. Πολλοί Δημοκρατικοί εκτιμούν πως φιλόδοξες πρωτοβουλίες του Μπάιντεν, όπως το πρόγραμμα ανοικοδόμησης των αμερικανικών υποδομών και οι προτάσεις για νέα περιοριστική ομοσπονδιακή νομοθεσία για την οπλοκατοχή, είναι καταδικασμένες σε αποτυχία χωρίς ριζικές αλλαγές στους κανόνες που διέπουν τη λειτουργία της Γερουσίας. Η παρούσα ιδεολογική πόλωση, υποστηρίζουν οι Δημοκρατικοί, έχει οδηγήσει σε νομοθετικό αδιέξοδο.
Γερουσιαστές έχουν τη δυνατότητα να καταλαμβάνουν την έδρα, εμποδίζοντας την ψήφιση νόμων εφόσον αυτοί δεν έχουν ψηφισθεί από το 60% της αίθουσας.
Στην ομιλία του την Τρίτη, ο Μπάιντεν χαρακτήρισε αμετανόητους ρατσιστές όσους αντιτίθενται στην ενίσχυση του δικαιώματος ψήφου, ενώ έδειξε ότι δεν ξεχωρίζει πια μεταξύ των Ρεπουμπλικανών και των λίγων μελών του κόμματός του, όπως ο Μανσίν, οι οποίοι αντιστέκονται στην κατάργηση του «φιλιμπάστερ». Η σταδιακή μεταμόρφωση του Μπάιντεν από προστάτη των κανόνων της Γερουσίας σε εισηγητή της κατάργησης του παραπάνω κανόνα δεν σηματοδοτεί, πάντως, ριζική αλλαγή ιδεολογικής πλεύσης. Στελέχη του Λευκού Οίκου επέμεναν ότι ο πρόεδρος παραμένει «θεσμικός» και ότι η προθυμία του για αλλαγές στη λειτουργία των νομοθετικών οργάνων έχει σαφή όρια.
Εξαίρεση
Ο Κέιν υποστηρίζει ότι ο πρόεδρος θεωρεί την προστασία του δικαιώματος ψήφου πρωταρχική του ευθύνη, ξεχωριστή από τη συνολική πολιτική του προσέγγιση. «Είμαι βέβαιος ότι ουδέποτε θα παρενέβαινε στη λειτουργία της Γερουσίας. Η μόνη εξαίρεση στον κανόνα αυτόν είναι το ζήτημα του δικαιώματος ψήφου και του αποκλεισμού ψηφοφόρων που ανήκουν σε μειονότητες από τις κάλπες», λέει ο Κέιν. Τον Ιούλιο του 2020, ο τότε υποψήφιος πρόεδρος Μπάιντεν άφησε τα πρώτα υπονοούμενα για τα σχέδιά του για κατάργηση του «φιλιμπάστερ». «Γνωρίζω τις τακτικές που αξιοποιούν οι Ρεπουμπλικανοί και συνειδητοποιώ ότι έχουν καταστεί εμπόδια στην ψήφιση κρίσιμων νομοσχεδίων. Θα πρέπει να το κοιτάξουμε αυτό», είχε επισημάνει τότε.