Γιατί θαυμάζουμε τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι; Η απάντηση στο ερώτημα είναι σχεδόν αυτονόητη. Θαυμάζουμε τον πρόεδρο της Ουκρανίας γιατί επέμεινε παρά τις αντιξοότητες. Γιατί απέδειξε ότι ένας άνδρας με κουράγιο αρκεί για να σχηματισθεί μία πλειοψηφία. Γιατί μας έδειξε τι μπορεί να συμβεί αν αγνοούμε την τιμή και τον πατριωτισμό. Γιατί αντιλαμβάνεται πόσο δυνατό είναι το προσωπικό παράδειγμα και η φυσική παρουσία. Γιατί ξέρει ότι τα λόγια μπορούν να εμπνεύσουν έργα και τα έργα να δικαιώσουν τα λόγια.
Θαυμάζουμε τον Ζελένσκι γιατί μας θυμίζει πόσο σπάνια έχουν γίνει αυτά τα χαρακτηριστικά στους δικούς μας πολιτικούς. Ο Ζελένσκι ήταν ένας ηθοποιός που χρησιμοποίησε τη φήμη του για να γίνει αρχηγός κράτους. Η πολιτική σκηνή της Δύσης είναι γεμάτη ανθρώπους που υποκρίνονται ότι είναι ηγέτες ώστε να αποκτήσουν φήμη. Ο Ζελένσκι λέει στους Ουκρανούς τη σκληρή αλήθεια ότι ο πόλεμος θα χειροτερέψει και σε όσους τον παρηγορούν απαντά ότι τα λόγια τους είναι κενά και η υποστήριξή τους λειψή. Οι δικοί μας ηγέτες κυρίως λένε στον κόσμο αυτά που θέλει να ακούσει.
Θαυμάζουμε τον Ζελένσκι γιατί ξέρουμε ποιον έχει απέναντί του. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν εκπροσωπεί ένα έθνος, μόνο ένα απολυταρχικό ήθος. Για τον Ρώσο δικτάτορα, η αλήθεια είναι στην υπηρεσία της ισχύος, όχι το αντίστροφο και η πολιτική είναι η προπαγάνδα για τους εύπιστους και η τρομοκράτηση των υπολοίπων. Σκοπός δεν είναι απλά η κατάκτηση εδαφών αλλά και η αναμόρφωση συνειδήσεων.
Θαυμάζουμε τον Ζελένσκι γιατί αποκατέστησε την ιδέα του ελεύθερου κόσμου. Ο ελεύθερος κόσμος δεν είναι μια έκφραση πολιτισμού, όπως «η Δύση», ή μια έννοια ασφαλείας, όπως το ΝΑΤΟ, ή μια περιγραφή αναπτυξιακού επιπέδου, όπως «ο αναπτυσσόμενος κόσμος». Οποιαδήποτε χώρα πιστεύει ότι η κρατική ισχύς υπάρχει πρώτα και κύρια για να προστατεύει τα ατομικά δικαιώματα ανήκει στον ελεύθερο κόσμο. Και η ευθύνη του ελεύθερου κόσμου είναι να βοηθάει όποιο μέλος του απειλείται από εισβολές και τυραννικά καθεστώτα. Η μοίρα της Ουκρανίας θα είναι τελικά η μοίρα όλων μας.
Θαυμάζουμε τον Ζελένσκι γιατί ενσαρκώνει δύο σπουδαία εβραϊκά αρχέτυπα: τον Δαυίδ που αντιμετωπίζει τον Γολιάθ και τον Μωυσή που αντιμετωπίζει τον Φαραώ. Είναι ο αδύναμος που με την εξυπνάδα και τις ικανότητές του ισοφαρίζει όσα του λείπουν σε δύναμη. Είναι ο προφήτης που επαναστατεί απέναντι στην υποδούλωση του λαού του και έχει αποφασίσει να τον οδηγήσει μέσα από σκληρές δοκιμασίες προς μία πολιτική κουλτούρα που βασίζεται στην αυτοδιάθεση, στην ελευθερία και στο ήθος.
Ο κόσμος δεν είναι πάντα πολιτισμένος. Υπάρχουν πράγματα για τα οποία πολιτισμένοι άνθρωποι και χώρες πρέπει να είναι έτοιμοι να πολεμήσουν αν δεν θέλουν να χαθούν.
Θαυμάζουμε τον Ζελένσκι γιατί πολεμάει. Στις πολιτισμένες χώρες, ο πόλεμος δεν είναι αρετή και η έμφαση είναι στον διάλογο, στη διπλωματία και στον συμβιβασμό. Αλλά ο κόσμος δεν είναι πάντα πολιτισμένος. Υπάρχουν πράγματα για τα οποία πολιτισμένοι άνθρωποι και χώρες πρέπει να είναι έτοιμοι να πολεμήσουν αν δεν θέλουν να χαθούν.
Αφύπνιση
Θαυμάζουμε τον Ζελένσκι γιατί ξυπνάει τις αγγελικές πτυχές μας. Η ηγεσία του έχει κάνει τον Τζο Μπάιντεν καλύτερο πρόεδρο, τη Γερμανία καλύτερη χώρα, το ΝΑΤΟ καλύτερη συμμαχία. Εχει βγάλει σε μεγάλο βαθμό τις ΗΠΑ από τον λήθαργο του απομονωτισμού στον οποίο σταδιακά έπεφταν. Εχει υποχρεώσει Ευρωπαίους πολιτικούς και επιχειρήσεις να μην αποστρέφουν το βλέμμα από τη στροφή της Ρωσίας στον φασισμό. Υπενθυμίζει στις ελεύθερες κοινωνίες ότι η πολιτική παραμένει ζωτική, τουλάχιστον για τα σημαντικά.
Θαυμάζουμε τον Ζελένσκι γιατί οι διαστάσεις του είναι ανθρώπινες, όπως ταιριάζει σε δημοκρατικά εκλεγμένους ηγέτες. Σημειώστε την αντίθεση ανάμεσα στις δημόσιες επαφές του με δημοσιογράφους, υπουργούς, ξένους ηγέτες και απλούς πολίτες από τη μία πλευρά και τα σταλινικά καμώματα του Πούτιν από την άλλη. Στην επιδεικτική άσκηση της ρωσικής εξουσίας βλέπουμε τη μικρότητα του ανδρός που την κατέχει. Την παράνοια και την ανασφάλεια ενός δεσπότη που ξέρει ότι ίσως κάποια μέρα χρειαστεί να πουλήσει το βασίλειό του για ένα άλογο.
Θαυμάζουμε τον Ζελένσκι γιατί είναι όπως θα πρέπει να είναι οι άνδρες: εντυπωσιακός χωρίς να επιβάλλεται. Σίγουρος για τον εαυτό του αλλά όχι ξιπασμένος. Εξυπνος χωρίς να πιστεύει ότι έχει το αλάθητο. Ειλικρινής αντί για κυνικός. Θαρραλέος όχι γιατί δεν φοβάται αλλά γιατί προχωράει με καθαρή συνείδηση. Ειδικά τα αγόρια στην Αμερική, που μεγαλώνουν με εξωφρενικές ιδέες περί ανδρισμού, πρέπει να διδαχθούν από το παράδειγμά του.
Θαυμάζουμε τον Ζελένσκι γιατί στο πρόσωπό του βλέπουμε την ελπίδα ότι και οι δικές μας προβληματικές δημοκρατίες μπορεί να εκλέξουν ηγέτες που θα μας εμπνεύσουν, θα μας κάνουν καλύτερους ίσως ακόμη και να μας σώσουν. Ισως μάλιστα μπορούμε να το κάνουμε αυτό πριν να είναι τόσο αργά, όσο είναι τώρα για την Ουκρανία και τον ακούραστο ηγέτη της.