Διαγγέλματα απευθύνουν συνήθως οι αρχηγοί. Η διαγγελματικού τύπου δήλωση του Ευκλείδη Τσακαλώτου για το 2019 δικαιολογείται μάλλον από την άτυπη ιδιότητά του ως αρχηγού της εσωκομματικής αντιπολίτευσης του ΣΥΡΙΖΑ. Δικαιολογείται όμως και από την ακόμη πιο σπάνια ιδιότητα του μακροβιότερου υπουργού Οικονομικού της κρίσης: τρία χρόνια και τρεις μήνες και ακόμη μετράμε.
Ο Τσακαλώτος είναι πια ζωντανό μνημείο της μνημονιακής δημοκρατίας. Ομως, αν διάβαζε κανείς την ενατένισή του για το 2019, χωρίς να τον ξέρει, θα νόμιζε ότι πρόκειται για ευχολόγιο υπουργού εν αναμονή. «Να επινοήσουμε», λέει, «τι σημαίνει στις νέες συνθήκες το κοινωνικό κράτος, η δίκαιη ανάπτυξη και ένας δημόσιος τομέας που σέβεται τον πολίτη». Γιατί χρειάζεται να ταλαιπωρήσει κανείς τη φαντασία του με επινοήματα; Μπορεί να δει τι έχει ήδη πετύχει η κυβέρνηση του Τσακαλώτου.
Μπορεί να δει το συριζαϊκό «κοινωνικό κράτος»: Την πολιτική που εξαντλεί την κοινωνική της ευαισθησία σε διανομή βοηθημάτων. Την πολιτική που καταλήγει να αντιμετωπίζει τους μη προνομιούχους σαν ταξικό μπετόν – ένα στρώμα καταδικασμένων να ελπίζουν μόνο στο σταγονόμετρο των επιδομάτων.
Μπορεί να μετρήσει τη συριζαϊκή «δίκαιη ανάπτυξη»: Την εξαγωγή υπερπλεονασμάτων που, για να συντηρήσουν το ταξικό μπετόν, καθηλώνουν την οικονομία σε αναιμικούς ρυθμούς ανάπτυξης και εξαντλούν όποιον έχει απομείνει να δουλεύει σε κανονικές, φορολογημένες δουλειές.
Μπορεί να ζυγίσει τον συριζαϊκό «δημόσιο τομέα»: Τη μηχανή αποκατάστασης στελεχών. Τον βραχίονα που επανακρατικοποιεί υπηρεσίες και τις αναθέτει σε μπαμπάδες υπουργών. Το πεδίο της καρανικοκρατίας.
Ο Τσακαλώτος ζητάει, βέβαια, από το κόμμα του να τα ξανασκεφτεί όλα αυτά στις «νέες συνθήκες». Υπαινίσσεται τις συνθήκες ελευθερίας μετά το περιλάλητο τέλος των μνημονίων. Ομως, σε κανένα από αυτά τα πεδία ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έδρασε δεσμευόμενος από τους δανειστές. Η τρόικα δεν ζήτησε ούτε πλεονάσματα πάνω από τα πλεονάσματα. Ούτε σκόρπισμα των πλεονασμάτων σε εφάπαξ δώρα. Ούτε, βεβαίως, του ζήτησε να αυξήσει κατά δύο δισεκατομμύρια τη μισθολογική δαπάνη του Δημοσίου. Ολα αυτά ήταν οικειοθελείς πελατειακές επιλογές των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ παρά το μνημόνιο – επιλογές που, χωρίς το μνημόνιο, θα ήταν ακόμη οξύτερες.
Αυτό που θα περίμενε κάποιος από έναν υπουργό Οικονομικών με την εκφραστική τόλμη του Τσακαλώτου θα ήταν να εξηγήσει γιατί, τόσους μήνες μετά την έξοδο από το μνημόνιο, δεν έχει ακόμη εξαλειφθεί ο λόγος για τον οποίο η χώρα αναγκάστηκε να μπει σε αυτό. Γιατί δεν έχει ανακτηθεί ακόμη η δυνατότητα αυτόνομου δανεισμού, ιδίως τώρα που το άλλοθι της ιταλικής αναταραχής στις αγορές έχει πια εκπνεύσει. Ο δείκτης αξιοπιστίας –ανυποληψίας– της οικονομίας είναι και ο δείκτης επιτυχίας –αποτυχίας– του υπουργού.