Σήμερα στη μία το μεσημέρι θα αποκαλυφθεί μια μεταλλική πινακίδα, αναθηματική της Βαρβακείου Σχολής, στο σημείο όπου βρισκόταν για 80 χρόνια (1864-1944) το παλαιό, νεοκλασικό κτίριο του ιστορικού σχολείου. Είναι μία από τις σπάνιες περιπτώσεις που υπάρχει μια κίνηση ιστορικής υπομνημάτισης στην πόλη. Σε μια χώρα όπου όλοι μιλούν για Ιστορία, τα ίχνη της βρίσκονται κατά κανόνα υπό διωγμό.
Η εκδήλωση, που θα γίνει στη νότια πλευρά της Βαρβακείου Αγοράς, θα είναι προάγγελος της μαρμάρινης στήλης που θα στηθεί όταν η πλατεία της Βαρβακείου αναμορφωθεί σύμφωνα με τα σχέδια του Δήμου Αθηναίων. Θα είναι μια «οικογενειακή» στιγμή για τον κόσμο της Βαρβακείου, καθώς η πρωτοβουλία ανήκει από κοινού στον Σύλλογο Αποφοίτων και στον Δήμο Αθηναίων.
Είναι εντυπωσιακό πόσο λίγοι Ελληνες γνωρίζουν ότι στη Βαρβάκειο, λίγο κάτω από την Ομόνοια, υπήρχε επί τόσες δεκαετίες η λαμπρή αυτή σχολή στεγασμένη σε ένα νεοκλασικό μέγαρο που είχε σχεδιάσει ο αρχιτέκτων Παναγιώτης Κάλκος. Το κτίριο, με ιωνικό πρόπυλο, επλήγη βαριά κατά τα Δεκεμβριανά και αφέθηκε μισοερειπωμένο έως τα μέσα της δεκαετίας του ’50, οπότε και αποφασίστηκε η κατεδάφισή του. Μια πραγματικά σημαντική απόφαση θα ήταν η εκ νέου ανέγερσή του στο ίδιο σημείο, κίνηση που όχι μόνο θα αναβάθμιζε την οδό Αθηνάς αλλά θα έστελνε και ένα σήμα ανάσχεσης της πορείας προς τον αφανισμό της ιστορικής μνήμης στην Αθήνα.
Ελάχιστα σημεία στην πρωτεύουσα θυμίζουν την πυκνή ιστορία αυτής της πόλης στους κατοίκους και στους επισκέπτες της. Η αποχύμωση της πόλης επί σειρά δεκαετιών είναι μια πράξη στην οποία επιδόθηκαν Αρχές και πολίτες με ζήλο. Και τα αποτελέσματα είναι τριγύρω μας. Η Αθήνα είναι πόλις αμνήμων. Και είναι ίσως η μοναδική πρωτεύουσα στην Ευρώπη που οι κάτοικοί της είναι τόσο «ευαίσθητοι» σε θέματα κληρονομιάς και τόσο επιθετικά αδιάφοροι για την προστασία και την ανάδειξή της, ιδίως αν η διαδικασία αυτή συγκρούεται με το ιδιωτικό τους συμφέρον.
Σε αυτήν την υποκριτική κοινωνία, η εκδήλωση μνήμης για τη Βαρβάκειο Σχολή αποκτά έναν ευπρόσδεκτο συμβολισμό. Μας υπενθυμίζει τις πάμπολλες περιπτώσεις ύβρεως προς τον πολιτισμό της πόλης, που μας περιστοιχίζουν. Και βεβαίως, υπογραμμίζει το τεράστιο έλλειμμα γνώσεων μιας μεγάλης μερίδας Ελλήνων για όλα όσα συνετέλεσαν στην πρόοδο αυτής της χώρας. Η ιστορία της Βαρβακείου συνδέεται με όλα όσα η επίσημη Ελλάδα περιθωριοποιεί.