Το μεταίχμιο και το Νταβός

4' 3" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η συνάντηση κορυφαίων παραγόντων της διεθνούς πολιτικής και επιχειρήσεων στο Νταβός αυτή την εβδομάδα δεν είχε την αίγλη του παρελθόντος, καθώς ηγέτες πολλών κρατών – μεταξύ αυτών των ΗΠΑ, της Κίνας και της Γαλλίας – έμειναν μακριά από την ελβετική κωμόπολη φέτος. Το Φόρουμ, όμως, συνεχίζει να λειτουργεί ως βαρόμετρο του κλίματος της παγκοσμιοποίησης. Το γεγονός ότι ο Ντόναλντ Τραμπ, ο Σι Τζινπίνγκ, ο Εμανουέλ Μακρόν και πολλοί άλλοι ηγέτες απουσίαζαν, ο καθένας για τους δικούς του λόγους, μπορεί να αξιολογηθεί ως ένδειξη μειωμένου ενδιαφέροντος στη συνάντηση. Το Φόρουμ, όμως, έδωσε την ευκαιρία στην Κίνα να εμφανιστεί και εφέτος, όπως και πριν από δύο χρόνια σε ομιλία του Σι, ως απόστολος και εγγυητής του διεθνούς ελεύθερου εμπορίου.

Ο Σι μπορεί να απουσίαζε αλλά, όπως σημείωσε ο Ισάν Ταρούρ, αρθρογράφος της Washington Post, ο αντιπρόεδρος Ουάγκ Κισάν επανέλαβε το μήνυμα της Κίνας. «Πολλές χώρες χαράσσουν εσωστρεφή πολιτική, τα εμπόδια στο διεθνές εμπόριο και στις επενδύσεις μεγαλώνουν, και οι μονομερείς πράξεις, ο προστατευτισμός και ο λαϊκισμός εξαπλώνονται σε όλο τον κόσμο», σχολίασε ο Ουάγκ. «Ολα αυτά συνιστούν σοβαρό κίνδυνο στη διεθνή τάξη». Τα «καρφιά» εναντίον όχι μόνο της Ουάσιγκτον και της Ε.Ε. είναι εύστοχα, αλλά δεν θα ξέφυγε από τους παρόντες η ειρωνεία ότι η ίδια η Κίνα πάντα θέτει ως προτεραιότητα τα δικά της συμφέροντα και ότι εφέτος δεν αντιμετώπισε ουσιαστική κριτική γι αυτό καθώς και για την καταπάτηση ανθρώπινων δικαιωμάτων. Φαίνεται ότι η αναταραχή που πλήττει τις δυτικές χώρες και το διεθνές εμπόριο συνδέεται και με την «χαλάρωση» των αξιών της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Γι αυτό, Κινέζος αξιωματούχος που συμμετείχε σε ένα πάνελ στο Νταβός δεν δίστασε να σχολιάσει (σύμφωνα με τον Ταρούρ): «Πρέπει να κατανοήσετε ότι η δημοκρατία δεν λειτουργεί πολύ καλά… Εχετε ανάγκη από μεταρρυθμίσεις στις χώρες σας».

Κινέζοι αξιωματούχοι συνηθίζουν να απορρίπτουν κριτική εναντίον της αυταρχικής πολιτικής της κυβέρνησής τους με το να αναδεικνύουν τα προβλήματα άλλων πολιτικών συστημάτων, αλλά, σύμφωνα με τον Ταρούρ πάλι, εφέτος στο Νταβός ήταν προφανές ότι το σχόλιο ήταν δικαιολογημένο. Κυρίαρχο θέμα στις συζητήσεις ήταν τα πολιτικά προβλήματα στις ΗΠΑ και σε πολλές χώρες της Ευρώπης, η ανεπάρκεια της πολιτικής ηγεσίας, η οικονομική αστάθεια που προκαλείται από την πόλωση και τις ανισότητες σε δυτικές κοινωνίες. Πράγματι, αυτά τα προβλήματα υπάρχουν και προκαλούν μεγάλη ταραχή, πολιτική ζύμωση στον δυτικό κόσμο και αναζήτηση λύσεων. Ενας από τους λόγους που ο Μακρόν απουσίαζε από το Νταβός είναι η κρίση που προέκυψε με το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων και η στρατηγική του προέδρου να φανεί ότι βρίσκεται κοντά στον λαό, επιλέγοντας να μιλήσει σε συγκεντρώσεις σε όλη τη χώρα αντί να παραβρεθεί με την ελίτ στο Φόρουμ. Σύμφωνα με χθεσινό άρθρο των New York Times, η επιλογή του Μακρόν φαίνεται να αποδίδει καρπούς, με το κόμμα του να υπερέχει της άκρας δεξιάς σε πρόσφατες δημοσκοπήσεις. Ο Ντόναλντ Τραμπ, από την άλλη, επέλεξε να μείνει στη Ουάσιγκτον λόγω της κόντρας του με τους Δημοκρατικούς για τη χρηματοδότηση τείχους στα νότια σύνορα της χώρας που έχει οδηγήσει στο πάγωμα της χρηματοδότησης του αμερικανικού κράτους. Η πολιτική Τραμπ με γνώμονα «Πρώτα η Αμερική» συμπεριλαμβάνει και τις μονομερείς αποχωρήσεις από διεθνείς συμφωνίες και την ξαφνική επιβολή δασμών, συνέβαλε στο κλίμα που καταγράφηκε στο Νταβός και, όπως επιβεβαίωσε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, στην επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης.

Πριν από δύο χρόνια στο Νταβός, ο Σι είχε δηλώσει ότι «είναι αδύνατο» να σταματήσει κανείς τη ροή κεφαλαίων, τεχνολογίας, προϊόντων ή ανθρώπων μεταξύ οικονομιών. Οπως φαίνεται, όμως, οι προσπάθειες τέτοιων ελέγχων μπορούν να έχουν αρνητικά αποτελέσματα και να εγκυμονούν νέους κινδύνους όχι μόνο για τις χώρες που υιοθετούν μέτρα προστατευτισμού αλλά και για όλες τις υπόλοιπες. Ο ρυθμός ανάπτυξης του 6,6% που κατέγραψε πέρυσι η Κίνα ήταν ο χαμηλότερος από το 1990. Αυτό ίσως να μην είναι τόσο ανησυχητικό σήμερα (καθώς, όπως σχολιάζει ο Economist, η βάση από την οποία η Κίνα αναπτύσσεται είναι πολύ μεγαλύτερη από πριν), και η Κίνα παραμένει σε πορεία να ξεπεράσει τις ΗΠΑ ως μεγαλύτερη οικονομία μέσα σε λίγα χρόνια. Εάν, όμως, η επιβράδυνση συνεχιστεί η κινεζική κυβέρνηση ίσως κληθεί να αντιμετωπίσει όχι μόνο τις οικονομικές συνέπειες αλλά και τις πολιτικές. Η μεγάλη πρόκληση τότε θα είναι πως η χώρα θα αντεπεξέλθει στην αμφισβήτηση προς την κυβέρνηση που είναι σύνηθες φαινόμενο στα δημοκρατικά πολιτικά συστήματα αλλά θανάσιμος κίνδυνος σε αυταρχικά. Εως τώρα, το επιτυχημένο κινέζικο σύστημα ήταν ότι στην οικονομία οι άνθρωποι έκαναν λίγο-πολύ ό,τι ήθελαν αλλά δεν αμφισβητούσαν το Κόμμα. Εάν η οικονομία προκαλέσει τέτοια αμφισβήτηση, όμως, το αποτέλεσμα ίσως να είναι απρόβλεπτο.

Στο Νταβός τα προβλήματα του δυτικού κόσμου και του διεθνούς συστήματος ήταν προφανή. Αναμφισβήτητο είναι και το γεγονός ότι το διεθνές σύστημα της οικονομικής και πολιτικής διακυβέρνησης αλλάζει. Ενώ η Κίνα, η Ινδία και άλλες δυνάμεις αναδύονται, ουδείς γνωρίζει πως θα αφομοιώσουν τις ταραχές της μεταβατικής περιόδου, πως θα εξελιχθούν στο εσωτερικό τους, και πως θα συμπεριφέρονται στη διεθνή σκηνή. Αυτοί είναι «σοβαροί κίνδυνοι για τη διεθνή τάξη» όσο και η αλλόκοτη συμπεριφορά των ΗΠΑ σήμερα.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή