Πρόσφατα κυκλοφόρησε στα ελληνικά το βιβλίο «Σημειώσεις περί αυτοκτονίας» (εκδ. Ποταμός) του καθηγητή Φιλοσοφίας της νεοϋορκέζικης Νέας Σχολής Κοινωνικών Ερευνών Σάιμον Κρίτσλεϊ. Κάποιος θα έλεγε ότι το βιβλίο είναι η αφορμή που το Ιδρυμα Ωνάση τού ανέθεσε να μας προσφέρει μια «νέα» ματιά στην Αθήνα. Ωστόσο, στο προσωρινό γραφείο του, στη βιβλιοθήκη του Ιδρύματος, απέναντι από τους Στύλους Ολυμπίου Διός, ο Κρίτσλεϊ δεν αναμένεται να αυτοκτονήσει, αλλά να ετοιμάσει άρθρα υπό τον τίτλο «Athens in Pieces» («Η Αθήνα σε κομμάτια») που θα φιλοξενήσουν οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης». Το project είναι η ανάδειξη τοπόσημων της Αθήνας που συμπυκνώνουν τη μνήμη του δυτικού πολιτισμού.
Η ιδέα ότι στην αρχαία αρχιτεκτονική ύλη της Αθήνας αποτυπώνεται ένας κώδικας γνώσης που αποτελεί το γενετικό υλικό του δυτικού πολιτισμού είναι και αυτή αρχαία. Αυτό πίστευε ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Αδριανός που επισκέφθηκε την Αθήνα το 124 μ.Χ. Αυτή ήταν η κεντρική ιδέα της ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων που πρώτος εμπνεύστηκε ο παππούς της Μελίνας Μερκούρη, ο δύο φορές δήμαρχος Αθηναίων Σπύρος Μερκούρης (1899-1914 και 1929-1932). Η προσβάσιμη αρχαία Αθήνα, από την Ακαδημία Πλάτωνος ώς τον Κεραμεικό και από την Αγορά και τον Παρθενώνα ώς τους Στύλους Ολυμπίου Διός και το Λύκειο του Αριστοτέλη, δεν είναι απλώς ένα «τουριστικό πάρκο». Μπορεί να ερμηνευτεί ως μια μνημονική εγγραφή της γνώσης επάνω στο σώμα της πόλης. Τα τοπόσημα συνδέονταν μέσα από την τελετή των Παναθηναίων που ήταν μια μνημονική εγγραφή της σύλληψης ότι οι ίδιες αντίρροπες δυνάμεις συγκρούονται διαρκώς στη φύση, στην κοινωνία και στον ίδιο τον άνθρωπο. Από την Ακαδημία (πολύ πριν από τον Πλάτωνα) ξεκινούσε η λαμπαδηδρομία των Παναθηναίων. Η λαμπαδηδρομία ήταν μια αλληγορία για τη διαδρομή του φωτός από το πεδίο των μορφών στον κόσμο των θνητών. Περνούσε από το Δημόσιο Σήμα, μπροστά από τους τύμβους των ηρώων που συμβόλιζαν την άυλη υπόσταση, τη συνείδηση και τη μνήμη της πόλης. Εμπαινε στην Αθήνα από το Δίπυλο του Κεραμεικού και έφτανε στον Παρθενώνα.
Η προσβάσιμη αρχαία Αθήνα περιέχει έναν κώδικα ιδεών που μπορεί να απομακρύνει τις σκέψεις περί αυτοκτονίας. Αναμένουμε με ενδιαφέρον τις ερμηνείες του καθηγητή Κρίτσλεϊ.