Με ύψος 3,50 μέτρων, το έφιππο άγαλμα του νεαρού Μεγάλου Αλεξάνδρου που θα τοποθετηθεί στο κέντρο της Αθήνας θα αλλάξει το κέντρο βάρος σε έναν άξονα μεγάλης προβολής και σημασίας. Το γλυπτό, έργο του κορυφαίου δημιουργού Γιάννη Παππά (1913-2005), τοποθετείται απέναντι από το άγαλμα του Βύρωνα, στη συμβολή της Αμαλίας με τη Βασιλίσσης Ολγας, σε ένα σημείο ιδιαίτερα προβεβλημένο και συμβολικό, έπειτα από 26 χρόνια αναμονής. Είχε αγοραστεί από το ΥΠΠΟ, όταν υπουργός ήταν η Ντόρα Μπακογιάννη, και είχε δωρηθεί στον Δήμο Αθηναίων για να τοποθετηθεί δημοσίως. Οι παλινδρομήσεις, οι καθυστερήσεις, οι δισταγμοί οδήγησαν σε ένα καθεστώς αμηχανίας που ευτυχώς έληξε.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να προσεγγίσει κανείς το ζήτημα και σαφώς ο πρωτεύων πρέπει να είναι το ίδιο το έργο τέχνης και η υπογραφή του δημιουργού του. Είναι τιμή για την πρωτεύουσα να έχει σε περίοπτη θέση ένα γλυπτό του Γιάννη Παππά, μιας πνευματικής προσωπικότητας μεγάλης ακτινοβολίας και βαθιάς παιδείας. Ο Γιάννης Παππάς προσέγγισε τον Αλέξανδρο με τρυφερότητα και διάθεση κατανόησης. Μας έδωσε ένα γλυπτό που εμπλουτίζει τη δημόσια τέχνη στην πόλη.
Αλλά η τοποθέτησή του μας δίνει και πάλι την αφορμή να στοχαστούμε πάνω στην ίδια τη φύση της δημόσιας τέχνης στην Αθήνα καθώς και την τύχη της σε μια εποχή ασυδοσίας. Είναι θέματα μείζονα και κεφαλαιώδη για την ίδια την ιδιοσυστασία της πόλης, το πνευματικό της αποτύπωμα, τις ιεραρχήσεις και τις συνδηλώσεις της. Πέρα από την αισθητική και την ανθολόγηση της ιστορικής διαδρομής, η δημόσια τέχνη συμβάλλει στη διεύρυνση της συνείδησης, όταν δεν είναι προϊόν προπαγάνδας. Ο Αλέξανδρος του Γιάννη Παππά είναι ένα άγαλμα που θα αγαπηθεί και πρέπει να προστατευθεί τόσο από βανδαλισμούς όσο και από προσβλητικές οικειοποιήσεις. Η τέχνη είναι ελεύθερη.
Μας υπενθυμίζει επίσης όλη αυτή η ιστορία ότι κάπου στου Ζωγράφου υπάρχει το εξαίρετο Μουσείο Γιάννη Παππά, οργανικά συνδεδεμένο τα τελευταία χρόνια με το Μουσείο Μπενάκη. Εκεί, σε έναν χώρο που διασώζει τη σχέση φύσης και ύλης, μπορεί κανείς να προσεγγίσει το πνεύμα και την παρακαταθήκη του Γιάννη Παππά, μέσα από τα γλυπτά αλλά και τη ζωγραφική του. Στον κήπο, το άγαλμα του Αλέξανδρου έστεκε για πολλά χρόνια.
Είναι ένα ειρηνικό άγαλμα, όχι στρατοκρατικό. Εχει πνευματικότητα και χάρη. Και ταιριάζει με αυτό που θα πρέπει να απασχολεί την Αθήνα, την ανάδειξη των δημιουργών και του έργου τους, δημιουργών παλαιών όσο και σύγχρονων. Η θέση που επελέγη είναι θέση περίοπτη που ενδεχομένως κριθεί ως επιτυχημένη. Θα το κρίνει η λειτουργία της πόλης. Αυτό που έχει σημασία –καθώς το έτος που διανύουμε είναι έτος αλλαγών– είναι να περιφρουρηθεί και να ενισχυθεί η φυσιογνωμία της Αθήνας.