Η συζήτηση για το δημογραφικό ζήτημα γίνεται σε λανθασμένη βάση. Σημειώνεται σωστά ότι ο πληθυσμός φθίνει από το 2011 και μετά. Ομως η φθίνουσα πορεία ξεκινάει στη δεκαετία του ’80. Τότε άρχισε να μας αποχαιρετά η πολυπληθής προπολεμική γενιά. Πλην όμως ουδείς μπορούσε να περιμένει ότι οι γυναίκες της «Αλλαγής» και του «Εκσυγχρονισμού» θα υιοθετούσαν τις αγωνίες ή το στυλ ζωής του Μεσοπολέμου.
Το ίδιο ισχύει με το μπέιμπι-μπουμ, που εκδηλώθηκε μετά τη διπλά καταστροφική, και ευτυχώς τελευταία, πολεμική περίοδο της χώρας μας. Οι πολλές οικογένειες και τα πολλά παιδιά της δεκαετίας του ’50 και του ’60 μπορεί να οδήγησαν τον πληθυσμό πάνω από τα 10 εκατομμύρια, αλλά δεν είναι ούτε λογικό ούτε επιβεβλημένο ότι οι κόρες αυτών των γονέων θα επαναλάβουν τα οικογενειακά σχέδια των μητέρων τους.
Η αλήθεια είναι ότι οι γυναίκες σήμερα κάνουν το πρώτο τους παιδί όταν μπουν στην τρίτη δεκαετία της ζωής τους. Τα ζευγάρια δυσκολεύονται να πάρουν την απόφαση για το δεύτερο παιδί. Το τρίτο είναι η εξαίρεση. Γενικότερα άλλωστε, η γεννητικότητα έπεσε σε όλη τη Νότια Ευρώπη μετά το 1980 (γύρω στο 1,4 παιδί ανά γυναίκα). Στην πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση με τίτλο «Ας γεννήσουμε λύσεις», που διοργάνωσε προχθές η Ελληνική Εταιρεία Περιγεννητικής Ιατρικής, καταγράφηκαν όλες οι πλευρές του ζητήματος και κυρίως η πολύ σκοτεινή προοπτική μιας χώρας που θα ερημώνει από ανθρώπους.
Η οικονομική ανασφάλεια είναι ο κύριος λόγος της υπογεννητικότητας. Σωστό. Μόνον εν μέρει όμως! Απλή παρατήρηση των στοιχείων δείχνει ότι οι γεννήσεις μειώθηκαν όταν το εισόδημα, οι συνθήκες ζωής, η υγιεινή και ο ρόλος της γυναίκας βελτιώθηκαν για τη μεσαία τάξη. Η ευμάρεια έφερε όμως νέες αξίες και άλλαξε τις προτεραιότητες στους ανθρώπους και, κυρίως, στις νέες γυναίκες. Οι επιτυχίες των γυναικών στην εκπαίδευση, η μαζική είσοδός τους σε όλα τα επαγγέλματα, η κατάκτηση νέων ελευθεριών από μέρους τους σε ό,τι αφορά την προσωπική πραγμάτωση αλλά και τη σεξουαλικότητα άλλαξαν τα πάντα και στις γεννήσεις και στη μορφή και τελικά στις προτεραιότητες και στην οργάνωση της δικής τους, πλέον, οικογένειας.
Απέναντι σε αυτά τα γεγονότα το κράτος δεν έκανε τίποτε σωστά. Ούτε βρεφικούς σταθμούς, ούτε φορολογικά κίνητρα στην οικογένεια, ούτε σχεδιασμένα επιδόματα, ούτε εκπαίδευση καλή και δωρεάν, ούτε νομική προσαρμογή στις νέες ελευθερίες και τις προτεραιότητες των νέων ζευγαριών. Η δημογραφική κρίση πρέπει να αντιμετωπιστεί με τα όπλα της εποχής μας και όχι με τη ρομαντική απαίτηση να δουν οι σημερινές γυναίκες τον κόσμο με τα μάτια των γιαγιάδων τους.