Νίκος Φίλης: Πολακισμός και Αριστερά
Ηταν η πρώτη φορά που συνέβη κάτι τέτοιο μετά την αποσκίρτηση των δραχμιστών το 2015: Ο ίδιος ο Τσίπρας να ορίζει τη γραμμή και μια σειρά στελεχών –όχι μόνο της εσωκομματικής αντιπολίτευσης– να την αμφισβητούν δημοσίως.
Την ίδια στιγμή, δημοσιευόταν μια ασυνήθιστη συνέντευξη του πρωθυπουργού στους Financial Times. Εκεί ο Τσίπρας έλεγε ότι η «Ελλάδα έμαθε από τη σκληρή της εμπειρία ότι η παραμονή της στην Ευρωζώνη και στην Ευρωπαϊκή Ενωση ήταν προς το εθνικό συμφέρον». Η Ελλάδα έμαθε;
Η Ελλάδα –πολιτική ηγεσία και συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας– ήξερε και βίωνε από την εμπειρία της διαρκούς επί τριάντα χρόνια ευημερίας της ότι το εθνικό συμφέρον ταυτιζόταν με την Ευρώπη. Ο μόνος που έφτασε το 2015 να ανακαλύψει με σκληρό –και δαπανηρό– τρόπο την Ευρώπη ήταν ο καθυστερημένος ΣΥΡΙΖΑ.
Αυτή η παραδοχή –ότι ο Τσίπρας κατάλαβε το εθνικό συμφέρον μόνο αφότου το είχε ο ίδιος θέσει σε θανάσιμη διακινδύνευση– είναι το λησμονημένο κλειδί για να εξηγήσει κανείς τον ΣΥΡΙΖΑ. Το 2015 ήταν για το κόμμα του Τσίπρα, του Φίλη και του Τσακαλώτου ένα μίνι 1989. Ολες οι βεβαιότητές του κατέρρευσαν, χωρίς όμως το ίδιο να έχει ακόμη απονομιμοποιηθεί.
Ο Τσίπρας κράτησε την εξουσία. Την κράτησε όμως όχι βασιζόμενος στο κόμμα που τώρα επιχειρεί να διασώσει τον χαρακτήρα του – το «ήθος», όπως λένε, της Αριστεράς. Την κράτησε με τον Καμμένο, τον Παππά, τον Παπαγγελόπουλο, τον Πολάκη. Ο πρώτος εξασφάλιζε τη δεδηλωμένη. Ο δεύτερος είχε αναλάβει να ελέγξει τα media. Ο τρίτος να ελέγξει τη δικαιοσύνη. Ο τέταρτος κρατούσε ζεστό όχι το μικρό κοινό του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά το μεγάλο της αντισυστημικής αγανάκτησης.
Αυτά τα πρόσωπα ήταν το σύστημα Τσίπρα – όχι ο Φίλης, ούτε ο Τσακαλώτος. Ο βαθμός της ταύτισης φαίνεται από το γεγονός ότι ακόμη και τώρα παρέχεται κάλυψη στον μόνο που αποκολλήθηκε – στον Καμμένο.
Μπορεί να υπάρξει ΣΥΡΙΖΑ χωρίς τον σχηματισμό της τσιπρικής εξουσίας – χωρίς τις μεθόδους και τους παράγοντες που τις εφάρμοσαν; Αυτό είναι ερώτημα που θα απαντηθεί μετά τις εκλογές, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιχειρήσει να ανασυνταχθεί πάλι γύρω από τον Τσίπρα.
Αλέξανδρος Λυκουρέζος: Δράμα και σαπουνόπερα
Ο μυθιστορηματικός βίος του Αλέξανδρου Λυκουρέζου θα μπορούσε να αποτελέσει πρώτη ύλη για ένα βαλκανικό δικηγορικό σινε-έπος. Θα μπορούσε, παρότι μεγάλο μέρος της σταδιοδρομίας του διασημότερου Ελληνα δικηγόρου του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα εκτυλίχθηκε ήδη στη σφαίρα του θεάματος.
Αν κάτι μπορεί κανείς να πει με βεβαιότητα για τον Λυκουρέζο είναι ότι ποτέ δεν φοβήθηκε τη δημοσιότητα. Αντιθέτως, έδειχνε πάντα να απολαμβάνει όλες τις μεγάλες σκηνές: Πολύκροτες δίκες, ποινικοφανείς τηλεμαχίες, λαϊφστάιλ φωτογραφίσεις· πολιτική στη Βουλή και πολιτική στο δικαστήριο· ελαφροί σκανδαλισμοί –της ιδιωτικής σφαίρας– και βαρέα σκάνδαλα – στα οποία βρέθηκε κατηγορούμενος, ακόμη και στα ογδόντα τέσσερά του. «Ακόμη»; Τι νόημα έχει αυτό το «ακόμη»; Πώς θα μπορούσε να επηρεάσει το «λογιστικό» μέγεθος της ηλικίας τον τρόπο ενός τέτοιου βίου;
Ολο αυτό το εξω-ποινικό φορτίο, καλής και κακής φήμης, ήταν έκδηλο στην πρόσφατη ποινική εμπλοκή του Λυκουρέζου. Η επιφάνειά του κατέστησε ανέφικτη την αυστηρή τήρηση του τεκμηρίου της αθωότητας: Πώς είναι δυνατόν να γράψουν τα μέσα ενημέρωσης ότι «συνελήφθη γνωστός ποινικολόγος» όταν ο ποινικολόγος που συνελήφθη ήταν ο ίδιος ο Λυκουρέζος;
Το σοβαρότερο πρόβλημα, όμως, δεν ήταν αυτό. Ηταν η επιδείνωση της διάχυτης καχυποψίας για τη Δικαιοσύνη. Ο Λυκουρέζος συνελήφθη προτού κληθεί να απολογηθεί και αφέθηκε ελεύθερος μετά την απολογία του.
Πότε είχε δίκιο η Δικαιοσύνη; Οταν διέτασσε τη σύλληψή του ή όταν τον άφηνε ελεύθερο με όρους; Ποια από τις δύο αντιφατικές ενέργειες ήταν η σωστή;
Δεν μπορεί κανείς να δει αυτή την αντίφαση ως μεμονωμένο κρούσμα. Φάνηκε και στην περίπτωση του Λυκουρέζου τι έχει προκαλέσει η πολιτική κατάχρηση μεγάλων ποινικών υποθέσεων. Τι έχει προκαλέσει ο συγχρονισμός των ανακριτικών ενεργειών με το πολιτικό θερμόμετρο – η ενορχήστρωση, ας πούμε, ακόμη και του ρυθμού με τον οποίο αρχειοθετούνται οι κατηγορίες;
Εχει εγκαταστήσει τη δηλητηριώδη ανασφάλεια ότι μπορεί ο ένοχος να γλιτώσει και ο αθώος να συρθεί, όχι λόγω των αστοχιών που στατιστικά εμφιλοχωρούν σε κάθε σύστημα. Οχι από σκέτο λάθος.