Η αύξηση της απασχόλησης το τελευταίο διάστημα, η σχετική μείωση της ανεργίας, μοιάζει με θρίαμβο της κυβερνητικής πολιτικής. Η ανάπτυξη έρχεται, διατυμπανίζουν οι πρόθυμοι κυβερνητικοί προπαγανδιστές θορυβωδώς αλλά και τμήμα της οικονομικής ελίτ δείχνει αθόρυβα ικανοποιημένη. Γοητεύεται από μια πολιτική που επιβάλλει μεν υψηλή φορολογία, περιορίζει όμως το κόστος εργασίας. Τελικά η απασχόληση αυξάνεται.
Στοιχεία που ανακοίνωσε ο ΟΟΣΑ πριν από λίγες ημέρες, με την έκδοση της «Επιτομής δεικτών παραγωγικότητας 2019», φωτίζουν την αθέατη πλευρά των εξελίξεων. Η παραγωγικότητα της εργασίας στην Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις διεθνώς. Αυτό δεν είναι το μόνο πρόβλημα, ούτε καν το σημαντικότερο. Το μερίδιο της εργασίας, στο παραγόμενο εισόδημα, μειώθηκε θεαματικά τα τελευταία χρόνια. Το ποσοστό της εργασίας περιορίστηκε σε 45% στα έσοδα που παράγει η βιομηχανία το 2017. Στην «ακροδεξιά» Πολωνία η εργασία καρπώνεται το 53% των εσόδων του βιομηχανικού τομέα. Μπορεί να μην είναι αριστεροί, όπως ισχυρίζονται, είναι όμως επιτυχημένοι, επιμένουν κάποιοι. Αύξησαν τις θέσεις εργασίας. Τα στοιχεία του ΟΟΣΑ ανατρέπουν τον μύθο. Η ελληνική οικονομία πάσχει από σοβαρή πτώση παραγωγικότητας σε όλους τους τομείς. Η επίδοσή της βρίσκεται πολύ πιο κάτω από τον ιστορικό μέσον όρο. Στην κατάταξη για επενδύσεις σε προϊόντα με πνευματικά δικαιώματα βρίσκεται στην τελευταία θέση ανάμεσα στις χώρες ΟΟΣΑ. Την τελευταία επίσης θέση κατέχει στον πίνακα που αφορά επενδύσεις σε πάγια.
Σε όλους τους δείκτες που αφορούν ανάπτυξη και παραγωγικότητα, όπως κι αν τους μετρήσουν οι εμπειρογνώμονες (ανά τομέα, ανά κλάδο δραστηριότητας, ανά ώρα, ανά εργαζόμενο), σε όλες στις περιπτώσεις, η σύγκριση είναι σε βάρος της ελληνικής οικονομία. Την ξεπερνούν χώρες που (κακώς) θεωρούμε καθυστερημένες ή και τριτοκοσμικές.
Η πρόοδος που επιτυγχάνεται το τελευταίο διάστημα όσον αφορά την απασχόληση και την ανεργία οδηγεί στην πραγματικότητα σε διατήρηση της αρνητικής κατεύθυνσης. Οι περισσότερες θέσεις εργασίας δημιουργούνται σε δραστηριότητες χαμηλής παραγωγικότητας, που σημαίνει ότι οι νέες θέσεις εργασίας έχουν χαμηλές αποδοχές, μειώνοντας περαιτέρω τον μέσον όρο αποδοχών στο σύνολο της οικονομίας. Οι καινούργιες θέσεις εργασίας δημιουργούνται σε τομείς χαμηλής παραγωγικότητας και περιορισμένων αποδοχών, όπως είναι η στέγαση και η εστίαση. Σε αυτούς τους κλάδους αυξάνεται κυρίως η απασχόληση.
Ωστόσο, η χαμηλότερη παραγωγικότητα της εργασίας περιορίζει την δυνατότητα της οικονομίας να αναπτυχθεί με ενίσχυση των εισοδημάτων. H άτονη αγορά εργασίας και η συνεχιζόμενη πίεση των αποδοχών έχουν μακροπρόθεσμα αρνητικές επιπτώσεις. Επιδρά στις επενδυτικές αποφάσεις των εταιρειών. Απομακρύνει το ενδεχόμενο να επιχειρούνται επενδύσεις σε εξοπλισμό και καινοτομίες που θα ενίσχυαν την παραγωγικότητα. Η ανάπτυξη με προσλήψεις χαμηλού κόστους δείχνει βραχυπρόθεσμα συμφέρουσα επιλογή που υπονομεύει τη μελλοντική ανάπτυξη. Αμβλύνει το κίνητρο για επενδύσεις που βελτιώνουν την παραγωγικότητα.
Η επιβράδυνση της παραγωγικότητας περιορίζει την ουσιαστική πρόοδο. Ο ΟΟΣΑ προσπαθεί να εξηγήσει ότι παραγωγικότητα σημαίνει να «εργάζεται κανείς πιο έξυπνα», σε αντίθεση με το να «εργάζεται πιο σκληρά». Το έλλειμμα παραγωγικότητας αντανακλά την έλλειψη ικανότητας και ελληνικών εταιρειών να παράγουν συνδυάζοντας νέες ιδέες, τεχνολογικές καινοτομίες, πρωτότυπες οργανωτικές και διοικητικές πρωτοβουλίες. Αυτό είναι το μεγάλο έλλειμμα της οικονομίας. Η αδυναμία υλοποίησης επενδύσεων υψηλής παραγωγικότητας, επειδή οι εταιρείες βολεύονται με την υποβάθμιση. Τη θεωρούν φυσιολογική.