Ο πρόεδρος ζήτησε συγγνώμη. «Είδαμε όλοι», είπε, «μια γραφική εικόνα που καταπατά βάναυσα τα όρια. Μια εικόνα ασέβειας, καταρράκωσης της εμπιστοσύνης, πολιτικής κατάπτωσης».
«Ζητώ συγγνώμη», είπε ο πρόεδρος, «για την εικόνα που σας δίνει η πολιτική. Δεν είμαστε έτσι! Δεν είναι αυτή η χώρα μας! Και αυτό πρέπει να το αποδείξουμε όλοι μαζί. Σας απευθύνω έκκληση: Μην αποστραφείτε αηδιασμένοι την πολιτική. Σκεφτείτε. Συζητήστε. Και πηγαίνετε την Κυριακή να ψηφίσετε».
Ο πρόεδρος που άρθρωσε, την Τρίτη, αυτή την επιθετική απολογία υπέρ της δημοκρατίας ήταν ο Αλεξάντερ φαν ντερ Βέλεν – ο ομοσπονδιακός πρόεδρος της Αυστρίας, η κοινωνία της οποίας, χάρη σε μια κρυφή κάμερα, ήρθε αντιμέτωπη με το πραγματικό πρόσωπο της Ακροδεξιάς.
Η κάμερα που κρατούσαν οι νεοναζί μπροστά από το κηλιδωμένο Κοινοβούλιο δεν ήταν κρυφή. Η πόζα τους ήταν πανηγυρική. Η αντίστοιχη «απολογία» του προέδρου της ελληνικής Βουλής δεν ήταν όμως απολογητική. Δεν απευθυνόταν στους πολίτες. Δεν επιχειρούσε να αποκαταστήσει, έστω και με ευχολόγια, το δημοκρατικό φρόνημα από τη διπλή προσβολή – του βανδαλισμού από το ένα άκρο και της προπαγανδιστικής εκμετάλλευσής του από το άλλο. Δεν δοκίμασε, έστω και ρητορικά, να σηματοδοτήσει την ύπαρξη ενός δημοκρατικού μετώπου απέναντι στην επίθεση. Απευθυνόταν στους δράστες. Ετσι δεν προσφέρετε, τους έλεγε, «στους κοινωνικούς αγώνες».
Η φράση του Νίκου Βούτση δεν ήταν έμπνευση της στιγμής. Την είχε χρησιμοποιήσει ο πρωθυπουργός στη δική του καταδίκη των βανδαλισμών· τη χρησιμοποίησε και ο συντάκτης της επίσημης ανακοίνωσης του Μαξίμου: Δεν έχετε σχέση με τους κοινωνικούς αγώνες, έλεγαν στους αυτουργούς. Ανακύκλωναν έτσι μια παλιά ενδοπαραταξιακή συζήτηση που διεξάγεται εδώ και δεκαετίες στους κόλπους της μικρής Αριστεράς, για το ποιος είναι ο σωστός ακτιβισμός. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι, με αυτόν τον τρόπο, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι σαν να αναγνωρίζει ότι η διαφορά του από τους Ρουβίκωνες είναι διαφορά μεθοδολογίας.
Δεν χρειάζεται, όμως, να δοκιμάζει κάποιος τέτοιους συνειρμούς. Η δημοκρατική κουλτούρα μιας κυβέρνησης, που κυβερνά ήδη πάνω από τέσσερα χρόνια, δεν χρειάζεται να κριθεί από τις ενέργειες δυνάμεων που η ίδια δεν ελέγχει – και που μάλλον τη ζημιώνουν προεκλογικά.
Η δημοκρατική κουλτούρα μιας ηλικιωμένης κυβέρνησης μπορεί να κριθεί από τον τρόπο που μεταχειρίστηκε τους θεσμούς. Από τα πρόσωπα που διόρισε στην κορυφή της Δικαιοσύνης. Από την ανοχή της στην κριτική – στα «βοθροκάναλα». Από τη στάση της απέναντι στους αντιπάλους της – «η δημοκρατία μας και η δημοκρατία σας». Από τη διάθεσή της να διευκολύνει την ψήφο των πολιτών που ζουν εκτός Ελλάδος. Από τον σεβασμό της στα θεσμικά αντίβαρα – τα «εμπόδια» στο να «πάρουμε πραγματική εξουσία», δηλαδή όλες τις εξουσίες.
Ισως έχει δίκιο η κυβέρνηση όταν υποβαθμίζει τις «μπογιές» σαν χαμηλού κινδύνου όχληση. Η δημοκρατία αντιμετωπίζει όντως σοβαρότερες απειλές.