Αυτές οι ευρωεκλογές ήταν οι πιο πανευρωπαϊκές στα χρονικά. Ανεξαρτήτως αν το θέμα ήταν η κλιματική αλλαγή, η μετανάστευση, η λιτότητα ή η απειλή του ακροδεξιού λαϊκισμού για την Ε.Ε., ο διάλογος ξεφεύγει ολοένα και περισσότερο από τα εθνικά σύνορα. Ενδεχομένως να υπάρχει και μεγαλύτερη συνειδητοποίηση της σημασίας του Ευρωποκοινοβουλίου. Οποιος κι αν είναι ο λόγος, το γεγονός ότι η προσέλευση αυξήθηκε στο 51%, από 42,5% το 2014 (το χαμηλότερο όλων των εποχών), είναι μια τονωτική ένεση για την ευρωπαϊκή δημοκρατία.
Τα αποτελέσματα ανά χώρα αντανακλούν κυρίως εθνικούς παράγοντες. Τα κυβερνώντα κόμματα κάθε απόχρωσης τα πήγαν άσχημα χθες – οι Χριστιανοδημοκράτες και οι Σοσιαλδημοκράτες στη Γερμανία, το φιλελεύθερο République en Marche του Μακρόν στη Γαλλία, οι αριστεροί του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα. Ως συνέπεια μπορεί να καταρρεύσει ο μεγάλος συνασπισμός στη Γερμανία – και μαζί του η θητεία της Αγκελα Μέρκελ στην καγκελαρία. Το ότι το LREM ηττήθηκε από τον Εθνικό Συναγερμό (RN) αποτελεί ένα ακόμη πλήγμα για τα φιλόδοξα σχέδια του προέδρου Μακρόν για τη αναμόρφωση της Ε.Ε., αλλά μάλλον δεν θα αποδειχθεί μοιραίο για τη μεταρρυθμιστική ατζέντα του στο εσωτερικό της Γαλλίας.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο μεγάλος συνασπισμός που ήλεγχε εδώ και χρόνια το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχασε την πλειοψηφία του. Τόσο το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα όσο και οι κεντροαριστεροί Σοσιαλιστές και Δημοκράτες απώλεσαν έδρες και δεν θα μπορούν πλέον να μοιραστούν τα κορυφαία αξιώματα μεταξύ τους. Αυτό είναι μια υγιής εξέλιξη για τη δημοκρατία. Οι μεγάλοι κερδισμένοι είναι τόσο οι φιλοευρωπαίοι μεταρρυθμιστές –οι φιλελεύθεροι του ALDE (που είναι σύμμαχοι του LREM) και οι Πράσινοι– όσο και οι αντιευρωπαίοι εθνικιστές διαφόρων ειδών. Οι Πράσινοι τα πήγαν απροσδόκητα καλά και είναι πλέον το βασικό προοδευτικό κόμμα τόσο στη Γερμανία όσο και στη Γαλλία. Η επέλαση της Ακροδεξιάς είναι ανησυχητική, αλλά η επιρροή της στο Κοινοβούλιο θα είναι περιορισμένη, καθώς είναι διασπασμένη σε διαφορετικές πολιτικές ομάδες. Η κακή επίδοση του ΕΛΚ δυσχεραίνει την υποψηφιότητα του, ούτως ή άλλως, μη χαρισματικού και ανεπαρκούς Μ. Βέμπερ για την προεδρία της Κομισιόν. Η απόφαση θα ληφθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και πολλοί ηγέτες, μεταξύ των οποίων και ο Μακρόν, απεχθάνονται το σύστημα Spitzenkandidaten. Οι πιθανότητες ανάδειξης ενός συμβιβαστικού υποψηφίου –ίσως του Μισέλ Μπαρνιέ, ο οποίος έχει κερδίσει τον σεβασμό των ηγετών για τη διαχείριση του Brexit– έχουν αυξηθεί.
Τέλος, σχετικά με τον Ηνωμένο Βασίλειο: η νίκη του Κόμματος του Brexit αυξάνει τις πιθανότητες οι Συντηρητικοί να επιλέξουν έναν σκληροπυρηνικό Brexiteer στη θέση της Τερέζα Μέι – πιθανότατα τον φαιδρό τέως υπουργό Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον. Παράλληλα η εκτόξευση της υποστήριξης για τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες, θιασώτες του Remain, και η κατάρρευση των Εργατικών, που επιχείρησαν να τηρήσουν αμφίσημη στάση στο θέμα, θα αυξήσουν την πίεση στον Τζέρεμι Κόρμπιν να ταχθεί υπέρ ενός δεύτερου δημοψηφίσματος. Οι πιθανότητες ενός άτακτου Brexit έχουν αυξηθεί – όπως και οι πιθανότητες να μη συμβεί καθόλου.
* Ο κ. Φιλίπ Λεγκρέν είναι senior visiting fellow στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο του LSE.