Η αποχαιρετιστήρια ομιλία του Ευάγγελου Βενιζέλου, προχθές, στο Κοινοβούλιο, στη διάρκεια της συζήτησης για την κύρωση του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, έγινε σε μια μισοάδεια αίθουσα. Παρόντες, βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, μέλη των νομοπαρασκευαστικών επιτροπών και ένας μόνο βουλευτής από τους 19 του ΚΙΝΑΛ, του κόμματος στο οποίο ανήκε μέχρι πρότινος, πριν αποπεμφθεί από τη νυν αρχηγό του. Τα έχει αυτά η πολιτική. Εκείνο που δεν έχει, σε βαθμό που να θεωρείται δεδομένο και όχι κατ’ εξαίρεσιν, είναι ο πολιτικός πολιτισμός. Τη θέση του καταλαμβάνει το πολιτικό κόστος· ευπροσάρμοστο, μπορεί να αποδοθεί σε ευρύτατο φάσμα πράξεων και αντιδράσεων. Η εξήγηση ότι τα τρία κόμματα της αντιπολίτευσης (Ν.Δ., ΚΙΝΑΛ και ΚΚΕ) απείχαν από τη συζήτηση και την ψηφοφορία, δεν είναι επαρκής, εν προκειμένω, για το ΚΙΝΑΛ. Ο κ. Βενιζέλος, μόνος του, ζήτησε να ψηφισθούν οι κώδικες και να ισχύσουν άμεσα παρά τις ενστάσεις του και την κριτική που άσκησε στην κυβέρνηση, αναφερόμενος σε παραβιάσεις, καταστρατηγήσεις, σκευωρίες.
Στον προσωπικό απολογισμό του αναφέρθηκε στην 26ετή «συνεχή και αδιάλειπτη» θητεία του στα έδρανα. Ο κ. Βενιζέλος μετείχε σε κυβερνήσεις, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην πολιτική ζωή της χώρας, σε εξαιρετικά κρίσιμα για την πορεία της χρόνια. Απέκτησε φίλους, υποστηρικτές, εχθρούς. Ανθρώπους που τον υπολήπτονται και άλλους που δεν θέλουν να τον δουν ούτε ζωγραφιστό. Και αυτά τα έχει η πολιτική.
Στον αποχαιρετισμό αυτόν ο κ. Βενιζέλος ήταν μόνος. Οι κοινοβουλευτικοί συνοδοιπόροι του θα όφειλαν να είναι παρόντες, είτε τους είναι αρεστός είτε όχι. Γιατί σε αυτό το κρίσιμο σταυροδρόμι της χώρας, αν δεν αρθούν ορισμένοι πάνω από τον ασφυκτικό μικρόκοσμο του «προσωπικού», δίνοντας το παράδειγμα σε πολίτες διχασμένους και δηλητηριασμένους ότι άλλο η κοινοβουλευτική συμπεριφορά και άλλο οι πολιτικές συμπάθειες ή αντιπάθειες, καμία αλλαγή και εξέλιξη δεν θα γίνεται ορατή. Στη συνείδηση της κοινωνίας το συμβάν, ακόμη κι αν δεν εγγράφεται υπέρ του ενός ή του άλλου, επιβεβαιώνει το χέρσο έδαφος του «μια από τα ίδια».
«Στις κοινοβουλευτικές συζητήσεις και στα πρακτικά της Βουλής των Ελλήνων συμπυκνώνονται η αγωνία, η εμπειρία, τα επιτεύγματα, οι ήττες και οι νίκες του έθνους», είπε ο κ. Βενιζέλος. «Είναι το corpus του συνολικού κεκτημένου του τόπου». Σε αυτό το «corpus» μόλις προστέθηκε άλλη μία «ήττα». Μικρή σε μέγεθος, αλλά σημαντική σε συμβολισμό.