Τασία Χριστοδουλοπούλου: Ζητούνται πελάτες
Η περιπέτεια της Τασίας Χριστοδουλοπούλου συνοψίζει τη ζημιά της «κερδισμένης» εβδομάδας.
Η αντιπρόεδρος της Βουλής ξεχώρισε νωρίς από τον θίασο της συριζαϊκής εξουσίας. Ξεχώρισε γιατί στο ύφος της αποτυπωνόταν πιο εμφατικά η ηθική αυταρέσκεια – το πραγματικό δηλαδή περιεχόμενο του συνθήματος περί ηθικού πλεονεκτήματος.
Στη δήλωση με την οποία αποσύρθηκε από τις εκλογές, η φωνή της ακούγεται όπως δεν την έχουμε ακούσει ποτέ στη δημόσια παρουσία της – απολογητική. «Το κακό», λέει η Χριστοδουλοπούλου, «βαραίνει αποκλειστικά και μόνο εμένα. Καμιά ευθύνη δεν έχουν η κυβέρνηση, η Βουλή και ο ΣΥΡΙΖΑ».
Η αντιπρόεδρος φαίνεται έτσι να προσχωρεί στην κριτική κατά του ναρκισσισμού περί καθαρότητας της Αριστεράς. Φαίνεται να υιοθετεί το επιχείρημα ότι η ευθύνη είναι πάντα ατομική. Δεν υπάρχουν παρατάξεις εξ ορισμού καλές, που τους έχει δήθεν χρέος η Ιστορία.
Χρειαζόμαστε καλούς θεσμούς, επειδή δεν μπορούμε να υπολογίζουμε στους καλούς ανθρώπους – Αριστερούς, Κεντρώους ή Δεξιούς.
Αυτού του τύπου η ηθικολογία, που επέβαλε στη δημόσια ζωή ο ΣΥΡΙΖΑ, αντηχεί προ πολλού και στα λόγια των αντιπάλων του. Αντηχεί στην ανάγκη τους να δείξουν ότι πίσω από τα σαλπίσματα για την ώρα των πολλών καίνε τα πούρα των πλωτών.
Ομως, το νέο κύμα «αποκαταστάσεων» δεν προκαλείται τάχα από ένα έλλειμμα αρετής. Εκπορεύεται σε μεγάλο βαθμό από τον χαρακτήρα που έχει πάρει κυβερνώντας ο ΣΥΡΙΖΑ.
Εχοντας βάλει και βάλει πολλά πουκάμισα, το κόμμα αυτοδιαφημίζεται όχι μόνο σαν σπλαγχνική εξουσία που επιδοτεί. Αυτοδιαφημίζεται και ως μέγας εργοδότης –«εμείς προσλαμβάνουμε περισσότερους». Σαν μέγας πτυχιοδότης.
Αυτή άλλωστε ήταν και η γραμμή άμυνας του προέδρου της Βουλής για τα ρουσφέτια: Ο,τι κάναμε για τα δικά μας παιδιά, το θέλουμε για όλα τα παιδιά. Μετατάξεις για τους πολλούς.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρωτοτυπεί. Το αντίθετο. Μιμείται ένα μοντέλο που είχε ανθήσει με άλλα πελατειακά μέσα. Με άλλες πελατείες.
Χωρίς να χρειάζεται κανείς να επικαλεστεί το παράδειγμα της Χριστοδουλοπούλου, μπορεί από τις κεντρικές εξαγγελίες να προσδιορίσει ποιους (δεν) αξιώνει να εκπροσωπεί το κόμμα που κατέληξε να είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Μπορεί με ακρίβεια να δει σε ποιους (δεν) προτείνει «διασύνδεση».
Φώφη Γεννηματά: Βαρέα ελαφρυντικά
Στην πραγματικότητα, όμως, οι διακυμάνσεις στη φωνή της Γεννηματά έδειξαν ότι δεν είχε ακριβώς σχεδιαστεί ποια θα ήταν η επόμενη κίνηση. Οι αντιδράσεις έμοιαζαν αντανακλαστικές. Πρώτα «αυτό ήταν μόνο η αρχή»· να προσέχουν οι επόμενοι. Και μετά καταλλαγή και μειλίχιος τόνος προς τον «Βαγγέλη». Πρώτα «νυχιές» κατά του Σημίτη. Και μετά ανάκληση του Χριστοδουλάκη από την αποστρατεία, για να φανεί ότι δεν έχουμε αποξενώσει τους σημιτικούς.
Δεν περίμενε, πάντως, κανείς η κρίση να κορυφωθεί τώρα. Οι προεκλογικές σκοπιμότητες όλων επιβάλλουν αυτοσυγκράτηση. Ολοι περιμένουν το εκλογικό ταμείο για να εκφραστούν.
Η ίδια η Γεννηματά έχει διαμορφώσει τους όρους με τους οποίους θα κριθεί το αποτέλεσμα. Διεκδίκησε και πέτυχε ένα ΚΙΝΑΛ χωρίς Βενιζέλο. Πόσο διαφορετικό κόμμα είναι χωρίς αυτόν το ΚΙΝΑΛ;
Είναι άραγε σήμερα πιο ξεκάθαρη η στρατηγική του; Βοηθάει η απουσία του στη διατύπωση εκλογικού διλήμματος; Επαψε χωρίς αυτόν το ΠΑΣΟΚ να είναι ένα γεροντικό πολιτικό προϊόν – μη ανιχνεύσιμο στις προτιμήσεις των νέων ψηφοφόρων, διψήφιο στους άνω των 65; Εκλεινε εκείνος τη «μεγάλη πόρτα» για να αρχίσουν οι αθρόες εισροές των ψηφοφόρων που την 26η Μαΐου ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ; Μπορεί χωρίς αυτόν να επιτύχει το κατσιφαρικό μοντέλο – που απέτυχε στην πρασινοκόκκινη ώσμωση της Δυτικής Ελλάδας;
Θα μπορούσε να στρέψει κανείς τα ερωτήματα και προς το παρελθόν. Θα μπορούσε να αναρωτηθεί αν ευθύνεται ο αποπεμφθείς που η περιπέτεια της Κεντροαριστεράς εξελίσσεται σαν αλυσίδα αποτυχημένων διευρύνσεων (ΔΗΜΑΡ, Ποτάμι) και γύψινων επανασυγκολλήσεων.
Η οπτική είναι βέβαια στραβή. Την επιβάλλει όμως ο τόνος των τελευταίων ημερών – η τάση να βενιζελωθεί μια παραταξιακή κρίση που έχει ιστορικό βάθος πέρα από πρόσωπα. Ο τελευταίος φορέας που επέζησε στο Κέντρο έχει φτάσει να εύχεται να τον προστατεύσει ο ιστορικός άνεμος από την κυβερνητική ευθύνη, για να μπορέσει να αυτοσυντηρηθεί ως κόμμα διαμαρτυρίας. Μπορεί γι’ αυτό να φταίει ένας;
Για όλα τα ερωτήματα η ίδια η Γεννηματά επαφίεται ρητά στην κάλπη της 7ης Ιουλίου. Την ετυμηγορία θα την επωμιστεί χωρίς Βενιζέλο. Ο προκάτοχός της ήταν μια κάποια λύσις. Αποπέμποντάς τον, δεν απαλλάχτηκε από το βαρίδι της. Εχασε το ελαφρυντικό της.