Τα σκαμπό δεν κάνουν το μπαρ. Η αίσθηση «εναλλακτικότητας» που προσπάθησε να δώσει ο σκηνογράφος της συριζαϊκής τελετής στο Μέγαρο Μουσικής έφερε μάλλον το αντίθετο αποτέλεσμα. Αντί για χαλαροί, οι επίλεκτοι του Τσίπρα έμοιαζαν απλώς εκτεθειμένοι – άβολα κρεμασμένοι στα ψηλά τους σκαμπό.
Το μπαρ έδειχνε λίγο ναυάγιο. Αλλά τα σκαμπό δεν κάνουν την πολιτική. Πέρα από –ή και χάρη σε αυτό– το στήσιμο, στο Μέγαρο Μουσικής επιβεβαιώθηκε ότι το μόνο πρόγραμμα που ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να εμφανίσει λειτουργεί αυτοενοχοποιητικά. Λειτουργεί ως συντριπτική αυτοκριτική για όσα ο ίδιος δεν έκανε. Ή, μάλλον, για όσα έκανε στη «μεσαία τάξη».
Ο όρος ήταν από την αρχή της διακυβέρνησης παρεξηγημένος. Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε πρώτος πέσει θύμα του μεσσιανισμού του περί ανθρωπιστικής κρίσης. Πίστευε ότι ερχόταν τάχα για να σώσει μια κοινωνία από την πείνα – σαν αυτή που ακόμη εμφανίζεται στα τσαουσεσκικής αισθητικής σποτάκια της δημόσιας τηλεόρασης. Στην ανάλυσή τους, υπήρχαν αυτοί που πεινούσαν και οι –λίγο ή πολύ– έχοντες· οι κουλάκοι.
Στη ρητορική του ίδιου του πρωθυπουργού εμφιλοχωρεί ακόμη και τώρα, μετά την εκλογική αποδοκιμασία, μια υποδόρια συγκατάβαση απέναντι στους «μικρομεσαίους»: Κατανοεί, είπε, τον θυμό τους. Αλλά «κάποιοι έπρεπε να βοηθήσουν περισσότερο προκειμένου να μη μείνει κανείς μόνος και αβοήθητος».
Ο πρωθυπουργός υπαινίσσεται αυτό που χωρίς υπαινιγμούς λένε άλλες κυβερνητικές φωνές: Οι «μικρομεσαίοι» έχουν μόνο τσέπες. Δεν έχουν το αλτρουιστικό ανάστημα προκειμένου να επωμιστούν αγόγγυστα το κόστος της αλληλεγγύης.
Ομως, τα βάρη της περιόδου του 2015-2018 δεν επιβλήθηκαν για να σωθούν οι πεινασμένοι. Επιβλήθηκαν για να αποκατασταθεί η ζημία του πρώτου εξαμήνου, χω-ρίς το οποίο δεν θα υπήρχε τρίτο μνημόνιο. Η μεσαία τάξη δεν φορολογήθηκε υπέρ των αδυνάμων. Φορολογήθηκε για να πληρώσει τη μεγάλη αυταπάτη και τη δευτερογενή κρίση που αυτή η αυταπάτη προκάλεσε.
Τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ, διά του Τσακαλώτου, δικαιολογείται ότι επέβαλε λιγότερους φόρους από τις προηγούμενες κυβερνήσεις – παρασιωπώντας ότι εγκατέστησε κι ένα παράλληλο φορολογικό σύστημα: το μη ανταποδοτικό, κατρουγκάλειο ασφαλιστικό.
Το σκηνικό, όντως, δεν κάνει τα προγράμματα. Οταν όμως το μόνο «πρόγραμμα» είναι μια σπασμωδική σκηνοθεσία –η επίπλωση και το πρασινοκόκκινο φόντο– όλο το βάρος πέφτει εκεί: στο πακετάρισμα. Από αυτή την άποψη, το καλύτερο που είχε να κάνει ο Τσίπρας ήταν να ανεβάσει στη σκηνή στελέχη, όπως η Αχτσιόγλου, ο Χαρίτσης, ο Ηλιόπουλος. Στελέχη που μπορούν να μιλήσουν χωρίς να ακούγεται ο τσιγαρόβηχας των επαγγελματιών του κόμματος.
Η ιδέα είναι σωστή, αλλά δεν είναι αρκετή. Μια μεταμφίεση έκτακτης ανάγκης μπορεί να καλλωπίσει, αλλά δεν μπορεί πια να πείσει. Είναι σαν να βάζεις κραγιόν στον Πολάκη.