Κατερίνα Ακριβοπούλου: Γαϊδουρομελόδραμα
Το έλεγαν μεταξύ τους όσοι παρακολουθούν –από καθήκον αλλά και από διαστροφή– τα media για λογαριασμό της αντιπολίτευσης: Αν πρέπει από την παρούσα ΕΡΤ να διατηρηθεί μία εκπομπή, αυτή είναι της Κατερίνας Ακριβοπούλου.
Το έλεγαν χαριτολογώντας, γιατί έβλεπαν ότι η υπερβολή θα φούσκωνε, όσο ξεφούσκωνε η επιρροή του ΣΥΡΙΖΑ. Το ήδη παρατραβηγμένο θέαμα θα κατέληγε να υπονομεύσει αυτό που σκόπευε να προπαγανδίσει.
Το βίντεο που προέβαλε το βράδυ της περασμένης Δευτέρας η εκπομπή της ΕΡΤ ξεπέρασε τις προβλέψεις τους: Σε μια ψευτομπαλάντα του κυρ Μέντιου είχαν μονταριστεί όλα τα πολακώδη στερεότυπα της συριζαϊκής αυταρέσκειας – οι λυτρωτές που έσωσαν τον λαό από την πείνα. Για όποιον, παρά την παχιά γραφικότητα, δεν έπιασε το μήνυμα, επιστρατεύτηκε ο μπάσος διδακτισμός της παρουσιάστριας: Αυτό που μόλις είδατε ήταν, είπε, «ένα κλείσιμο του ματιού στην ατομική ευθύνη του καθένα».
Οποιος δεν υπέκυψε στην παρόρμηση να κλείσει τα μάτια, θα κατάλαβε γιατί η νεοδημοκρατική υποδοχή του βίντεο ήταν, ιδιωτικώς, ενθουσιώδης. Επειδή η κρατική τηλεόραση έχει φτάσει πια να λειτουργεί ως οθόνη η οποία αποκαλύπτει τα αντανακλαστικά που η κυβέρνηση προσπαθεί εναγωνίως να κατασιγάσει. Αποκαλύπτει τον ναρκισσισμό, που επιβίωσε ακόμη και της ήττας – ότι «ο λαός δεν κατάλαβε», ο λαός ήταν αγνώμων απέναντι στους σωτήρες του.
Το ίδιο βράδυ, του γαϊδουρομελό, το κρατικό κανάλι δεν έπαιξε καν τις ειδήσεις. Αντί του δελτίου, μετέδωσε επί μιάμιση ώρα την πρεμιέρα της προεκλογικής εκστρατείας του ΣΥΡΙΖΑ. Σε ένα περιβάλλον κατακλυσμιαίας πληροφορίας –όπου είναι αστεία ακόμη και η προσδοκία «σιδερώματος» της επικαιρότητας– αξίζει κάποιος να αναρωτηθεί: Υπάρχει πιο αποτελεσματική «μαύρη» διαφήμιση κατά της κυβέρνησης από την ΕΡΤ; Υπάρχει πιο διαφωτιστική «νεκροτομή» για το πώς ο ΣΥΡΙΖΑ φαντάστηκε τον εαυτό του και το ακροατήριό του;
Χάρη στο YouTube, έχουν γνωρίσει νέα άνθηση κάποιες παλιές, επικές μεταδόσεις της ΕΡΤ από τη δεκαετία του ’80 – επιστροφή από το Χέρφιλντ το ’88, θαλάσσια υποδοχή στην Κάλυμνο το ’89. Μπορεί κανείς σήμερα να τις απολαύσει σαν μνημεία πολιτικού και δημοσιογραφικού κιτς. Για τις τωρινές μεσονύκτιες υπερπαραγωγές της ΕΡΤ, δεν θα χρειαστεί η μεσολάβηση του χρόνου. Είναι instant classics. Είναι αναλαμπές της κουλτούρας μιας απερχόμενης εξουσίας, που δεν μπορεί να προκαλέσει πια ούτε καν αποτροπιασμό.
Ο Λαζόπουλος. Τα κόκκινα γάντια. Τα κόκκινα γαρίφαλα στο μνημείο πεσόντων της ΕΡΤ. Τα πατημένα γαρίφαλα στου Κραουνάκη. Τα τσίγκινα κρόταλα στα πάνελ της Ακριβοπούλου. Για όλα αυτά θα άξιζε να διατηρηθεί μια εκπομπή. Ενα τηλεοπτικό μαυσωλείο.
Βάνα Μπάρμπα: Οχι νέο. Μεντιτερανέο
Συμμετοχή στην κυβέρνηση ή αγρανάπαυση στη διαμαρτυρία; Πιο κοντά στη Ν.Δ. ή πιο κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ; Αυτοδυναμία (των άλλων) ή θάνατος; Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα;
Μόνο σε αυτό το τελευταίο –το μόνο αυθαίρετο– από τα διλήμματα έχει απαντήσει το ΚΙΝΑΛ. Ούτε σοσιαλισμός ούτε βαρβαρότητα. Μόνο Μπάρμπα.
Μπάρμπα είναι η απάντηση ακόμη κι όταν η ερώτηση είναι «γιατί μας είναι περιττός ο Βενιζέλος;». Η στιγμή της ανακοίνωσης της υποψηφιότητας της πρώην σταρ προκάλεσε τέτοιους συνειρμούς – και ασυγκράτητους καγχασμούς στα κοινωνικά δίκτυα.
Η αλήθεια είναι ότι αυτού του είδους η κριτική αδικεί το ΚΙΝΑΛ. Οπως έδειξαν και οι πρόσφατες ευρωεκλογές, όλα τα κόμματα ψαρεύουν στο ενυδρείο των τηλεοπτικών διασημοτήτων – και τις περισσότερες φορές δικαιώνονται από τους αριθμούς γι’ αυτή την επιλογή. Ενδεικτικά: Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πια ως αυτοφωγραφιζόμενο ευρωβουλευτή τον ηθοποιό που ομολόγησε ότι θα είχε πάει με τη Ν.Δ., εάν τον είχε προτιμήσει. Η Ν.Δ. ανέλαβε το ρίσκο να δώσει το χρίσμα σε δεξιά βαρουφακίδια των media – η απύλωτη εγωπάθεια των οποίων συνιστά διαρκή απειλή επικοινωνιακού ατυχήματος.
Ομοίως, η πρώην σταρ δεν θα έφερνε στο κόμμα «της» τίποτε περισσότερο από γκλίτερ, αν δεν έσπευδε η ίδια να αναγνωρίσει τις καλές προθέσεις του Αλέξη Τσίπρα που ήθελε να κάνει καλό, αλλά «δεν ήξερε». Η Μπάρμπα θα ήταν μια παραφωνία, αν το ΚΙΝΑΛ δεν τη συνδύαζε με εκλογική υπόθαλψη βετεράνων του αντιμνημονίου.
Αυτό είναι κάτι που μέχρι στιγμής έχει αποφύγει η Ν.Δ.: Να επωμιστεί από ρηχό ψηφοθηρικό υπολογισμό το ρεύμα που στις κάλπες ενταφιάζεται – το ρεύμα της ψεκασμένης αγανάκτησης. Ο Στάθης Παναγούλης μπορεί να επελέγη επειδή τον φαντάζονται ως δέλεαρ για τα ηλικιακά στρώματα τα οποία έχουν απομείνει να ψηφίζουν ΠΑΣΟΚ. Η επιλογή του επιβεβαιώνει, όμως, την κατηγορία ότι το ΠΑΣΟΚ ακολουθεί τακτική επιβίωσης τύπου ΚΚΕ.
Το οξύμωρο είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει ό,τι μπορεί για να δώσει στο ΚΙΝΑΛ χώρο για επανεκκίνηση. Περισυλλέγοντας ατυχήσαντες πρώην πασόκους, περιοδεύοντες ΔΗΜΑρίτες και ορφανεμένους ΑΝΕΛ, η Κουμουνδούρου συστήνεται διά των ψηφοδελτίων της ως μονάδα πολιτικής ανακύκλωσης. Απέναντι σε αυτή την ανακύκλωση, η Χαριλάου Τρικούπη αντέταξε την ανασκαφή των δικών της απολιθωμάτων: Ο Παναγούλης εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής με το ΠΑΣΟΚ το 1977.
Για κόμματα που επιζούν ως μπαούλα της ιστορίας τους, τα ψηφοδέλτια –όπως και οι ίδιες οι εκλογικές επιδόσεις τους– μπορεί να έχουν λίγη σημασία. Τι 7%, τι 6,5%; Τι Μεντιτερανέο, τι Αφρικανέο;