Ποιος δεν θυμάται από τα παιδικά μας χρόνια το φόβητρο του Μπαμπούλα; «Θα έρθει ο Μπαμπούλας», μας απειλούσαν οι μεγαλύτεροι όταν οι νουθεσίες δεν έπιαναν τόπο. Με τι όμως μοιάζει ο Μπαμπούλας; Κανείς δεν ξέρει και κανείς δεν έχει καν προσπαθήσει να τον απεικονίσει ή έστω να τον περιγράψει. Ακόμα και η ετυμολογία της λέξης «Μπαμπούλας» παραμένει σκοτεινή και αμφιλεγόμενη. Η φαντασία του καθενός μας μπορεί ελεύθερα να κατασκευάσει την εικόνα που ταιριάζει στην ψυχοσύνθεσή του. Ο Μπαμπούλας είναι φοβερός και τρομερός, αλλά είναι και εξίσου απροσδιόριστος.
Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με την εικόνα της Ευρώπης που πλάθουν οι πάσης φύσεως αντιευρωπαϊστές. Αλλος τη βλέπει υποχείριο των ιμπεριαλιστών που προσπαθούν να επιβάλουν νεοαποικιακό καθεστώς, άλλος σαν απάνθρωπη υπηρέτρια του αιμοβόρου νεοφιλελευθερισμού, άλλος πάλι σαν αιχμή του δόρατος της παγκόσμιας συνωμοσίας ενάντια στις πατρίδες, άλλος σκοτεινό σχέδιο του Βατικανού για να αποκόψει το έθνος των Ελλήνων από τις ορθόδοξες παραδόσεις του, άλλος σαν νεκρανάσταση του ναζιστικού στόχου πανευρωπαϊκής γερμανικής κυριαρχίας, άλλος πάλι σαν όργανο των γαλλογερμανικών τραπεζών για να απομυζήσουν τον τίμιο ιδρώτα των λαών του Νότου! Οπως κάθε παιδί βλέπει τον Μπαμπούλα που του ταιριάζει, έτσι και κάθε ευρω-θάφτης κατασκευάζει την «Ευρώπη» που τον βολεύει.
Οι εχθροί της Ευρώπης ξεκινούν από την άκρα Δεξιά και φθάνουν μέχρι τους οπαδούς ολοκληρωτικών ιδεολογιών όπως ο κομμουνισμός, που είναι ασύμβατες με τη φιλελεύθερη κοινοβουλευτική δημοκρατία. Ολοι οι εχθροί της Ευρώπης δεν είναι αναγκαστικά εχθροί της φιλελεύθερης αστικής δημοκρατίας, αλλά όλοι οι εχθροί της φιλελεύθερης δημοκρατίας είναι ορκισμένοι εχθροί της Ευρώπης.
Ο αντιευρωπαϊσμός αποτέλεσε καθοριστικό στοιχείο του ιδεολογικού DNA του ΣΥΡΙΖΑ – με τρόπο προκλητικό και προφανή στην πρώιμη φάση πριν από τη «λενινιστική» υποχώρηση μπροστά στους «εκβιαστές εταίρους», όπως τους αποκαλούσε ο κ. Τσίπρας το καλοκαίρι του 2015, και πιο συγκαλυμμένα μετά. Η αόριστη επίκληση μιας «άλλης Ευρώπης» χρησιμοποιείται σαν προπέτασμα καπνού για να θολώσει τη βαθιά ιδεολογική αντιπάθεια σε ένα σύστημα αξιών που βασίζεται στο κράτος δικαίου, στον σεβασμό των θεσμών, στη διάκριση των εξουσιών. Το αξιακό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν θα μπορούσε ποτέ να ανεχθεί ή να δείξει συμπάθεια σε καθεστώτα τύπου Κούβας ή Βενεζουέλας.
Θα ήταν όμως παραπλανητικό να πιστέψει κανείς ότι οι ευρω-θάφτες βρίσκονται μόνο στις τάξεις του ΣΥΡΙΖΑ. Ο αντιευρωπαϊσμός είναι διάσπαρτος ακόμα και σε πολιτικά ρεύματα και κόμματα που θεωρούνται συστημικά και φιλοευρωπαϊκά. Ο αντιευρωπαϊσμός των δήθεν «ευρωπαϊστών» είναι μάλιστα πιο δηλητηριώδης και επικίνδυνος γιατί προέρχεται από έγκυρες, υποτίθεται, πηγές.
«Η Ευρώπη φταίει για όλα», είναι ένας διαδεδομένος πολιτικός λόγος όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά πανευρωπαϊκά. Η Ε.Ε. αποτελεί ένα βολικό άλλοθι για να αποφύγουν οι πολιτικοί των κρατών-μελών τις δικές τους ευθύνες. Η σύνθετη θεσμική δομή της και κυρίως ο πολύπλοκος και πολλές φορές θολός καταμερισμός των αρμοδιοτήτων μεταξύ της Ενωσης και των εθνικών κρατών διευκολύνουν την καταχρηστική της χρησιμοποίηση ως αποδιοπομπαίου τράγου. Η επικίνδυνη αυτή τάση έχει οδηγήσει σε ταύτιση της Ε.Ε. στη συνείδηση πολλών πολιτών με έναν οργανισμό που διαρκώς παίρνει αντιλαϊκές αποφάσεις.
Η αντιευρωπαϊκή προπαγάνδα ξεπέρασε κάθε όριο τα χρόνια της κρίσης στη χώρα μας. Με ευθύνη των φιλοευρωπαϊκών πολιτικών δυνάμεων η «μαύρη» αυτή προπαγάνδα έμεινε ουσιαστικά αναπάντητη. Ακόμα και τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα άφησαν τους οπαδούς τους έρμαιο στην προπαγάνδα των οπαδών του Σώρρα, στις μηχανορραφίες όσων έβαλλαν κατά του Ανδρέα Γεωργίου της ΕΛΣΤΑΤ, στις άφρονες θεωρίες περί επονείδιστου χρέους.
Η ακτινοβολία των κάθε λογής τσαρλατάνων που επένδυσαν στον αντιευρωπαϊσμό αρχίζει, ευτυχώς, να εξασθενεί στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, με μοναδική ίσως εξαίρεση τη γειτονική μας Ιταλία. Το κόστος της «μαύρης» αντιευρωπαϊκής προπαγάνδας ήταν, για ορισμένες χώρες, πολύ μεγάλο. Για τη Μεγάλη Βρετανία του Brexit είναι ακόμα νωρίς για έναν απολογισμό.
Στην Ελλάδα γνωρίζουμε πλέον το κόστος της παλαβής διαπραγμάτευσης του 2015, γνωρίζουμε πόσο μας στοίχισε η ανοχή που επιδείξαμε στο ασύστολο ψέμα, στη συνωμοσιολογία και στην παραπληροφόρηση. Η νέα εθνική πορεία που ξεκινάει μετά τις εκλογές δεν πρέπει να αφήσει κανένα περιθώριο επανάληψης τέτοιων νοσηρών καταστάσεων.
* Ο κ. Δημήτρης Κούρκουλας ήταν υφυπουργός Εξωτερικών (2012-2015). Υπήρξε στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και πρέσβης της Ευρωπαϊκής Ενωσης.